Bændablaðið - 01.03.2012, Blaðsíða 44

44 Bændablaðið | fimmtudagur 1. mars 2012
Íslensk hönnun
Formuð og fagurfræðileg krosstré
Jón Geir Ágústsson, tækni-
fræðingur og fyrrum byggingar-
fulltrúi Akureyrarbæjar, hefur
í hartnær 30 ár fengist við að
smíða krossa og skera í þá letur.
Hann hefur þó einungis selt einn
kross frá því að hann byrjaði,
enda enginn sölumaður að
eigin sögn, en þetta er góð tóm-
stundaiðja sem úr verður listilega
fallegt handverk sem kom fyrst
fram fyrir almenningssjónir á
Hólahátíð á síðasta ári.
Upphaf:
„Allt frá 1982 hef ég haft af því
mikla ánægju að vinna með formið
alkunna, krossinn, en geri mér ljósa
grein fyrir því að ég hef aðeins
eigið formskyn að byggja á og
enga akademíska þekkingu, hvorki
í fagurfræði, trúfræði né sagnfræði.
Flest höfum við frá bernsku haft
krosstáknið fyrir augum, hugleitt
merkingu þess og boðskap. Á því
hefur hver og einn sinn persónulega
skilning, sem ýmist mótast af trú,
fagurfræði, reglunni um hið gullna
snið, eða máske öllu þessu í senn.
Ég hef alltaf haft mikinn áhuga
á ýmsu letri, ekki hvað síst höfða-
letrinu gamla og fór að fikta við að
setja höfðaletrið í krossform. Ekki
endilega af trúarlegum ástæðum
heldur vegna formsins. Krosstákn
eru ótalmörg og margvísleg og frá
mismunandi tímaskeiðum sög-
unnar.
Latneski krossinn er sá sem kunn-
astur er okkar tíma og menningu. Frá
heiðnum tíma er kunnur jafnarma
kross, umlukinn hring, sólkringl-
unni, sem þar er tákn eilífðarinnar,
ljóssins og frjósemi jarðar. Þrátt
fyrir fjölbreytileika krossformsins
eru ýmsir sem telja það staðnað,
jafnvel úrelt. Miklu fremur tel ég
að það sé mannshugurinn sem
hefur staðnað en krossformið sjálft.
Kirkjulistamenn, einkum glerlista-
menn sanna, að krossformið lifir og
þar með einnig hin fornu sannindi
að formið lifir lengur en hluturinn.“
Efniviður:
„Ég nota rekavið sem ég finn við
strendur landsins og einnig hef ég
notað afganga úr skipaeik og við frá
Chile. Ég hef tvisvar farið á nám-
skeið í útskurði og allt mitt líf hef
ég verið að vinna með eitthvað í
höndunum.
Síðan hef ég einnig notað grjót en
það er sérstakur kapituli sem hófst í
sambandi við sýningu sem ég hélt í
fyrra á Hólahátíð. Vígslubiskupinn á
Hólum, Jón Aðalsteinn Baldvinsson,
sem ég vil færa sérstakar þakkir,
var svo vinsamlegur að gefa mér
örlitla afganga sem eftir voru úr
Auðunarstofu, bæði timbur og sand-
stein úr Hólabyrðu. Fyrir mér var
það nýtt og ögrandi að nota sama
efnivið og þann sem Hóladómkirkja
er byggð úr.
Með samnýtingu þessara nátt-
úruefna verður til huglæg tenging
í krossinum milli hins forna tíma
er Auðunarstofa hin eldri var
reist, Auðunarstofu hinnar yngri,
Hóladómkirkju, Hólabyrðu og
stórmerkrar sögu Hólastaðar.“
Innblástur:
„Það má segja að efniviðurinn hafi
mikil áhrif á útkomu verksins og
form þess og sá efniviður sem ég
hef hverju sinni er í sjálfu sér stór
innblástur að verkinu. Krossformið
getur verið eins fjölbreytt og hug-
urinn leyfir.“
Framundan:
„Síðastliðið sumar hélt ég mína
fyrstu sýningu á Hólahátíð á
Hólum í Hjaltadal að tilstuðlan
Jóns Aðalsteins vígslubiskups. Nú
í byrjun mars verður síðan sýning í
safnaðarheimili Akureyrarkirkju og
í framhaldi af því gæti ég vel hugs-
að mér að fara með sýninguna víðar
um land. Þessi sköpun tekur tíma
en hún veitir mér mikla ánægju og
lífsfyllingu.“ /ehg
Jón Geir Ágústsson, tæknifræðingur á eftirlaunum, smíðar og sker út krossa í frístundum sínum þar sem efniviðurinn
er mismunandi trjátegundir, trjábörkur, hvaltönn, messing og sandsteinn.
Rekaviðarfjölin kom frá bónda austur í Núpasveit og eftir að hafa geymt
hana í þó nokkurn tíma skar Jón Geir út í spýtuna, sem var orðin orpin og
sprungin og útkoman varð þessi fallega englamynd.
Jón Geir hefur búið til þessa fallegu
krossa í 30 ár, en þeir komu fyrst fyrir
almenningssjónir í fyrra á Hólahátíð.
Valþjófsstaðahurð í hálfri stærð, sem Jón Geir lauk við í fyrra og er komin
upp á vegg heima hjá honum.