Bændablaðið - 06.09.2012, Blaðsíða 10

Bændablaðið | Fimmtudagur 6. september 201210
Fréttir
Umhverfisráðherra svarar fyrirspurn þingmanns um álftir:
Álftastofninn hefur vaxið
um 60% á 20 árum
–Svarið lýsir skilningsleysi gagnvart vanda bænda segir fyrirspyrjandi
Ásmundur Einar Daðason, þing-
maður Framsóknarflokksins,
lagði fyrirspurn um álftir, í fjórum
liðum, fyrir umhverfisráðherra á
síðastliðnu þingi. Ráðherra hefur
svarað fyrirspurninni, og er svarið
birt á vefsíðu Alþingis 21. ágúst sl.
Þar kemur fram að álftastofninn
á Íslandi hefur vaxið um 60% á
síðustu 20 árum. Leiða má líkur
að því, samkvæmt síðustu talningu
fyrir tveim árum, að stofninn telji
nú um eða yfir 31 þúsund fugla.
Ásmundur spurði hver væri stofn-
stærð álftastofnsins og hver þróunin
hefði verið undanfarin 20 ár.
Í svari ráðherra kemur fram að
íslenski álftastofninn hafi, sam-
kvæmt talningu árið 2010, verið
talinn um 29 þúsund fuglar.
„Stofninn hér á landi hefur
verið talinn vera um 14–19% af
Evrópustofni álfta. Vöxtur álfta-
stofnsins hefur verið misjafn undan-
farin ár en heildarfjölgun í stofninum
síðustu 20 árin er talin hafa verið um
60%, samkvæmt talningum í janúar
á fimm ára fresti, frá 1986.
„Allt bendir til þess að álfta-
stofninn hafi verið tiltölulega stöð-
ugur árin 1986–1995, en farið vax-
andi síðan,“ segir í svari ráðherra.
„Fjölgun í stofninum hefur sam-
kvæmt talningu verið um 2,5 prósent
á ári að meðaltali frá árinu 1991.
Þó verður að hafa þann fyrirvara á
þessum tölum að skekkjur eru ávallt
nokkrar í slíkri talningu. Bæði geta
fuglar verið tvítaldir og einnig missa
menn af fuglum. Þá hafa ferðir fugla
frá Íslandi til Skandinavíu og varp-
fugla frá Skandinavíu til Bretlands
gert mönnum erfiðara fyrir við að
meta og túlka niðurstöður.“
Rök fyrir friðun
fagurfræðilegs eðlis
Ásmundur spurði hvaða rök lægju
að baki alfriðun á álftum á Íslandi. Í
svari ráðherra segir:
„Álftir og svanir eru friðaðir í
flestum löndum og hefur álft verið
friðuð á Íslandi frá árinu 1913. Í
nefndaráliti frá þeim tíma kemur fram
að hluti af ástæðunni sé fagurfræði-
legs eðlis,
auk þess sem
lítil hefð hafi
verið fyrir
því að veiða
álftir t i l
matar. Önnur
ástæða er að á
tímabili voru
álftir mjög
s ja ldgæfar
hér á landi
og benda
talningar til
að þær hafi ekki verið nema um 3–5
þúsund í kringum 1960.“
Segir mikilvægt að kanna málið
Þá spurði Ásmundur hvort ástæða
væri til að hafa áhyggjur af beitará-
lagi bæði á ræktarlönd og úthaga
vegna gæsa og álfta. Því svaraði
ráðherra:
„Það er ástæða til að fylgjast
með beitarálagi af völdum gæsa og
álfta, bæði á ræktarlöndum og nátt-
úrulegum svæðum. Álag af völdum
villtra fugla á ræktarland getur verið
talsvert á ákveðnum svæðum og er
því mikilvægt að þessi svæði verði
kortlögð og aflað upplýsinga um
það hversu mikið álagið er á einstök
svæði og hvar gæti verið ástæða til
þess að kanna málið ítarlegar.“
Ekki heimild til þess að aflétta
friðun álfta
Að síðustu spurði Ásmundur: „Er
ráðherra tilbúinn að veita land-
eigendum heimild, líkt og þeir hafa
óskað eftir, til að verja akra og
ræktunarlönd fyrir tjóni sem hlýst
af álftum?“ Þessu svaraði umhverf-
isráðherra:
„Á ákveðnum svæðum getur
ágangur álfta verið umtalsverður og
full ástæða getur verið til að bregðast
við til þess að draga úr eða koma í veg
fyrir tjón af völdum hans. Bagalegast
getur þetta verið þar sem ungfugl og
fugl í sárum safnast fyrir í stórum
hópum, líkt og gerist gjarnan við
nýræktir og kornakra. Heildaryfirlit
er ekki til yfir þessa staði, né yfirlit
yfir ágangssvæði eða umfang meints
tjóns. Undanfarið hafa umhverfis-
ráðuneytið, Umhverfisstofnun,
Náttúrufræðistofnun Íslands og
Bændasamtök Íslands unnið að
því að taka saman upplýsingar um
ágang af völdum gæsa og álfta á
ræktarlöndum. Á grundvelli þeirrar
vinnu er ætlunin að meta hvar þörf
er á að bregðast við ágangi á rækt-
arlönd og með hvaða aðferðum og
aðgerðum best
er að bregðast
við. Ákvæði
laga veita
umhver f i s -
ráðherra ekki
leyfi til þess
að aflétta
friðun álfta en
ráðherra hefur
þó heimild til
þess að veita
s taðbundna
undanþágu frá
lögunum til að bregðast við tjóni.“
Svarið lýsir skilningsleysis í
ráðuneytinu
Ásmundur Einar Daðason segist í
samtali við Bændablaðið ekki vera
sáttur við afstöðu ráðherrans hvað
varðar aðgerðir.
„Mér finnst hún ekki vera að sýna
mikinn lit í þá veru sem til að mynda
Haraldur Benediktsson var að fjalla
um í vetur, varðandi það að koma til
móts við bændur sem eru að glíma
við þennan vanda. Þetta snýst um
að aflétta veiðibanni í samráði við
landeigendur á ákveðnum svæðum.
Ráðherra hefur vald til þess að grípa
til aðgerða gagnvart túnum og ökrum
sem eru hvít af álftum vor og haust.
Því miður sýnist mér hún ekki tilbúin
að beita því.
Mér sýnist gæta ákveðins skiln-
ingsleysis í umhverfisráðuneytinu
á þeim mikla vanda sem stafar af
fjölgun álfta eins og svar ráðherrans
staðfestir. Það gætir líka skilnings-
leysis á því gríðarlega tjóni sem
bændur eru að verða fyrir. Þetta
er nákvæmlega sama viðhorfið og
gagnvart refnum, svartfuglinum og
ýmsu öðru. Það skortir einfaldlega
skilning á sjónarmiðum bænda og
annarra og hvað þurfi til svo hægt
sé að búa í landinu. Þeir sem yrkja
landið hafa aftur á móti fullan skiln-
ing á þessu og mikilvægi þess að
ganga ekki um of á stofna enda líka
þeirra hagsmunir. Ég veit þó ekki
hvort þetta skilningsleysi í ráðu-
neytinu stafar af þekkingarleysi eða
hreinlega öfgafullum sjónarmiðum.
Í ljósi þessa svars mun ég skoða
málið betur þegar þingið kemur
saman og þá hvort mögulegt er að
flytja mál sem felur ráðherra að grípa
til aðgerða,“ segir Ásmundur Einar.
Hann segir að það verði líka skoðað
hvort nauðsynlegt reynist að breyta
lögum til að hægt sé að taka á þessu
máli.
/HKr.
Ár Fjöldi álfta í janúar
Stöðugt stækkandi álftastofn er farinn að verða mjög ágengur í túnum og ökrum bænda víða um land.
Ásmundur Einar
Daðason.
Svandís Svavars-
dóttir.
Culture and Craft í samvinnu við Iceland Traveller:
Pakkaferð á prjónasýningu
Unravel í Bretlandi
„Viðtökur hafa verið góðar og
ég finn ekki annað en að áhugi
fyrir þessari ferð sé mikill meðal
íslensks handverksfólks,“ segir
Ragnheiður Jóhannsdóttir en fyr-
irtæki hennar Culture and Craft
býður í samvinnu við Iceland
Traveller pakkaferð á hátíðina
Festival of Knitting UNRAVEL,
sem er haldin í Farnham á Suður
Englandi laugardaginn 23. og
sunnudaginn 24. febrúar 2013.
Ragnheiður segir að á sýningunni,
sem nú er haldin í fjórða sinn, megi
sjá ullarframleiðendur sem vinna ull-
ina hvort heldur sem er í höndum eða
með vélum. „Þarna eru líka hönnuðir
og handverksfólk að sýna og selja
eigið handverk, en líka stórfyrirtæki
á þessu sviði, þannig að fjölbreytnin
er mikil. Þetta er verulega áhugaverð
og spennandi sýning fyrir þá sem
starfa á þessum vettvangi,“ segir
Ragnheiður, en hún fór á sýninguna
í fyrra og þar kviknaði áhugi hennar
á að skipuleggja ferð fyrir landa sína
svo fleiri fengju notið.
Sýningin fer fram á laugardegi
og stendur yfir frá kl. 10 til 17,
en hópurinn heldur utan deginum
áður. Til að nýta ferðina sem best er
búið að skipuleggja ferð á búgarð á
sunnudeginum, þar sem búið er með
alpaca-sauðfé og gefst þátttakendum
kostur á að kynnast ræktunarað-
ferðum, meðferð ullarinnar og ýmsu
sem henni viðkemur í þeirri ferð.
Ragnheiður segir að í Bretlandi séu
nokkrar tegundir sauðfjár og ullin
búi yfir ýmsum mismunandi eigin-
leikum og áferð.
„Það er mjög merkilegt fyrir
okkur Íslendinga, sem erum vön
íslensku sauðkindinni, að sjá hversu
fjölbreytnin er mikil og eins hvernig
unnið er með ullina þarna ytra, t.d.
sá ég 15-20 mismunandi gerðir af
rokkum á sýningunni í fyrra, hver
og einn er notaður eftir því hvers
konar ull verið er að vinna,“ segir
Ragnheiður. „Þetta var merkileg
upplifun.“
Ferðinni lýkur á mánudegi, þá
verður m.a. komið við á Lacock
Abbey sem er hefðbundin ensk höll,
en í kringum hana var bakgrunnur
Harry Potter kvikmyndanna. Þar
eru einnig verslanir á hverju strái,
en í blálokin verður höfð viðkoma á
vefnaðarmarkaði, Cotswold Woollen
Weavers.
Flugfargjaldið er rúmar 52 þús-
und krónur en annar kostnaður við
ferðina rúmar 86 þúsund krónur,
m.a. gisting, aðgangur að söfnum
og sýningum, íslensk fararstjórn
allan tímann, rútuferðir, hádegis- og
kvöldverður.
Að sögn Ragnheiðar þarf að
panta og greiða fyrir ferðina fyrir
15. október næstkomandi, en alls
eru 30 sæti í boði. Skráning er hjá
Ragnheiði, m.a. gegnum netfangið
ragga@cultureandcraft.com.
Uppskeruhátíð verður haldin á
Flúðum laugardaginn 8. septem-
ber 2012. Þá verpur mikið um að
vera og fjölbreytt dagskrá sem
hefst á þakkargjörðarmessu í
Hrunakirkju kl. 11:00. Kirkjan
verður skreytt jarðargróðri og
uppskeru og boðið upp á heima-
bakað byggbrauð.
Við messugjörðina mun Barnakór
Flúðaskóla syngja sem og Kór
eldri Hrunamanna, en prestur er sr.
Halldór Reynisson. Í lok athafnar
verða verðlaun veitt fyrir tré ársins í
Hrunamannahreppi.
„ Uppsveitahringurinn“
Nýr íþróttaviðburður undir nafn-
inu „Uppsveitahringurinn“ verður
haldinn i fyrsta sinn. Þar verður bæði
hlaupið og hjólað um Uppsveitir. Er
bæði um að ræða skemmti- og keppn-
ishjólreiðar.Klukkan 10.30 leggur
skemmtihjólreiðahópurinn af stað frá
Flúðum. (46 km). Klukkan 12.00
leggur keppnishjólreiðahópurinn af
stað frá Flúðum (46 km). Klukkan
12.00 leggja hlauparar af stað frá
Reykholti (10 km +). Klukkan
14.00 verður verðlaunaafhending á
Flúðum.
Markaður í félagsheimilinu
Markaðurinn Matarkistan verður
haldinn í Félagsheimilið á Flúðum kl.
13:00-17:00. Þar verða á boðstólum
matvæli frá fjölmörgum aðilum úr
sveitinni: úrval af grænmeti, reyktur
og grafinn lax úr Hvítá, Kjöt frá Koti,
kræsingar í krukkum, mjöl, hunang
og fleira. Einnig margs konar hand-
verk, trémunir, prjónavörur og ýmis-
legt fleira.
Í Bjarkarhlíð verður Anna
Magnúsdóttir handverkskona með
opið hús frá kl. 13:00 til 17:00.
Kurlproject Iceland er verslun
og vinnustofa við Hvammsveg á
Flúðum sem verður opin frá kl 14:00-
18:00. Minjasafnið Gröf verður
opið frá 13:00 til 17:00. Einnig
verður Bragginn, Leirvinnustofan
Birtingaholti opinn frá 13:00-
18:00. Þar er um að ræða svokall-
aða „Stúdíóverslun“ í skemmtilegu
jarðhýsi í um 10 mín akstursfjarlægð
frá Flúðum.
„Leikur að List" verður í
Laugarlandi frá 12:00 til 18:00. Þar
verður boðið upp á myndlist, hand-
verk og sýningu á 500 leikfangadúkk-
um. Rabbi rósabóndi gefur grænmeti
að smakka frá Garðyrkjustöðinni
Laugarlandi.
Grænna land, Sneiðin 5 (fyrir
ofan tjaldsvæðið). Þar verður opið
hús frá 13:00 til 17:00 en boðið er
upp á garðyrkjuþjónustu, kransagerð,
efni í heilsuvörur og snyrtivörur,
jólakransa og námskeiðshald.
Grænmetismót í golfi
Í Efra-Seli verður opna íslenska
grænmetismótið. Margt verður í boði
og eru kylfingar hvattir til að kynna
sér dagskrána á www.fludir.is. Kaffi-
Sel, veitingastaðurinn í golfskálanum
verður með tilboð á pizzum.
Tekið verður á móti gestum í nýja,
glæsilega garðinum á Hótel Flúðum
á milli kl. 14:00 og 16:00.Verður
gestum m.a. boðið að smakka ókeyp-
is grænmetissúpu. Barinn verður að
sjálfsögðu opinn

Úti-Jóga
Útijóga með léttu gönguívafi og
æfingar aðlagaðar útiiðkun eru líka
á dagskrá Uppskeruhátíðar. Byrjað á
upphitunaræfingum, gengið á skjól-
sælan og rólegan stað. Jógaæfingar,
öndunaræfingar, íhugun og slökun.
Farið frá félagsheimilinu á Flúðum
kl. 16:00
Kaffi Grund Flúðum býður
gómsæta grænmetisrétti að hætti
Berglindar allan daginn. Þar á
meðal er eitthvað af réttunum sem
stórstjarnan Shania Twain fékk að
borða í sumar,ásamt rétta af matseðli
staðarins .
Minilik Eþíópískt veitingahús
verður opið frá 11:00 til 14:00 fyrir
matargesti. Frá 14:00-17:00 verður
„kaffi seremonía“ kaffið brennt,
malað og soðið á Eþíópískan hátt.
Matarkistan Hrunamannahreppur:
Uppskeruhátíð á Flúðum