Bændablaðið - 26.07.2012, Blaðsíða 28

28 Bændablaðið | Fimmtudagur 26. júlí 2012
Sundlaugin á Flateyri er staðsett
við Tjarnargötu, aftan við grunn-
skólann á Flateyri. Laugin var
opnuð árið 1984 en á sama tíma
var sambyggt íþróttahús í bygg-
ingu. Íþróttahúsið var þó ekki
fullklárað fyrr en árið 1997.
Sundlaugin er innilaug, 16 metra
löng og átta metra breið. Heitur
pottur er við laugina og einnig
gufubað. Þá er þreksalur í sund-
laugarhúsinu ásamt sólbekkjum.
Á síðasta ári komu 6.335 manns í
sund á Flateyri.
Í sundlauginni á Flateyri stýrir
Lára öllu vel og vandlega og tekur
á móti öllum gestum með bros á
vör. Sundlaugin er opin frá tíu á
morgnana til átta á kvöldin virka
daga og frá tíu til fimm um helgar.
Frekari upplýsingar má fá í síma
450-8460 eða á netfanginu ithrotta-
mannvirki@isafjordur.is.
Laugar landsins
Ísafjarðarbær - Flateyri
Utan úr heimi
Árið 2011 framleiddu Norðurlöndin
11,3 milljarða lítra af mjólk
Í júní sl. stóðu samtökin
NMSM (samstarfsvettvangur
afurðastöðva í mjólkuriðnaði á
Norðurlöndunum um mjólkur-
gæði) fyrir ráðstefnu á hótel
Glym í Hvalfirði en yfirskrift
ráðstefnunnar var dýravelferð,
mjaltatækni og mjólkurgæði.
Ráðstefnan var afar vel sótt en
alls tóku á fimmta tug aðila þátt
í ráðstefnunni, þar af rúmlega 20
frá Íslandi.
Meðal margra fyrirlesara var
Olav Østerås, prófessor við dýra-
læknaháskólann í Noregi, en hann
fjallaði m.a. um þróun heilsufars
mjólkurkúa á Norðurlöndunum
síðustu 18 ár. Olav fór jafnframt
í erindi sínu yfir helstu tölulegu
staðreyndirnar um þróun naut-
griparæktar á Norðurlöndunum
síðustu áratugi í erindi sínu.
47,4 kýr að jafnaði
Kúabúunum á Norðurlöndunum
hefur fækkað mikið undanfarin ár.
Er svipuð þróun innan allra land-
anna og helmingunartími búanna
um 10 ár. Kúnum hefur hinsvegar
ekki fækkað jafn mikið og reyndar
fjölgað nokkuð í Danmörku síðustu
ár. Alls voru starfrækt 30.871 kúabú
á Norðurlöndunum um síðustu
áramót, þar af nærri 2/3 hlutar
þess fjölda í Noregi og Finnlandi.
Heildarfjöldi norrænna kúa var 1,5
milljónir og voru flestar þeirra í
Danmörku eða 39%. Kúabúin hafa
eðlilega stækkað mikið á liðnum
árum og er meðalbúið lang stærst
í Danmörku með 152,9 kýr, en
minnst í Noregi með 22,0 kýr.
Meðalkúabúið á Norðurlöndunum
er hinsvegar með 47,4 kýr eða
heldur stærra en meðalbúið hér á
landi, sem var 38,5 kýr að jafnaði
um síðustu áramót.
11,3 milljarðar lítra
Heildarmjólkurframleiðsla þessara
kúabúa árið 2011 nam alls 11,3
milljörðum lítra. Eins og búast má
við var lang mest framleiðslan í
Danmörku eða 4,7 millarðar lítra
og þar á eftir koma sænskir kúa-
bændur með 2,9 milljarða lítra inn-
vegna í afurðastöð. Meðalbúið á
Norðurlöndum lagði inn um 367
þúsund lítra á síðasta ári og eru
jafnaðarafurðir allra norrænna kúa
rétt um 8.400 lítrar miðað við 92%
nýtingarhlutfall.
Mestar meðalafurðir í Svíþjóð
Þegar skoðaðar eru meðalafurðir
kúa í skýrsluhaldi landanna fimm
kemur í ljós að meðalafurðirnar
hér á landi, 5.501 kg af orkuleið-
réttri mjólk, eru áberandi lægstar
og kemur það ekki á óvart enda
hafa þær verið það í áratugi.
Bilið í næst afurðaminnstu kýrnar
er 1.741 kg en næstafurðalæg-
minnstu kýrnar á Norðurlöndum
er að finna í Noregi. Afurðamestu
kýrnar eru hinsvegar í Svíþjóð og
er meðalnyt þeirra (orkuleiðrétt)
9.480 kg og vantar því 3.979 kg
upp á afurðirnar hér á landi til þess
að ná að jafna þær sænsku. Vegin
meðalnyt allra skýrslufærðra kúa
á Norðurlöndunum árið 2011 var
hinsvegar 8.840 kg.
Lægsta frumutalan í Noregi
Þegar mjólkurgæðin eru skoðuð
kemur fram að frumutalan er hæst
í Danmörku en næsthæst hér á
landi. Frumutalan hér hefur tekið
miklum og góðum breytingum á
undanförnum árum og ef fram fer
sem horfir verður Ísland komið í
þriðja sæti listans á næsta ári og
skiptir um sess við Svíþjóð. Lægstu
frumutöluna að jafnaði má hins-
vegar finna í Noregi eða rúmlega
125 þúsund frumur/ml.
Hæst prótein í Svíþjóð
Efnainnihald mjólkur hér á landi er
lægst af löndum Norðurlandanna
bæði hvað varðar fitu og prótein
og skera hinar íslensku kýr sig því
miður nokkuð frá stöllum sínum
á hinum Norðurlöndunum. Hæst
er fituprósentan hinsvegar í mjólk
frá dönskum kúm eða 4,28% að
jafnaði en próteinhlutfallið er hæst
hjá sænskum kúm eða 3,46%.
Yngstu kvígurnar eru norskar
Yngstu kvígurnar við burð má
finna í Noregi en þær bera að jafn-
aðai 25,6 mánaða gamlar. Elstar
eru þær hinsvegar hér á landi eða
29,0 mánaða gamlar. Þá kom fram
í samanburðinum að íslenskar kýr
er frjósamar og halda vel, sem helst
í hendur við afurðastigið. Þannig
mátti sjá að stystur tími frá burði
til bæði fyrstu og síðustu sæðingar
er hér á landi en áberandi lengstur
tími er hinsvegar í Finnlandi.
Endurnýjunarhlutfallið lægst
á Íslandi
Þegar heilsufarsupplýsingar eru
skoðaðar kemur hinsvegar í ljós
að kýrnar hér á landi endast heldur
lengur, sem ekki kemur á óvart í
ljósi afurðastigsins. Þannig er
endurnýjunarhlutfall kúa hér á
landi lægra en víðast annarsstaðar
en Finnland er þó með svipað hlut-
fall. Fjöldi kálfa pr. kú hér á landi
er næst mestur en norskar kýr tróna
á toppi þess lista með 1,22 kálfa á
hverja árskú.
Erfitt að bera saman
heilsufarsupplýsingar
Ýmiss annar samanburður kom
fram í erindi Olavs en oft voru ekki
til tölur frá Íslandi um heilsufar kúa,
svo samanburðurinn var því oftast á
milli hinna Norðurlandanna. Einn
heilsufarsþáttur, dauðfæddir kálfar,
var þó samanburðarhæfur og er það
hlutfall því miður enn afar hátt hér
á landi en hefur þó farið lækkandi
á undanförnum árum.
Hér að framan hefur einungis
verið stiklað á nokkrum af þeim
atriðum sem Olav Østerås fjallaði
um, en allri umfjöllun um heilsu-
farssamanburð var sleppt enda
ekki til nægar grunnupplýsingar
um hérlendar aðstæður fyrir slíkan
samanburð. Það stendur þó til bóta
enda komið nýtt skráningarkerfi
sem dýralæknar geta notað til
þess að skrá heilsufarsupplýs-
ingar. Vonir standa því til þess að
á næsta ári megi fá heildstæðan
samanburð um heilsufar kúa á
öllum Norðurlöndunum. Verður
afar spennandi að sjá hvernig
hinar íslensku kýr standa sig í þeim
samanburði.
Þeim sem kunna að hafa áhuga
á að kynna sér nánar efni fyrirlest-
urs Olavs, eða annarra sem fluttu
erindi á þessari ráðstefnu NMSM,
má benda á að glærur frá fyrir-
lestrunum er að finna á heimasíðu
Landssambands kúabænda: www.
naut.is, undir hlekknum „Gagnlegar
upplýsingar“.
Snorri Sigurðsson
sns@vfl.dk
Þekkingarsetri landbúnaðarins
í Danmörku
Nói frá Stóra-Hofi sló heimsmet
á nýliðnu Landsmóti hestamanna
í Víðidal með hæstu kynbótaein-
kunn fjögurra vetra stóðhests.
Á fréttamiðlinum mbl.is þann
3. júlí sl. er viðtal við Guðmund
Birki Þorkelsson, stofnanda eig-
endafélags um Nóa, sem lýsir því
að tilurð félagsins megi rekja til
WorldFengs, ættbókar íslenska
hestsins.
,,Svo ég var að fletta að gamni
mínu í Worldfeng, svolítið að
horfa á hvort ég myndi finna
brúnskjóttan ungling og leitaði í
afkvæmahópa skjóttra hesta. Mér
rennur nú blóðið til skyldunnar að
hafa taugar til Illings, því hann er
hreinn Laugarvatnshestur, og leitaði
í afkvæmahópnum. Þar rakst ég á
brúnskjóttan fola á þriðja vetri sem
var undan Örk frá Stóra-Hofi, sem ég
hreifst mjög mikið af á Landsmótinu
2006. Hún var þar í fimmta sæti í
fimm vetra merum og klárhryssa.
Hún hefði mátt vera hærri. Þá hringdi
ég í Bæring og spurði hvernig væri
með þennan fola, hvort hann væri
lifandi og graður,“ segir Guðmundur
Birkir um aðdragandann að því að
stofnað var félag um hestinn. Það má
því segja að engu sé logið þegar sagt
er að WorldFengur tryggi ræktendum
forskot.
Hestatorgið á LM 2012
Það var stöðugur gestagangur á
Hestatorgið á Landsmótinu 2012.
Hestatorgið er samstarfsverkefni
Bændasamtaka Íslands (WF), Félags
hrossabænda, Félags tamninga-
manna, Landssambands hestamanna-
félaga, Söguseturs íslenska hestsins,
Hólaskóla og Landbúnaðarháskóla
Íslands. WorldFengs ,,teymið“ stóð
vaktina fyrir Bændasamtök Íslands
og FEIF, Alþjóðasamtök eigenda
íslenska hestsins, sem eru sam-
starfsaðilarnir í WorldFengs verk-
efninu. Í WF teyminu voru: Hallveig
Fróðadóttir, skýrsluhaldsfulltrúi
BÍ í hrossarækt og aðalskrásetjari
WF, Kim Middel, skrásetjari WF í
Hollandi og fulltrúi í skýrsluhalds-
nefnd FEIF, Kristín Halldórsdóttir,
formaður skýrsluhaldsnefndar FEIF
og skrásetjari WF í Þýskalandi, Jón
Baldur Lorange, verkefnisstjóri WF
og sviðsstjóri upplýsingatæknisviðs
BÍ og loks Þorberg Þ Þorbergsson,
forritari á upplýsingatæknisviði BÍ
sem hefur séð um forritun WF.
Guðfríður Lilja, alþingismaður,
skipuð í stjórn Fjarskiptasjóðs
Ögmundur Jónasson innanríkis-
ráðherra hefur skipað í nýja stjórn
Fjarskiptasjóðs eftir að lögum um
sjóðinn var breytt á Alþingi um síð-
ustu áramót. Með nýjum lögum um
Fjarskiptasjóð var stjórnarmönnum
fækkað úr 5 í 3. Stjórn fjarskiptasjóðs
skipa áfram Gunnar Svavarsson,
sem formaður, og Guðbjörg
Sigurðardóttir, skrifstofustjóri upp-
lýsingasamfélagsins í innanríkis-
ráðuneytinu, en nýr stjórnarmaður
er Guðfríður Lilja Grétarsdóttir
alþingiskona.
Stjórnin samþykkti nýjar verk-
lagsreglur á fundi sínum þann 6.
júní sl. varðandi viðbætur á svo-
kölluðum staðalista háhraðaverk-
efnisins. Samkvæmt þeim mun
Fjarskiptasjóður senda Símanum
ársfjórðungslega viðbætur á staða-
lista. Ef nýir staðir falla innan ramma
háhraðaverkefnisins, sem settur
var í upphafi, þá ber Símanum að
tengja viðkomandi bæ innan mán-
aðar frá skoðun svo fremi sem
viðskiptamaður kaupi nettengingu
af Símanum. Nánar má kynna sér
þessar nýju verklagsreglur á heima-
síðu Fjarskiptasjóðs á www.fjar-
skiptasjodur.is.
Heimsmeistari fannst
í gegnum WorldFeng
sviðsstjóri tölvudeildar
Bændasamtaka Íslands
jbl@bondi.is
Jón Baldur Lorange
Upplýsingatækni og fjarskipti
Upplýsingatæknibásinn
Hér ræða saman á Hestatorginu þær Katrin Sheehan, hrossaræktandi og
formaður ræktunarnefndar Íslandshestafélagsins í Bandaríkjunum, og Kristín
Halldórsdóttir.
Mynd / Stefán Stefánsson.