Fréttatíminn - 06.07.2012, Qupperneq 12

Gunnhildur Arna
Gunnarsdóttir
gag@frettatiminn.is
M
artröð Hjördísar
Svan Aðal­
heiðardóttur
varð að veru­
leika á föstudag
þegar lögregluyfirvöld; sér­
sveitin klædd vestum, almennir
lögregluþjónar á sjö bílum og
einu hjóli, með lögreglustjóra
höfuðborgarsvæðisins í broddi
fylkingar, kom á heimili hennar í
Kópavogi til þess að taka af henni
dætur hennar þrjár og koma í
hendur dansks föður þeirra sem
flutti þær til Danmerkur – þar
sem hann býr.
Erfitt er að hægt að lýsa með
orðum ástandi Hjördísar nú tæpri
viku síðar: Harmi slegin, í áfalli
og niðurbrotin – sambland af
þessum tilfinningum að viðbættri
örvæntingu og reiði er í áttina.
„Þær voru teknar úr örmum
mínum,“ segir Hjördís. „Ég hef
alltaf verið heimavinnandi og
hugsað um þessa stelpur. Þær fara
ekki að sofa án þess að ég haldi í
höndina á þeim. Að þær hafi verið
teknar frá mér er ófyrirgefanlegt.
Ég veit ekki hvað hefur gerst. Ég
veit ekki hvernig þær hafa það,
en tel að þær hafi það ekki gott.
Ég hef ekki fengið að tala við þær
eftir að faðir þeirra fékk þær og
mér líður eins og ég sé sakamað­
urinn í þessu máli. Þótt við séum
með sameiginlegt forræði veit ég
ekki hvar þær eru, hvar þær búa,
símann hjá föður þeirra... ekkert,“
segir hún.
Börnin voru rifin úr örmum móður sinnar
Þrjátíu og fimm ára gömul móðir stendur uppi án þriggja dætra sinna í hatrammri forræðisdeilu við
danskan föður þeirra. Hér á eftir fer saga hennar; upplifun hennar og hennar hlið málsins studd frásögn
bróður hennar og systur. Hjördís Svan Aðalheiðardóttir hefur verið hjá foreldrum sínum frá því að
fjölmenn lögreglusveit tók af henni dæturnar á föstudag. Dæturnar voru vistaðar á vegum yfirvalda í
tvo sólarhringa áður en þeim var fylgt úr landi með föður sínum. Hún hafði í tvígang farið með þær frá
Danmörku, burt frá föðurnum, því hér vildi hún búa í faðmi stórfjölskyldunnar. Fjarri honum.
Hjördís stendur í hatrammri forræðis­
deilu vegna dætra sinna þriggja. Hún
heldur því fram að í kjölfar dóms hæsta­
réttar hér á landi í mars í fyrra, sem kvað
uppúr um að henni bæri að fara með dætur
sínar út til Danmerkur, hafi myndast nýr
grundvöllur til þess að taka á málinu og
líta til nýrra gagna. Hún hafði farið með
börnin heim í október 2010 eftir að danskir
dómstólar dæmdu þeim foreldrunum sam­
eiginlegt forræði yfir stúlkunum og að þær
ættu að búa hjá henni. Hún fór að hæsta­
réttardómnum og fékk faðirinn dæturnar
allar helgar heim til sín um nokkurt skeið
og málið fór aftur fyrir danska dómstóla.
Eftir að dómur féll um að sameiginlega
forræðið héldi en dæturnar ættu að búa hjá
föður sínum flúði hún aftur með þær heim
til Íslands – burt frá föður stúlknanna.
„Ég tel og mér, hefur verið sagt, að það sé
þar sem ég sagði fyrir dómnum að ef þær
myndu búa hjá mér yrði það á Íslandi.“ Hún
er afar ósatt við aðkomu íslenskra stjórn­
valda og telur fjölda laga hafa verið brotinn
í meðferð þess, núna síðast af barnavernd­
arnefnd Kópavogs.
Sem lömuð í foreldrahúsi
Hjördís hefur frá því á föstudag gist í
foreldrahúsum og þar eru einnig systkini
hennar tvö henni til halds og trausts. Yngri
bróðir hennar, Stefán Svan Aðalheiðarson,
hefur fengið frí úr vinnu sinni hér í höfuð­
borginni og Ragnheiður Rafnsdóttir, sem
er eldri og búsett á Höfn í Hornafirði, er
kominn í bæinn til að styðja hana og nýtir
til þess sumarfrí sitt.
„Ég vakna á morgnana og hugsa; gerðist
þetta?“ Hjördís situr við borðstofuborðið
í þakíbúð foreldra sinna í miðbæ Reykja­
víkur. Hjördís segir hún og faðir dætra
þeirra hafa kynnst í Kaupmannahöfn 2002,
þegar hún var nýflutt út með fimm ára son
sinn Sólon. „Hann var þá í námi og allt lék
í lyndi.“ Hjördís segir manninn hafa breyst
þegar hann fór að vinna. „Þá kom á hann
pressa,“ segir hún. „Svo byrjar ofbeldið á
mér og seinna á syni mínum. Ég flý oft með
börnin. Hann lætur sig hverfa í margar
vikur en kemur svo aftur.“
Stefán bróðir hennar skýtur að. „Hann
sýndi alltaf óeðlilega hegðun gagnvart
syni Hjördísar. Alveg strax frá því að þau
byrja saman. Hann var afbrýðisamur og ég
man eftir því að Emma, sú elsta, lærði fljótt
að koma sök á eldri bróður sinn, því faðir
hennar var svo tilbúinn að taka í hann og
kenna honum um allt.“
Hjördís segir þó að hún hafi ekki séð nein
hættumerki þegar þau kynntust: „En mér
fannst skrýtið, þegar maður hugsar til baka,
að hann átti enga vini og hann hélt engri
vinnu. Maður getur hugsað til baka, eins og
ég hef gert síðustu þrjú ár, hvað maður var
vitlaus að vera með þessum manni.“
Fjölskyldan tiplaði á tánum
Ragnheiður tekur við: „Við sem fjölskylda
sáum að eitthvað var að gerast, en hún var
ótrúlega dugleg við að segja: Nei, hann er
bara með höfuðverk. Nei, hann er þreyttur.
Og ef við sögðum eitthvað lét hann það
bitna á henni. Þannig að ég segi fyrir sjálfa
mig, frá því að ég kynntist honum var mað­
ur alltaf á tánum; passa að það væru ekki
læti í börnunum hans, eða að maður segði
ekki vitlausu hlutina til að hafa hann góðan.
Þannig samband var þetta.“
Hjördís lýsir nánar upplifun sinni af
sambúð þeirra. „Það var mjög erfitt tímabil
þegar ég var ólétt af yngsta barninu. Þá
til dæmis kastaði hann mér upp á borð.
Hann sló mig þegar ég var að gefa henni
brjóst.“ Þetta sem hún segir er til í lögreglu­
skýrslum og að sögn Hjördísar ekki alvar­
legasta framkoma hans í hennar garð og
barnanna sem hún lýsir.
Margt er að koma upp á yfirborðið:
„Sólon hefur verið að gefa skýrslu á lög­
reglustöðinni og þar hefur margt komið
fram sem ég vissi ekki um. Hann er í fyrsta
skipti að segja frá,“ segir hún.
Elsta dóttir þeirra, Emma, fæddist
2004. Dæturnar þrjár fæddust með stuttu
millibili, því þær Mathilda og Mia fylgdu í
kjölfarið 2006 og 2007. Þótt samband þeirra
hafi hafist í Danmörku bjuggu þau minnst
þar eftir að þær fæddust. „Hann fékk vinnu
Framhald á næstu opnu
Þær
grétu.
Þær
héldu í
mig og
það end-
aði með
því að
lögreglu-
maður
hélt mér
niðri
og reif
af mér
börnin.
Þær fóru
grátandi í
burtu frá
mér.
Hjördís Svan
Aðalheiðardóttir
á heimili foreldra
sinna eftir að
dætur hennar
voru teknar af
henni með lög-
regluvaldi.
Ljósmynd Hari
Þótt við
séum með
sameigin-
legt forræði
veit ég ekki
hvar þær
eru, hvar
þær búa,
símann hjá
föður þeirra,
ekkert.
12 viðtal Helgin 6.-8. júlí 2012