Fréttablaðið - 21.07.2012, Blaðsíða 16

21. júlí 2012 LAUGARDAGUR16
F
yrir tæpu ári lá Eirin
Kristin Kjær ásamt
vinkonu sinni í felum
undir klettavegg í
Útey, helsærð eftir
að Anders Behring
Breivik hafði skotið hana fjórum
sinnum, sannfærð um að þetta væri
hennar síðasta. Morðinginn gekk
framhjá vinkonunum en lét þær í
friði – Eirin telur að þær hafi verið
svo illa á sig komnar að hann hafi
talið að þær væru látnar. Klukkan
hálfátta um kvöldið fann lögreglu-
maður þær, kom þeim í bát og í land.
„Þá var ég viss um að ég myndi
bjargast,“ sagði Eirin.
Eirin sagði Fréttablaðinu sögu
sína 17. nóvember síðastliðinn en
hún var þá stödd á Höfn í Horna-
firði, hjá fósturfjölskyldu sinni frá
því hún var skiptinemi í Framhalds-
skóla Austur-Skaftafellssýslu frá
2009 til 2010.
Lífið gengur sinn vanagang
Eirin er nú heima í Tromsö, ný-
komin úr tíma hjá sjúkraþjálfara
þegar blaðamaður hringir og það
liggur vel á henni.
„Það hljómar kannski undarlega
en mér líður í rauninni mjög vel,“
segir hún. „Auðvitað koma dagar
þar sem mér líður illa, það er ýmis-
legt sem ég get ekki gert en þannig
er það hjá öllum; fólk á bara sína
vondu daga. En heilt á litið líður
mér vel og lífið er farið að ganga
sinn vanagang. Ég byrjaði að vinna
í október, byrjaði aftur í skólanum
í janúar, sit í sveitarstjórn fyrir
Verkamannaflokkinn og er komin á
fullt í fótbolta, eins og áður.“
Hún hefur þó ekki náð sér fylli-
lega af sárum sínum, en Breivik
skaut hana í kviðinn, handlegg,
fótinn og höndina. Hún lá rúman
mánuð á spítala eftir árásina og
gekkst undir ellefu aðgerðir. „Ég er
ekki orðin alveg nógu góð, höndin
og kviðurinn eru enn að angra mig.
En ég er í stífri endurhæfingu og
þetta er að koma hægt og bítandi.
Lykillinn er bara að æfa og æfa.“
Fann ekki fyrir neinu þegar hún sá
Breivik
Eirin sagði við Fréttablaðið í
vetur að hún ætlaði að vera við-
stödd réttar höldin yfir Breivik, sig
langaði mikið til að sjá hann og sýna
honum að hún væri enn á lífi. Í vor
bar hún vitni og segir það hafa verið
vendipunkt.
„Það var mikill léttir að fá að
koma og segja sögu mína og hjálpaði
mér mikið. Ég fylgdist mikið með
réttarhöldunum og fann hjá mér
þörf til að lesa allt um þau og um
Breivik en þetta var ákveðinn loka-
punktur fyrir mig; þarna gat ég sett
þetta mál fyrir aftan mig í eitt skipti
fyrir öll og einblínt fram á veginn.
Ég fylgist auðvitað með málinu en
ekki jafn mikið og áður. Ég hef um
annað að hugsa.“
Hún viðurkennir að hafa kviðið
því að sjá morðingjann í eigin
persónu en segir það alls ekki hafa
verið jafn hræðilegt og hún hafði
ímyndað sér. „Satt best að segja
fann ég eiginlega ekki fyrir neinu
þegar ég sá hann – ég fór næstum
því að hlæja þegar ég gerði mér
grein fyrir því. Ég áttaði mig á að
hann var ekki lengur hættulegur og
getur ekki gert mér eða öðrum neitt.
Hann bara var þarna og ég ætla
ekki að láta Anders Behring Brei-
vik stjórna því hvernig mér líður.“
Heppin að vera skotin snemma
Eirin er í reglulegu sambandi við
marga aðra sem sluppu lifandi frá
Útey fyrir ári síðan og telur að
almennt hafi eftirlifendum gengið
vel að vinna úr atburðunum og fóta
sig á ný.
„Við erum mörg hér í Tromsö
sem hittumst oft og ég á líka vini
í Ósló og víðar sem ég hitti reglu-
lega. Við föllumst í faðma þegar við
hittumst og byrjum svo að tala um
daginn og veginn. Stundum berst
talið að eyjunni í nokkrar mínútur
en svo erum við farin að tala um
skólann eða vinnuna. Þetta er allt
mjög venjulegt.“
Þótt hún hafi særst illa segist
Eirin reyndar líta á það sem svo
að hún hafi verið skotin tiltölulega
fljótt eftir að Breivik lét til skarar
skríða.
„Sjokkið kom þess vegna strax og
ég var fyrst og fremst að fást við
það. Ég var í sjálfu sér búin að sætta
mig við að deyja en þurfti ekki að
bíða skelfingu lostin eftir því að
hann næði mér eins og margir. Það
held ég að hafi verið einna verst.“
Væntumþykja og samkennd
Spurð um viðbrögð samfélagsins
segir Eirin ótrúlegt að upplifa sam-
kenndina sem ríkti í Noregi eftir
harmleikinn.
„Fyrstu vikurnar og mánuðina
kom jafnvel ókunnugt fólk upp að
mér og sagði eitthvað hughreyst-
andi, faðmaði mig jafnvel eða
gaf mér blóm. Maður skynjaði
svo sterkt að við stóðum ekki ein
í þessu; þetta var ekki bara árás
á okkur sem vorum úti í eyjunni
heldur á allan Noreg. Það var
magnað að finna alla þessa vænt-
umþykju.“
Hún viðurkennir að jafnframt
gæti mikillar reiði í garð ódæðis-
mannsins en reynir að leiða ekki
hugann of mikið að því.
Stund sorgar og gleði
Á sunnudag ætla ungliðar í norska
Verkamannaflokknum að minnast
látinna í Útey. Eirin ætlar að vera
viðstödd. Hún hefur einu sinni áður
farið út í eyjuna eftir voðaverkin
en segist vera dálítið taugaóstyrk.
Hún er engu að síður staðráðin í að
eiga góða samverustund með vinum
sínum.
„Ég fer til Óslóar snemma á
sunnudagsmorgun og þaðan til
Úteyjar. Þetta er auðvitað sorgar-
stund en við ætlum líka að gleðjast
yfir því að vera þarna samankomin
á lífi, syngja og borða vöfflur. Þetta
á að vera góð stund þar sem við
minnumst kærra vina. Þótt voða-
verkin megi aldrei gleymast eigum
við ekki að láta þau spilla þessum
yndislega stað sem Útey er. Við
þurfum að komast yfir þetta.“
Um kvöldið liggur leiðin til Óslóar
þar sem efnt verður til stórtónleika.
„Það verður ábyggilega magnað
að sjá allan mannfjöldann sem á
eftir að koma saman, finna fyrir
nándinni og samkenndinni, og
hlusta á tónlistarmenn sem hafa
samið lög fyrir þetta tilefni. Ég vona
að þetta verði bara ekki yfirþyrm-
andi. Ég veit ekki alveg hvernig ég á
að undirbúa mig því ég var á spítala
þegar fyrri minningartónleikarnir
voru haldnir.“
Lífið er til þess að njóta
Aðeins tvítug að aldri hefur Eirin
upplifað ýmislegt sem aðrir þurfa
aldrei að þola á allri ævinni. Hún
segir reynsluna í Útey fyrst og
fremst hafa kennt sér að lífið sé
dýrmætt og að það eigi að lifa því
til fulls.
„Þessi dagur mun alltaf fylgja
mér, ég verð aldrei „búin“ með hann
en hann á ekki eftir að íþyngja mér
í framtíðinni. Ég er frjáls til að gera
það sem ég vil.“
Spurð hvaða stefnu hún hafi tekið
sér í lífinu segist Eirin hafa komist
að því að þótt maður geri áætlanir
fari þær ekki alltaf eins og maður
ætlaði.
„Ég ætla fyrst og fremst að gera
það sem mig langar til – ég ætla í
skóla að læra það sem mig langar,
vinna við það sem mér finnst
skemmtilegt, vera mikið með vinum
mínum og ferðast um heiminn.
Lífið er of stutt fyrir áhyggjur –
við eigum að njóta þess meðan við
getum.“
Maður skynjaði svo sterkt að við stóðum ekki ein í þessu;
þetta var ekki bara árás á okkur sem vorum úti í eyjunni
heldur á allan Noreg.
Lærði í Útey að lífið er dýrmætt
Norðmenn minnast á morgun fórnarlamba mesta ódæðisverks síðari tíma á Norðurlöndum en þá er ár liðið frá því að Anders
Behring Breivik myrti með köldu blóði 77 manns í Ósló og Útey. Eirin Kristin Kjær komst lífs af í Útey eftir að hafa verið skotin
fjórum sinnum. Hún sagði Bergsteini Sigurðssyni að sér liði vel og hún ætlar að nota morgundaginn til að bæði syrgja og gleðjast.
13.22 Sprengja sem komið hafði verið fyrir í
Volkswagen Crafter-bíl sprakk fyrir
utan stjórnarbyggingar í miðborg
Óslóar. Eldur kviknaði í skrifstofum
forsætisráðherra og í olíu- og
orkumálaráðuneytinu. Margar fleiri
byggingar skemmdust og glerbrotum
rigndi niður á stóru svæði.
13.26 Fyrsta tilkynning um sprenginguna til
lögreglunnar. Tveimur mínútum síðar
var fyrsti lögreglubíllinn kominn á
staðinn. Strax bárust fréttir af dauðs-
föllum. Átta létust í sprengingunni.
15.27 Lögregla í Nyrðri-Buskerud fær tilkynn-
ingu um skothvelli í Útey. Þremur
mínútum síðar var lögreglan í Ósló
látin vita. Mikil skelfing greip um sig
á eyjunni og ungmenni reyndu að
fela sig og margir lögðust til sunds til
að reyna að flýja.
15.38 Lögreglulið frá Ósló leggur af stað í átt
að Útey.
16.09 Lögreglulið frá Ósló kemur að bryggjunni
þaðan sem hægt er að sigla í eyjuna,
en þarf að bíða eftir báti sem getur
flutt það á staðinn.
16.25 Lögregla kemur í eyjuna.
16.27 Anders Behring Breivik er hand-
tekinn. Hann hafði í fórum sínum
tvö skotvopn og nóg af skotum. 69
ungmenni féllu fyrir hendi hans í
eynni og fjöldi annarra særðist.
ATBURÐARÁSIN Í ÓSLÓ OG ÚTEY, FÖSTUDAGINN 22. JÚLÍ
ÚTEY Réttri klukkustund eftir að lögreglunni barst tilkynning um skothvelli í Útey lagði Anders Behring Breivik niður vopn sín og
gafst upp. 69 lágu í valnum í Útey.
LÍF AÐ LAUNA Eirin Kristin
hitti í fyrra lögreglumanninn
sem kom henni og vinkonu
hennar til bjargar undir
klettabelti í Útey fyrir ári.
Þótt Eirin hafi ekki enn náð
sér fyllilega af sárum sínum
er lífið farið að ganga sinn
vanagang.