Bændablaðið - 01.03.2012, Blaðsíða 6

Bændablaðið | fimmtudagur 1. mars 20126
Málgagn bænda og landsbyggðar
LOKAORÐIN
Bændablaðið kemur út hálfsmánaðarlega. Því er dreift til allra bænda landsins og fjöl margra annarra er tengjast land búnaði.
Bændablaðinu er dreift ókeypis til þeirra er stunda búskap en þéttbýlisbúar geta gerst áskrifendur að blaðinu.
Árgangurinn kostar kr. 6.600 en sjötugir og eldri og lífeyrisþegar greiða kr. 3.300.
Bændablaðið er í eigu Bændasamtaka Íslands.
Bændablaðið, Bændahöll við Hagatorg, 107 Reykjavík. Sími: 563 0300– Fax: 562 3058 – Kt: 631294-2279
Ritstjóri: Hörður Kristjánsson (ábm.) hk@bondi.is – Sími: 563 0339 Blaðamenn: Erla H. Gunnarsdóttir ehg@bondi.is
Margrét Þ. Þórsdóttir mth@bondi.is – Freyr Rögnvaldsson fr@bondi.is – Sigurður M. Harðarson smh@bondi.is
Auglýsingastjóri: Eiríkur Helgason eh@bondi.is – Sími: 563 0303 – Myndvinnsla og frágangur: Prentsnið ehf.
Netfang blaðsins (fréttir og annað efni) er bbl@bondi.is Netfang auglýsinga er augl@bondi.is Vefsíða blaðsins er www.bbl.is
Prentun: Landsprent ehf. – Upplag: sjá forsíðu – Landsprent og Íslandspóstur annast dreifingu blaðsins. ISSN 1025-5621
Búnaðarþing – þing þróttmikillar atvinnugreinar
LEIÐARINN
Sú jákvæðni og bjartsýni á
framtíð landbúnaðarins sem
skein í gegn í setningarræðu
Haralds Benediktssonar, for-
manns Bændasamtaka Íslands, á
Búnaðarþingi 2012, vakti athygli
fjölmiðla. Það er engin tilviljun því
það er einmitt jákvæða ímyndin
sem helst hefur skapað íslenskum
landbúnaði sterkan hóp banda-
manna meðal almennings á Íslandi.
Það er í raun ótrúlegt hvað
almenningur er hliðhollur íslenskum
bændum og þeim vörum sem þeir
framleiða. Ekkert hefur samt skort
á harðan og óvæginn áróður gegn
íslenskum bændum á liðnum miss-
erum og árum og sennilega sjaldan
eins hatraman og frá því um mitt
síðasta ár. Því er enn mikilsverðara
að íslenskir bændur haldi haus og séu
ósparir við að benda fólki á það sem
vel er gert í sveitum landsins.
Því er afar sérkennilegt að ein-
mitt úr röðum bænda sjálfra skuli
nú hljóma harðar gagnrýnisraddir
á þann bjartsýnistón sem formaður
Bændasamtakanna viðraði í ræðu
sinni. Kannski sannast þar máltækið,
frændur eru frændum verstir.
Það má vel vera að ekki sé allt
slétt og fellt í afkomumöguleikum
íslenskra bænda. Vilji bændur aftur á
móti öðlast tiltrú og velvilja almenn-
ings, þá verða þeir að gera sér ljóst
að það gerist ekki með barlómi og
sífelldu tuði um hvað menn eigi bágt,
jafnvel þó ástandið sé hábölvað hjá
mörgum. Þar með er þó ekki sagt að
bændur þurfi að gefast upp og leggj-
ast marflatir fyrir öllum kröfum sem
til þeirra eru gerðar.
Bændur eiga að nýta sér þá góðu
ímynd sem almenningur hefur af stétt
þeirra. Með þá ímynd að vopni geta
menn staðið keikir og haldið haus í
mótlætinu og jafnframt verið harðir
í horn að taka og tilbúnir að berjast
af hörku fyrir rétti sínum.
Á þeim erfiðu tímum sem
Íslendingar upplifa núna eru það
einmitt fréttir af öllu því jákvæða
og skemmtilega sem er að gerast út
um allt í sveitum landsins, sem laða
fólk að íslenskum landbúnaði. Þetta
verðum við mjög vör við sem vinnum
við að skrifa Bændablaðið. Ef við
værum stöðugt að velta okkur upp
úr öllu sem aflaga fer og hamra á því
hvað íslenskir bændur eigi bágt, þá
er ég hræddur um að fljótt kvarnaðist
úr lesendahópnum.
Jákvæður og skemmtilegur bóndi
sem geislar út frá sér lífskrafti er
miklu líklegri til að fá aðstoð frá sam-
borgurunum við að koma heyvagn-
inum upp úr forarpytti, heldur en fúli
bóndinn á næsta bæ. /HKr.
Setning búnaðarþings og starf þess ár hvert
vekur jafnan mikla athygli. Auðvitað mót-
ast verkefni og umræða á búnaðarþingi af
aðstæðum í þjóðfélaginu á hverjum tíma en
málin eru af margvíslegum toga. Iðulega fer
þar fram grundvallarumræða um framtíð og
stöðu bænda og sveitanna sem þeir byggja.
Búnaðarþing sem kemur saman 2012 er þing
atvinnugreinar sem er að eflast og hefur vilja
til að vaxa og efla þrótt. Búnaðarþing ræðir
ekki síst um samfélagið og þjóðina. Fulltrúar
þess vilja gera landið að betra landi að búa í.
Það er mikilvægara en aldrei fyrr að byggja
upp og líta með jákvæðum augum á fram-
tíðina.
Búnaðarþing leggur árlega grunn að starfi
heildarsamtaka íslenskra bænda. Þingið gerir
Bændasamtök Íslands að þeirri stoð sem
samfélagi bænda er nauðsynlegt að byggja á
með samtakamætti og rödd ákveðins hóps.
Hagsmunasamtök stundum nefnd vegna þess
að þau eru mikilvægur ráðgjafi og liðsmaður
þeirra sem daglega vinna við að móta landinu
stefnu í málaflokknum. Búnaðarþing 2012 hefur
í verkum sínum enn tekið málefnalega á hags-
munum bænda og þannig haldið áfram að efla
atvinnuveginn.
Vönduð og ítarleg umræða er nauðsynleg
innan félagskerfis bænda. Á búnaðarþingi eru
ýmis innri málefni rædd og fagtengd sem eiga
e.t.v. ekki erindi við alla þjóðina. Umræða um
skipulag búfjárræktar eða jarðræktar þarf ekki
endilega að vekja áhuga hjá öðrum en okkur
bændum. En hún er samt nauðsynleg til að skapa
heildarmynd af starfi bænda og bændasamtaka.
En svo er önnur umræða sem á mikið erindi við
alþjóð. Spurningum um það hvert verður fram-
tíðarhlutverk sveita og landbúnaðar, hvernig við
vinnum að orkumálum, að búsetu- og mennta-
málum svo dæmi séu nefnd af handahófi.
Umræða um ESB-umsókn og aðildarferilinn
er smám saman að verða að einkamáli tæknistjór-
nmálamanna. Engan skyldi undra þó að almenn-
ingur sé að tapa þræðinum. Það virðist ekki mega
ræða grundvallaratriði málsins og framgangurinn
mótast af því, oft með mjög óljósum hætti.
Margvísleg framkoma ráðandi stjórnvalda er
vaxandi áhyggjuefni. Hvernig í raun málaðir
eru felulitir yfir raunverulegar athafnir þeirra.
Hvernig meira að segja alþingismenn sjálfir, sem
segjast dagsdaglega vera á móti aðild og ætla
sér að veita aðhald í umsóknarferlinu, virðast
margir hafa flækst í þessu neti eða lent í felu-
málningardósinni.
Er kominn tími til að tengja?
Á þeim tíma sem allt virtist verða að gulli
á Íslandi var ekki alltaf gætt að afleiðingum.
Ekki bætti úr skák að ekki mátti efast um fínar
kenningar um markað, hagnað og arðsemi. Það
var heldur ekki gætt að því að skoða afleiðingar
af innleiðingu ýmissa tilskipana sem EES færði
okkur.
Nú er ekki deilt um að hagnaður og verðmæta-
sköpun þarf til að standa undir samfélaginu og
því sem gerið landið að betra landi til að búa í.
En innleiðing á tilskipunum, án þess að þær
séu tilsniðnar að aðstæðum hér landi, staðháttum
og fámenni er varasöm. Norðmenn eru að meta
hagsmuni sína af EES-samningnum. Sú rýni
er athygliverð og margt af þeim viðhorfum má
þekkja af okkar hagsmunum.
Raforkuviðskipti eru eitt af því sem er
afleiðing af innleiðingu tilskipana á grunni
EES-samningsins. Ekki skal deilt um hvernig
var staðið að þeirri breytingu eða hvort mátti
beita sér fyrir annarri aðferð hér á landi á fyrri
stigum. En eftir stendur að nú hafa mál þróast
með þeim hætti að dreifikostnaður á orku er
hærri á landsbyggðinni en í þéttbýli. Við skiljum
vel rökin þeirra sem eru á bak við þá ráðstöfun,
en er aðferðarfræðin í lagi? Í allri umræðu um
byggðamál og hagsmuni landsbyggðar er fjallað
um þau verkefni sem geta eflt byggð.
Jöfnun á dreifikostnaði raforku er „grund-
vallar“ byggðamál. Eitt gjald um land allt er
jafnréttismál. Þróun dreifingarkostnaðar þar
sem dreifigjaldið er fyrst og fremst hækkað á
landsbyggðinni hefur alvarlegar afleiðingar fyrir
heimili og atvinnurekstur. Ekki síst fyrir tækifæri
þeirra sem vilja stofna til nýrra fyrirtækja.
Hagsmunir þéttbýlis eru ekki síður ríkir. Ef
við tökum ekki á þessu óréttlæti þá er umræða
um afleiðingar þess að selja raforku úr landi með
sæstreng nánast ómarktæk.
Umræða um sölu á rafmagni um sæstreng á
erlenda markaði er nú kynnt á þeim forsendum
að slíkt geti fært okkur mikinn arð og mikla
hagsæld. En hvers vegna? Vegna þess að lík-
legt er að hagnaðarvonin sem felst í orkusölu til
útlanda sé meiri en mögulega er hægt að ná út
úr íslenska markaðinum.
Hér er því eingöngu óskað eftir umræðu um
jafnrétti landsmanna til að njóta orkuauðlinda
okkar án tillits til búsetu. Að umræðan um mögu-
legar afleiðingar fyrir orkureikninga landsmanna
fari fram áður en við hlaupum til og leggjum
sæstreng.
Umræðan verður að leiða til þess að við séum
örugglega viss um að tímabært sé að tengja.
Af öðrum afleiðingum af innleiðingu EES-
tilskipana er líka nauðsynlegt að taka á. Í dag
eru nánast helgispjöll að nefna EES-samninginn
og galla hans. Er það eðlilegt?
/HB
Jákvæðni að vopni
Fýlaveisla þessi, sem myndirnar eru frá, var haldin á Skarði í Landsveit um fyrri helgi. Það voru Eiríkur Vilhelm Sigurðarson frá Vík og frænka hans Berglind Guðgeirsdóttir á Skarði sem héldu
veisluna. Þetta er annað árið sem veislan er haldin.