Bændablaðið - 01.09.2011, Blaðsíða 8

Bændablaðið | fimmtudagur 1. september 20118
Fréttir
Yfirbragð víðáttumikilla lerki-
skóganna á Fljótsdalshéraði er
ekki eins og það á að sér að vera.
Kalt og sólarlítið sumarið hefur
orðið þess valdandi að skógarnir
eru meira og minna gulir yfirlitum.
Sherry Curl, skógfræðingur hjá
Skógrækt ríkisins á Egilsstöðum,
segir að tíðarfarið leiki norðlægar
trjátegundir illa sem eru aðlagaðar
að því að laufgast snemma og hefja
vöxt. „Í langvarandi kuldakasti, eins
og í sumar, gerist það að skemmdir
koma fram í þessum trjám – eins og
við sjáum í ár.“
Álmur, eik og askur dafna vel
Það vekur athygli að trjátegundir
eins og álmur, eik og askur dafna
ágætlega við þessar aðstæður. Sherry
segir skýringuna aðallega liggja í því
að þessar tegundir séu ekki eins fljót-
ar af stað á vorin. Þær séu hins vegar
viðkvæmar fyrir frosti á sumrin og að
hausti og geti það þá leikið tegund-
irnar illa.„Eftir kuldakastið snemma í
sumar, varð aldrei almennilega hlýtt
og lítið sást til sólar. Það varð til þess
að trén uxu ekki að ráði.
Veðrið skemmdi líka alaskaösp,
víði (jafnvel íslenskan) og birki. En
þar sem þessu tegundar voru ekki
eins langt komnar og lerkið urðu
skemmdir ekki eins miklar.“ Sherri
segir að þetta sumar sé eitt það kald-
asta á Héraði í um 50 ár.
Skemmdir eru misjafnar eftir
svæðum og segir Sherry að t.a.m.
sé mun minna um skemmdir í Fellum
og í Fljótsdalnum. Tré voru líka illa
komin á Norðurlandi en þar var
betra veðrið betra eftir kuldakastið.
Hún segir ósennilegt að veðrátt an
hafi afdrifaríkari áhrif en þau að árs-
vöxturinn verður lítill í ár og líkur eru
á því að lerkiskógurinn verði aftur
fallega grænn á næsta ári. /smh
Illa skemmdir lerkiskógar á Austurlandi
Eitt kaldasta sumar á Héraði í 50 ár
– hefur ekki haft áhrif á „suðlægari trjátegundir“
'

!

 ()
!
  *$
!
+$
!%% 


)!+
 !
 

#!

/


& 
#

& 
$

6

%
Aðalfundur Æðarræktarfélags Íslands
haldinn á Reykhólum:
Guðrún Gauksdóttir frá
Kaldaðarnesi kosin formaður
Aðalfundur Æðarræktarfélags
Íslands 2011 var haldinn í íþrótta-
húsinu á Reykhólum sl. laugardag.
Guðrún Gauksdóttir frá
Kaldaðarnesi var kosin for-
maður stjórnar, en hún hefur verið
starfandi formaður síðan Jónas
Helgason í Æðey lést í janúar sl.
Mótframbjóðandi hennar var Jón
Sveinsson frá Miðhúsum. Guðrún
vann kosninguna með 56 atkvæðum
gegn 7 en tveir skiluðu auðu. Aðeins
þeir sem höfðu greitt árgjald 2011
fengu að taka þátt í kosningunum. Þá
var Pétur Guðmundsson Ófeigsfirði
endurkjörinn skoðunarmaður
reikninga og Óðinn Sigþórsson,
Einarsnesi varabúnaðarþingsfulltrúi.
Eiríkur Snæbjörnsson á Stað er
Búnaðarþingsfulltrúi félagsins.
Erla Friðriksdóttir frá
Stykkishólmi, fyrrum varamaður, og
Salvar Baldursson í Vigur komu ný
inn í aðalstjórn. Í varastjórn eru Halla
Sigríður Steinólfsdóttir Ytri -Fagradal
og Sólveig Bessa Magnúsdóttir Innri-
Hjarðardal. Stjórnarfundur verður
haldinn á næstu dögum þar sem stjórn
mun skipta með sér verkum.
Á fundinum kom fram tillaga að
lagabreytingu og var samþykkt að
fjölga aðalmönnum í stjórn úr þremur
í fimm auk tveggja varamanna eins
og verið hefur.
Stjórn félagsins lagði framnokkrar
ályktanir. Þar á meðal voru eftirfarandi
ályktanir um refaveiðar og útrýmingu
á mink:
Ályktun um refaveiðar
Aðalfundur Æðarræktarfélags Íslands
haldinn á Reykhólum 27. ágúst 2011
beinir því til stjórnar ÆÍ að þrýsta á
stjórnvöld og sveitarfélög að leggja
meiri fjármuni til refaveiða í því
skyni að draga úr tjóni af völdum refs.
Ennfremur að fyrirkomulag refaveiða
verði endurskoðað og fjárveitingar
til veiðanna tryggðar til frambúðar.
Einnig að öll lífdýr í loðdýrabúum
verði örmerkt.
Ályktun um minkaveiðar
Aðalfundur Æðaræktarfélags Íslands
haldinn á Reykhólum 27. ágúst 2011
ítrekar áskorun sína til umhverfisráð-
herra að halda áfram því verkefni að
útrýma mink á Íslandi.
Skýring: Árangur tilraunaverk-
efnis í minkaveiðum á Snæfellsnesi
og í Eyjafirði gefur fullt tilefni til að
álíta útrýmingu villilminks vel mögu-
lega. Eins er mikilvægt að tryggja
að búrminkur sleppi ekki úr búrum
sínum. Það eru miklir hagsmunir
æðarbænda og íslenskrar náttúru að
þetta innflutta aðskotadýr hverfi af
landinu.
Þá var einnig ályktað um grá-
sleppuveiðar:
Ályktun um grásleppuveiðar
Aðalfundur Æðaræktarfélags
Íslands haldinn á Reykhólum 27.
ágúst 2011 skorar á landbúnaðar-
og sjávarútvegsráðherra að heimila
ekki, innan tiltekinnar línu, grá-
sleppuveiðar á Faxaflóa fyrr en eftir
15. maí ár hvert.
Greinargerð: Um er að ræða
línu sem dregin er úr Tómasarflögu
í Hvalfjarðarstrandarhreppi, utan við
Þormóðssker, utan og vestur fyrir
Hvalseyjar og í Skarfasker, Vestan
við Akraós. Miklir hagsmunir eru í
húfi fyrir æðarrækt á svæðinu.
Horft er til þeirrar sáttar á milli
grásleppuveiðimanna og æðarbænda
og þess góða árangurs sem náðst hefur
í Breiðafirði.
Eftir fundinn efndu Æðarvé,
félag æðarbænda í Austur-
Barðastrandarsýslu og Dalasýslu,
sem er deild innan Æðarræktarfélags
Íslands, til vettvangsferðar fyrir
fundarmenn. Var Báta- og hlunn-
indasýningi á Reykhólum skoðuð
og farið var í skoðunarferð um
Þörungaverksmiðjuna og síðan á
sveitabæ úti á Reykjanesi. Félagið
hefur tekið í notkun nýtt merki sem
er af tignarlegum blika.
Áfram skal haldið að kynna
lesendur fyrir búnaðarsambönd-
unum í landinu. Búnaðarsamband
Austurlands var stofnað 1904 og
er elsta búnaðarsamband landsins.
Það var stofnað sérstaklega til þess
að sameina og efla búnaðarfélögin
á Austurlandi sem voru þó nokkur.
Guðfinna Harpa Árnadóttir er
framkvæmdastjóri Búnaðarsambands
Austurlands. Um forsögu sam-
bandsins segir hún að fulltrúar sex
búnaðarfélaga á Fljótsdalshéraði
hafi verið á stofnfundinum auk full-
trúa Borgfirðinga og áheyrnarfull-
trúa frá Breiðdælingum og að áður
hafði nokkur undirbúningur átt sér
stað að undirlagi prestanna séra
Einars Þórðarsonar í Hofteigi, einnig
alþingismanns, og séra Magnúsar Bl.
Jónssonar í Vallanesi.
Fyrstu áratugirnir
„Á stofnfundinum var ákveðið að
allt Austurland yrði starfssvæði sam-
bandsins; Múlasýslur báðar og Austur-
Skaftafellssýsla. Í byrjun voru helstu
verkefni sambandsins tengd jarð-
rækt. Einnig voru fóðurtryggingar
og fóðurforði veigamikið verkefni.
Framan af starfstímanum fram til
1950 voru einnig stofnuð kynbóta-
félög í hrossarækt, nautgriparækt og
sauðfjárrækt auk þess sem vísir varð
tímabundið að skýrsluhaldi í naut-
griparækt að undirlagi sambandsins
en flestar þessar tilraunir lognuðust
út af. Nokkuð var um búfjársýningar.
Sambandið vann auk þess að stofnun
kynbótabúa í sauðfjárrækt, stóð fyrir
gróðurtilraunum, ýmiskonar fræðslu-
starfsemi og jafnvel fiskirækt. Það
kom að stofnun Húsmæðraskólans á
Hallormsstað (nú Hússtjórnarskólans)
og á þar enn fulltrúa í skólanefnd. Árið
1950 gengu svo Austur-Skaftfellingar
úr Búnaðarsambandi Austurlands og
stofnuðu eigið búnaðarsamband,“
segir Guðfinna um fyrstu áratugina
í starfseminni.
„Á seinni hluta starfstímans hafa
stór viðfangsefni verið áfram á sviði
jarðræktar og búfjárræktar með
ráðgjöf, tilraunastarfsemi, náms-
skeiðahaldi, búfjársýningum, aðstoð
við starfsemi búfjárræktarfélaga og
ræktunarfélaga (ræktunarsambands)
svo fátt eitt sé nefnt,“ segir Guðfinna.
Hún réði sig til starfa hjá
Búnaðarsambandi Austurlands sem
sumarstarfsmaður árið 2005 og starf-
aði svo á sumrin til ársins 2008 að
hún er ráðin þar til starfa sem héraðs-
ráðunautur. „Ég útskrifaðist frá LbHÍ
á Hvanneyri vorið 2007 með B.Sc.
í búvísindum og skrifaði mitt loka-
verkefni undir yfirskriftinni Afdrif
og frammistöðu fjárskiptafjár á
Austurlandi. Veturinn eftir stundaði
ég svo nám á mastersstigi við sama
skóla en hef ekki lokið mastersprófi.
Fram að því hafði ég lifað og starfað á
Austurlandi en ég er uppalin á Straumi
í Hróarstungu á Fljótsdalshéraði þar
sem fyrst og fremst er stundaður
sauðfjárbúskapur en einnig lítilsháttar
nautakjötsframleiðsla. Ég og maður-
inn minn Helgi Haukur höfum verið
að smá færa okkur inn í búskapinn þar.
Frá því í vor hef ég einnig gengt starfi
framkvæmdastjóra. Helstu verkefnin
sem ég hef sinnt hér hafa verið innan
rekstrarráðgjafar og sauðfjárræktar og
nú síðasliðið ár á sviði starfsmanna-
halds, nýsköpunar í tekjuöflun og fleiri
stjórnunartengdra þáttum.
Núverandi starfsemi
„Helstu þættir í núverandi starfsemi
eru tengdir almennri og sérhæfðri
ráðgjöf varðandi búrekstur, jarðrækt,
fóðuröflun og búfjárrækt,“ segir
Guðfinna. „Áætlanagerð, bæði í stóru
og smáu sniði auk ýmissa úttekta,
mælinga og aðstoðar við bændur við
ýmsar umsóknir og jafnvel samninga-
gerð. Einnig höfum við reynt að efla
námskeiðahald hjá okkur og stutta
fræðslufundi, fyrst með svokallaðri
„Föstudagsfræðslu“ sem var stuttir
súpufundir þar sem tekið var fyrir eitt
málefni í hvert sinn veturinn 2009 og
svo síðasta vetur byrjuðum við með
„Sauðfjárræktarskólann“. Það er
námsskeiðaröð fyrir starfandi sauð-
fjárbændur þar sem tekin eru fyrir
12 mismunandi viðfangsefni; allt
frá fóðrun yfir í Fjárvís. Þeirri náms-
skeiðaröð lýkur nú í næsta mánuði
með námskeiði um áherslur við líf-
lambaval og hafa fjórir hópar vítt og
breitt á svæðinu tekið þátt og hefur
þetta verið mjög skemmtilegt og gef-
andi, ekki síst fyrir okkur ráðunautana.
Við vorum svo heppin að Fagráð í
sauðfjárrækt veitti okkur styrk til þessa
verkefnis. Aðalfundur 2011 tileinkaði
svo þetta ár jarðræktinni en vegna
aðstæðna í starfsmannahaldi þá höfum
við ákveðið að teygja það átak á tvö ár
og stefnum að námskeiðahaldi, kynn-
ingu á áætlanagerð, ekki síst í Jörð.
is og pH-mælingum en sambandið
fjárfesti nýlega í pH-mæli sem jafnvel
má nota úti á akri hjá bændum.
Starfsmennirnir eru núna 6 tals-
ins, þar af eru tveir sem deila með
sér einni stöðu frjótæknis. Á skrif-
stofunni erum við svo fjögur, ég í
50% starfi sem framkvæmdastjóri
og 50% starfi sem ráðunautur með
áherslu á sauðfjárrækt og búrekstur,
Anna Lóa Sveinsdóttir í 60% starfi,
sér um jarðræktina og hrossaræktina,
Guðný Harðardóttir í 40% starfi, sér
um nautgriparæktina og er mér innan
handar með ýmis bókhaldsverkefni og
fréttabréfið okkar. Síðast en ekki síst
er Þórarinn Lárusson í 50% starfi en
hann er hryggjarstykkið í svo mörgum
verkefnum okkar, s.s. varðandi fóðrun,
jarðrækt, lambamælingar og fleira og
óþrjótandi viskubrunnur sem við ungu
konurnar getum leitað til þegar okkur
rekur í vörðurnar.
Guðfinna segir að eins og aðrir hafi
þau þurft „að herða sultarólina“ enn
frekar í kreppunni. „Það hefur vonandi
ekki komið of mikið niður á okkar
viðskiptavinum. Starfsmennirnir eru
ungir eða ungir í anda og hafa sýnt
töluverða aðlögunarhæfni að þessum
nýja ramma sem okkur er sniðinn og
vonum við að það haldi þannig áfram
þrátt fyrir að ekki sé of bjart útlit í
nánustu framtíð. Við reiknum með að
halda áfram að sýna aðgætni í fjár-
málunum, enda höfum við enga digra
sjóði í bankanum „til mögru áranna“.
Ég vona þó að við getum haldið
svolítið áfram með þær nýju áherslur
okkar sem ég nefndi hér fyrr. Þannig
vonast ég til að starfsemin haldi áfram
að vaxa og dafna á næstu misserum.“
/smh
Kynning á búnaðarsamböndum
Búnaðarsamband Austurlands er elsta sambandið
8 (
9