Bændablaðið - 06.09.2012, Blaðsíða 31

31Bændablaðið | Fimmtudagur 6. september 2012
Ólafur Þ. Stephensen, ritstjóri
Fréttablaðsins.
Hvar varstu í sveit og hvenær?
Ég var í sveit á Sökku í Svarfaðardal
á árunum 1978-1981, þegar ég var
tíu til þrettán ára.
Ábúendur og tegund bús?
Þorgils Gunnlaugsson móðurbróðir
minn og Olga Steingrímsdóttir
kona hans bjuggu á Sökku. Ég
hafði herbergi uppi í risi hjá afa
mínum og ömmu sem þá höfðu
brugðið búi, Gunnlaugi Gíslasyni
og Rósu Þorgilsdóttur. Á Sökku var
þá blandað bú, rúmlega 30 kýr, eitt-
hvað á annað hundrað fjár, dálítið
af hrossum og hænum, hundar og
kettir.
Hvað var skemmtilegast við
dvölina?
Þetta var allt óskaplega skemmti-
legt. Samfélagið við margar
kynslóðir í móðurfjölskyldunni
minni, umgengnin við skepnurnar
– ég kunni ættartölur allra kúnna
í fjósinu aftur á bak og áfram –
útiveran, veiðiskapurinn niðri í
Saurbæjartjörn þar sem ég fékk
fyrsta fiskinn minn og þannig væri
hægt að telja nánast endalaust.
Hvað var erfiðast við dvölina?
Í upphafi var ég seinn til verka,
óskipulagður og kannski bara
hreinlega latur. Frændfólk mitt
kenndi mér að vinna og finna rösk-
leikann sem leyndist þarna einhvers
staðar innra með bókabéusnum og
sveimhuganum. Það tók svolítið
á í byrjun, en ég verð alltaf þakk-
látur fyrir þá lexíu. Svo var ég
næstum því dauður úr hræðslu í
hvert skipti sem ég var beðinn að
kveikja á súgþurrkunarmótornum
– mér fannst hávaðinn frá honum
mjög ógnvekjandi.
Hvaða verk voru á þinni könnu?
Ég sótti kýr og skilaði þeim aftur í
hagann kvölds og morgna, sá um að
halda fjósinu hreinu og aðstoðaði
við fjósverkin með júgurþvotti og
fleira stússi. Þetta voru föstu skyld-
urnar, en maður gat aðstoðað við
margt annað, allt frá sendiferðum
og snatti upp í að reyna kraftana
við að tína grjót úr flagi
Geturðu nefnt eftirminnileg
atvik?
Ég átti í sérstöku sambandi við góða
mjólkurkú sem hét Rauðskinna.
Hún lenti einu sinni í lífsháska;
kýrnar voru aðeins of ákafar að
komast í grængresið í haganum
og tróðust of margar í einu yfir
mjóa brú, með þeim afleiðingum
að Rauðskinna svamlaði í fram-
ræsluskurðinum með silungunum.
Ég hljóp eftirminnilegt spretthlaup
til að sækja hjálp og Rauðskinna
var hífð á land með ámoksturs-
tækjum Ford-dráttarvélar. Í annað
skipti hagaði Rauðskinna sér ein-
kennilega; gekk í hringi í haganum
og vildi ekki koma heim. Ég þurfti
að taka utan um hálsinn á henni
og leiða hana heim, því hún rásaði
alltaf til vinstri og stefndi beint út
í skurð. Þegar heim var komið var
þar staddur frændi okkar, læknir,
sem greindi skepnuna með heila-
blóðfall. Kusa náði sér aftur á strik
og ég taldi mig sérstakan bjarg-
vætt þessa kostagrips. Börnunum
mínum þykja sögur af Rauðskinnu
frábært skemmtiefni fyrir svefninn.
Skildi dvöl þín í sveitinni eitthvað
sérstakt eftir sig?
Ég elska Svarfaðardal og það er
algjört sáluhjálparatriði að komast
þangað að minnsta kosti einu sinni
á sumri – og helst miklu oftar –
til endurfunda við fólk og náttúru.
Konan mín segir að á ferðalögum
um landið þurfi að byrja á að vera
nokkra daga í Svarfaðardal því að
annars sé ég óþolandi eirðarlaus
að komast þangað. Það spillir ekki
fyrir að systir mín hefur tekið við
sumarbústaðnum sem foreldrar
okkar byggðu í landi Sökku og við
erum þar alltaf aufúsugestir. Það er
líka alveg ómetanlegt fyrir borgar-
barn að fá innsýn í sveitastörfin. Sú
reynsla mín átti þátt í að sannfæra
mig um mikilvægi landbúnaðarins,
þótt ég hafi lengi verið ósammála
því hvaða rekstrarumhverfi honum
er búið á Íslandi. /fr
Ólafur Þ. Stephensen.
Sendur í sveit

Ferðaþjónustan fær högg á högg ofan
Gistináttaskattur ríkisstjórnar-
innar var lagður á hvert útselt
hótelherbergi hverja nótt allt
árið um kring frá og með síðustu
áramótum. Ríkisstjórn Jóhönnu
Sigurðardóttur hefur löngum verið
talin hafa horn í síðu atvinnu-
reksturs, samanber atlöguna að
sjávarútveginum og andúðina sem
stafar frá stjórnarráðinu til land-
búnaðarins. Ferðaþjónustan mátti
því búast við höggi frá ríkisstjórn-
inni en það er eins og stjórnvöld
setji það í sérstakan forgang að
skekkja grundvöll atvinnurekstrar
sem hvort tveggja í senn skapar
útflutningstekjur og er einn helsti
vaxtarsprotinn í atvinnulífi á lands-
byggðinni. Síðsumars tilkynnti
fjármálaráðherra um hækkun
virðisaukaskatts á gistingu og mun
hækkunin taka gildi á næsta ári.
Vinnur gegn frekari uppbyggingu
Þegar kreppan skall á var það ferða-
þjónustan ásamt hinum grunnat-
vinnuvegunum tveim, landbúnaði
og sjávarútvegi, sem skipti sköpum
í efnahagslegri viðreisn landsins.
Einyrkjabúskapur er algengur í
ferðaþjónustunni, einkum á lands-
byggðinni, þar sem einstaklingar og
fjölskyldur hafa byggt upp atvinnu-
rekstur af krafti og áræðni. Það eru
kaldar kveðjur sem ríkisstjórnin
sendir þessari atvinnugrein með því
að hækka álögurnar og setja þar
með rekstrargrundvöllinn í uppnám.
Landsbyggðin verður sérstaklega
hart úti vegna skattahækkunarinnar.
Eftir því sem dýrara verður að gista
hér á landi er líklegra að gistinóttum
fækki hjá hverjum og einum ferða-
manni. Gisting á landsbyggðinni
verður harðar úti í þeim niðurskurði
en hótel og gistiheimili á höfuðborgar-
svæðinu, þar sem gistinóttum utan
höfuðborgarsvæðisins fækkar fyrst hjá
ferðamönnum – áður en þeir klípa af
gistingu næst millilandaflugvellinum.
Skattahækkunin mun stuðla að
aukinni svartri atvinnustarfsemi,
einkum á höfuðborgarsvæðinu.
Í fjölmiðlum hefur verið sagt frá
því að námsmenn fái ekki húsnæði
vegna þess að íbúðir sem áður hafi
verið leigðar þeim séu fráteknar
fyrir ferðamenn. Athuganir samtaka
í ferðaþjónustu benda til að svört
atvinnustarfsemi blómstri einmitt á
þessum vettvangi, þar sem almennt
íbúðarhúsnæði er leigt út.
Framsókn hafnar skattahækkunum
á ferðaþjónustuna
Íslensk ferðaþjónusta er í harðri,
alþjóðlegri samkeppni. Með því að
hækka virðisaukaskattinn verður
landið dýrara heim að sækja og ferða-
mönnum mun fækka. Það hefur bein
áhrif á greinina í heild sinni; veit-
ingarekstur, flug, bílaleigur og aðra
þjónustu og verslun. Samdrátturinn
mun vitanlega bitna á tekjum ríkis-
sjóðs. Skattahækkun getur auð-
veldlega skert skatttekjur og þá er
betur heima setið en af stað farið.
Tilraunastarfsemi í skattlagningu er
ekki leiðin til árangurs.
Framsóknarflokkurinn telur
ítrekaðar óvinveittar aðgerðir gegn
ferðaþjónustunni sýna að ríkisstjórn-
in sé skilningsvana á atvinnurekstur
almennt og sérstaklega þegar kemur
að atvinnulífi á landsbyggðinni.
Dragi ríkisstjórnin þessar tillögur
ekki til baka hlýtur það að verða for-
gangsverkefni nýrrar ríkisstjórnar
að stöðva þessar árásir á ferðaþjón-
ustuna. Ofurskattastefnu ríkisstjórnar
Samfylkingar og Vinstri grænna verð-
ur að linna. Innan tíðar verður gengið
til kosninga og þá gefst tækifæri til að
leiðrétta hin mörgu gönuhlaup ríkis-
stjórnar Jóhönnu Sigurðardóttur.
Ásmundur Einar Daðason
alþingismaður
Framsóknarflokksins
Ásmundur Einar Daðason
Kátir voru karlar
Flóamenn urðu all forvitnir er þeir
flettu síðasta Bændablaði. Þar er
fyrirsögn á aðsendri grein „Kátt
er í Flóanum“. Margir héldu að
nú væri hreppsnefndin eða kven-
félögin að blása til einhverrar upp-
ákomu eða skemmtilegheita en sú
var ekki raunin. Hér hafði þá vakn-
að af þyrnirósarsvefni, sem staðið
hefur í fjóra mánuði, herra Baldur
Helgi Benjamínsson framkvæmda-
stjóri Landssambands kúabænda
(LK). Flóamenn eru yfirleitt kátir
og hressir og skemmtilegt fólk, því
fyrisögnin góð hjá framkvæmda-
stjóranum, en hjá Flóamönnum
tíðkast ekki að snúa út úr því sem
þeir heyra og lesa.
Grein Baldurs á að vera ein-
hverskonar svar við greinarstúf sem
Bændablaðið birti eftir mig í apríl
síðastliðnum. Þar setti ég fram smá
athugasemdir við störf og ályktanir
LK en þá var nýafstaðinn aðalfundur
þess sem haldinn var á Selfossi.
Baldur segir að rúmlega þúsund
manns séu skráðir hjá aðildarfélög-
um LK, hann reynir að réttlæta að
utanfélagsmenn, sem eru kannski
500 til 600, séu látnir greiða árgjald
og líkir því við greiðslur bænda til
Bjargráðasjóðs. Merkilegt er að
hann skuli ekki þekkja til hvers sá
sjóður er ætlaður. Bjargráðasjóður er
nokkurs konar trygging fyrir bændur
sem verða fyrir skaða og tekjumissi
á einhverjum þeim sviðum sem
tryggingafélög taka ekki að sér að
bæta, hér er t.d átt við skaða af kali
í túnum, árflóðum og öðrum nátt-
úruhamförum og svo ef búfé drepst
í stórum stíl af slysförum og fleira.
Baldur segir að sumir bændur ætli
ekki að sækja um úr Bjargráðasjóði,
en auðvitað ætlar enginn að verða
fyrir skaða eða slysi. Það er tvennt
ólíkt að greiða gjald til svona trygg-
ingasjóðs eða frjálsra félagasamtaka
sem maður hefur aldrei skráð sig í.
Að draga lappirnar
Þegar ég tala um að LK dragi
lappirnar í ræktunarstarfinu á ég
við þær ályktanir og samþykktir
sem frá félaginu koma en ekki ein-
staka bændur. Auðvitað eru innan
LK margir góðir og áhugasamir
ræktendur. Þar er líka fjöldi góðra
bænda sem er algjörlega á móti allri
blöndun á okkar kúastofni, það varð
ég mjög var við eftir greinaskrif mín
í vor.
Gott væri fyrir framkvæmdastjór-
ann að lesa blað útskriftarnemenda
frá Hvanneyri nú í vor. Þar eru þeir
spurðir um hug sinn til blöndunar á
kúastofninum og næstum hver ein-
asti er henni andvígur. Mættuð þið
hjá LK líta til þess hvað ungt fólk í
landbúnaði vill í þessum efnum. Á
síðasta vetri kom svipaður vilji fram
hjá ungbændum þessa lands.
Framkvæmdastjórann undrar að
ég skuli ekki vera hrifinn af ályktun
þeirra um eflingu ræktunarstarfsins,
sem fram kom á Selfoss-fundinum.
Það vitum við báðir að LK hefur ekki
oft ályktað um kynbætur og ræktun
á íslenska kúastofninum. Stjórn og
framkvæmdastjóri hafa oftar ályktað
um óskir sínar um að fá hingað nýtt
kúakyn en á síðasta aðalfundi setur
LK fram tillögu sem byrjar ágæt-
lega, þeir segjast vilja auka áhuga
bænda á ræktunarstarfinu og færa
margt til betri vegar. En þeir eru svo
heillum horfnir að þeir geta ekki á
sér setið en að gera ályktunina mark-
lausa um leið, með því að hnýta aftan
við að þeir ætli að gera umbæturnar
með innspýtingu á innfluttu erfða-
efni og þar með að eyðileggja hinn
hreina, íslenska kúastofn. Þarna
sýndu þeir enn einu sinni hvar áhugi
þeirra liggur. Heyrst hefur að þeir
sem að þessari innspýtingarályktun
stóðu hafi farið kampakátir heim
af aðalfundi, hróðugir yfir að geta
laumað ósómanum aftan við annars
ágæta tillögu án þess að þorri fundar-
manna fengi neitt um það að segja.
Vonandi nær slík ályktun aldrei fram
að ganga.
Að lokum óska ég Baldri Helga
alls hins besta og vona að hann verði
ekki síður farsæll ræktandi á íslensk-
ar kýr en faðir hans er og hefur verið.
Geir Ágústsson
Gerðum Flóahreppi
Ég var í sveit á Sökku í
Svarfaðardal
STÓRÓLFSVÖLLUR
Í RANGÁRÞINGI
Til sölu er um 212 hektara
spilda úr jörðinni Stórólfsvelli í
Rangárþingi eystra. Landið, sem
er að stærstum hluta ræktuð tún
liggur sunnan Suðurlandsvegar,
skammt vestan við þéttbýlið
á Hvolsvelli. Túnin hafa alla tíð
verið alfriðuð fyrir beit. Þarna
er fallegt útsýni m.a. til Heklu, Eyjafjallajökuls og Vestmannaeyja.
Nánari upplýsingar og myndir á www. Fannberg.is.
Óskað er eftir tilboðum í eignina.
FANNBERG FASTEIGNASALA EHF. sími: 487-5028
Guðmundur Einarsson löggiltur fasteignasali
Jón Bergþór Hrafnsson viðskiptafræðingur
TOP N+ ... betra gler
Glerverksmiðjan Samverk ehf
Eyjasandi 2, 850 Hella
Gasfyllt gler, aukin einangrun.
Þekking - Gæði - Þjónusta