Fréttatíminn - 06.07.2012, Qupperneq 14

Nóatúni 4 · Sími 520 3000
www.sminor.is
Caso
vínkælar
– FULLT HÚS ÆVINTÝRA
REYKJAVÍK • AKUREYRI
ellingsen.is
PIPA
R\TBW
A
• SÍA
• 1123
43
Það er enginn svikinn af
útivistarfatnaðinum frá
Mountain Hardwear.
Veldu gæði.
á Englandi 2005. Þar varð hann
mjög óánægður. Honum fannst
allir vondir við sig í vinnunni og
það var eiginlega þar sem ofbeldið
gagnvart mér byrjaði. Svo fluttum
við til Íslands 2006 og vorum hér.
Hann missti vinnuna í október
2008, en hann vann hjá Kaupþingi.
Hann fór út í janúar 2009 og fékk
vinnu hjá Legó. Og við í endaðan
júní.“
Ráðlagt að flytja heim
Þar urðu vatnaskil í sambandi
þeirra. „Þegar ég ákvað að segja
frá ofbeldinu hafði ég ekki ákveðið
að fara frá honum. Þá hafði hann
horfið í tvær vikur. Leikskólastjór-
inn sá að eitthvað var að og spurði.
Ég sagði henni frá ofbeldinu. Þá
fékk ég félagsráðgjafa til mín og
ræddi að auki við heimilislækni,
en var samt ákveðin í að fara aftur
til hans – ekki fara frá honum,“
segir hún og skilji ekki hvað hún
hafi verið að hugsa.
„Svo var mér ráðlagt árið 2010,
af félagráðgjafa úti í Danmörku,
að fara heim til Íslands sem ég
gerði. Þá sá ég málið í öðru ljósi.
Ég talaði við Kvennaathvarfið hér
heima,“ segir hún. „Ég var að afla
mér upplýsinga því ég fékk stöð-
ugar hótanir frá manninum: Ef að
þú kemur ekki núna læt ég dönsku
lögregluna koma og sækja börnin
og þú færð aldrei að sjá þau aftur.
Ég var að skoða hvaða rétt ég hafði
og hvað ég ætti að gera. Þá var
talað við ráðherra og fullt af fólki,“
segir hún og undrast linkind í
málinu.
„Þá ráðlagði Bagi Guðbrands-
son forstöðumaður Barnaverndar-
stofu mér að drífa mig aftur út og
klára málið. Sem ég trúði að væri
hægt og var svo vitlaus að trúa.
Þá var ekkert dómsmál hafið. En
hann sagði að í Danmörku væri
allt svo æðislegt að ég myndi hlæja
að þessu öllu saman seinna meir.
Þetta sagði hann fyrir framan
systur mína og fyrir framan að-
stoðarmann innanríkisráðherra.
Það voru mörg vitni að því,“ segir
hún þar sem hún situr nú eftir án
dætra sinna.
„Ég hefði viljað sjá Ögmund Jón-
asson innanríkisráðherra banka
í borðið fyrir þessi íslensku börn
og segja: Hingað og ekki lengra,
í stað þess að bíða og bíða. Mér
þykir vænt um þennan mann sem
hefur alltaf gefið sér tíma fyrir
okkur, en það er eins og það sé ein-
hver hræðsla. Það þarf einhver að
taka á skarið og segja: Það verður
rætt við þessi börn,“ segir hún
og þau systkin segja þetta þeirra
heitustu ósk sem ítrekað hefur
verið hunsuð.
Vilja sannleikann fram
„Í mínum huga hefur ofbeldis-
maður fengið hjálp við að fá
börnin,“ segir Hjördís. „Yfirvöld
vitna í Haag-samning um að senda
eigi börnin tafarlaust til baka, en
í síðasta lið hans stendur að ef að
rökstudd ástæða er um andlegri og
líkamlegri heilsu sé stefnt í hættu
beri að víkja frá fyrri greinum
hans. Það er búið að biðja um
vernd fyrir þessi börn. Það er búið
að biðja um að kyrrsetja þau bara
til þess eins að fá klukkutíma sam-
tal svo sannleikurinn komi í ljós.
Það eru til áverkavottorð, sjúkra-
skýrslur þegar dóttir mín var lögð
inn á sjúkrahús. Það er enginn
sem hlustar. Það er eins og enginn
þori að gera neitt.“ Að sögn Hjör-
dísar eru þetta skýrslur frá því að
faðir stúlknanna fékk dæturnar um
hverja helgi á síðasta ári eftir að
hún fór með þær út í kjölfar hæsta-
réttardómsins.
Ragnheiður tekur undir og seg-
ir: „Þetta mál er til skammar fyrir
íslensk stjórnvöld.“ Stefán tekur
við: „Mér finnst sem íslensk yfir-
völd séu að lúffa fyrir þeim dönsku.
Þau séu hrædd við þau dönsku og
eru að fría sig allri ábyrgð. Þau
vilja þvo hendur sínar af málinu.“
Stefán lýsir því að aðgerð lög-
reglunnar á föstudag hafi verið
eins og að vera lentur í miðri bíó-
mynd. Tíu aðstandendur stúlkn-
anna hafi verið mættir til að vera
viðstaddir þegar yfirvöld komu til
að fjarlægja þær frá móður sinni.
Aldrei hafi þó staðið til að taka á
móti og viðbúnaðurinn hafi komið
flatt upp á þau. Hann hafi fylgst
með málinu frá upphafi og hefur
ávallt hvatt Hjördís til að fara rétta
leið innan kerfisins.
„Ég er með samviskubit yfir því
að hafa hvatt hana til þess að fara
eftir lögum þegar þau hafa ekki
staðist. Maður hefði ekki getað
trúað því að manneskju sem stígur
út úr ofbeldissambandi yrði ekki
hjálpað – sem við hvöttum hana
til þess að gera því við trúðum því
að þannig fólki væri hjálpað. Það
er enginn að biðja um sérmeð-
ferð. Við erum bara að biðja um að
börnin njóti vafans og að það sé
talað við þau,“ segir Stefán, bróðir
Hjördísar.
Nýjum gögnum hafnað
Hjördís segir alla tíð litið framhjá
nýjum gögnum í málinu en horft
á málið út frá fyrri dómi, sem sé í
raun búið að framfylgja með því að
hún hafi aftur flutt út með börnin.
„Ef allt hefði átt að vera rétt hefði
hann átt að fara í annað afhending-
armál við mig í héraðsdómi, þegar
ég flutti heim í annað sinn, þar sem
öll þessi nýju gögn yrði skoðuð,“
segir hún og vísar í tímann sem
hann hafði börnin á síðasta ári.
„Ég get ekki lýst tilfinningunni
þegar kom í ljós að þær áttu að
fara til föður síns. Þær áttu að fara
á föstudegi og koma á mánudegi
– hverja einustu helgi. Það var
verið að refsa mér því ég hafði
farið með þær heim til Íslands. Það
var ekkert hlustað á börnin. Allur
föstudagurinn fór í að tala við þær,
gráta, segja þeim að vera sterkar
og vera saman, halda utan um hver
aðra og að þær vissu að mamma
væri að hugsa um þær,“ segir hún.
„Eins og heimilislæknir okkar
lýsir: Þetta varð verra, verra, verra.
Ég fór þrisvar með Emmu vegna
áverka til heimilislæknis. Hann
sendi tilkynningu til kommúnunn-
ar. Kommúnan gerði ekkert. Ég fór
þangað fimm sinnum og bað þær
um að gera eitthvað. Mér var sagt
að ef þær ættu að rannsaka málið
þá myndi ofbeldismaðurinn þurfa
að fá að vita það og þá yrði hann
örugglega verri við stelpurnar,“
segir hún.
Hún lýsir því að móðir hennar
hafi sótt Emmu til hans þar sem
hún hafi verið á leið fyrir danska
réttinn í forræðismálinu. „Hún
hringdi og sagði að ekki sé allt í
lagi. Emma gráti viðstöðulaust.
Þær fara inn á klósett lestar á leið
heim og mamma tók hana úr á ofan
og sá að barnið var með áverka á
báðum höndum. Hún sendi mér
mynd af því sem ég svo sýndi lög-
fræðingnum mínum. Lögfræðing-
ur minn bað dómarana um frest,
því ný gögn séu komin fram í mál-
inu sem verði að rannsaka. Dómar-
arnir neituðu því,“ segir hún.
„Mamma fór strax með börnin
á slysavarðsstofuna, þar sem þetta
var skoðað, lýst og ég fæ áverka-
vottorð fyrir barnið. Ég talaði við
heimislækni, hún hafði áhyggjur af
vöðvabólgu og krónískum höfuð-
verk Emmu, svo hún var lögð inn á
sjúkrahús. Þar sagði Emma barna-
lækni sína sögu. Barnalæknirinn
sagði svo við mig: Ég hef verið
barnalæknir í tuttugu ár og því
miður er þetta þannig í Danmörku
að ofbeldisfullir foreldrar mega
hafa börnin sín hjá sér. Þegar hún
sagði þetta var ég búin að ákveða
að ef dæmt yrði mér í óhag að ég
myndi fara heim til Íslands með
börnin,“ segir hún og það gerði
hún þegar dómurinn lá fyrir.
Grétu og héldu í móður sína
Hjördís gagnrýnir nú barna-
verndaryfirvöld fyrir að horfa
framhjá þessum gögnum. „Barna-
verndaryfirvöld höfðu heimild til
þess að kyrrsetja börnin og skoða
málið. Því var hafnað. Formaður
barnaverndarnefndar í Kópavogi
hafði lofað að hann ætlaði að mæta
ásamt fjórum öðrum í nefndinni á
föstudaginn þegar börnin voru tek-
in. Ef þetta yrði erfitt fyrir börnin
ætlaði hann að stoppa þessa aðgerð
– sem þeir hafa heimild til að gera.
Hann mætti ekki. Hann hefur ekki
gefið neina skýringu á því en hann
mætti ekki,“ segir hún.
Hjördís segir þennan föstudag,
þegar dæturnar voru teknar af
henni, hafa verið hræðilegan. „Þær
grétu. Þær héldu í mig og það end-
aði með því að lögreglumaður hélt
mér niðri og reif af mér börnin.
Þær fóru grátandi í burtu frá mér,“
segir hún. „Faðirinn þorði ekki að
vera viðstaddur þessa aðgerð, því
hann veit alveg að þegar hann birt-
ist truflast þær af hræðslu. Hann
lét lögfræðinginn mæta og vildi
frekar að börnin væru í höndum
ókunnugs fólks í tvær nætur, en
svo kom hann í skjóli nætur og
fékk þær,“ segir hún undrast að
þrátt fyrir áhugaleysi á að rann-
saka ásakanir hennar hafi staðan
verið önnur þegar hann átti í hlut.
„Lögmaður hans sendi inn kæru
á hendur mér vegna þess að ég
flutti frá Hornafirði með stelpurn-
ar til Kópavogs. Kæran snerist um
það að það væri ekki gott fyrir þær
að flytja og að það þyrfti að kanna
ástand barnanna. Kópavogsbær
ákvað strax að taka viðtal við mig
og börnin. Ég hugsaði: Ég hef ekk-
ert að fela. Ég hugsa fullkomlega
um þessi börn, þannig að auðvit-
að fór ég með þau í viðtöl ef að á
að kanna líðan þeirra. Þau fóru öll
fjögur í viðtal hjá Barnaverndar-
nefnd Kópavogs. Sonur minn sagði
við mig: Mamma núna ætla ég að
segja frá ofbeldinu og hvað þessi
maður er búinn að gera okkur,“
lýsir hún.
„Ég var ekki viðstödd þessi
viðtöl en Emma segir mér að hún
hefði verið spurð: Hver er heitasta
óskin þín? Hún hafi svarað, það
er að fá að búa í friði á Íslandi.
Þá var hún spurð hvað væri það
skemmtilegasta sem hún gerði
og Emma svaraði: Það er að hlæja
með mömmu minni, því mamma
er besta vinkona mín.“ Nú berstur
rödd Hjördísar.
„Þetta voru konurnar sem
rifu þær úr höndunum á mér á
föstudagskvöld. Og ég sem hafði
sagt við dætur mínar: Þetta eru
konur sem ætla að hjálpa okkur.
Verið duglegar og segið þeim sann-
leikann, segið frá. Ég sagði við
aðra þeirra: Þú veist að þú spurðir
Emmu hver hennar heitasta ósk
væri; manstu svarið við því? Hún
sagði já, auðvitað veit ég það. Ég
sagði þá: Þú veist að Sólon sonur
minn sagði þér hvað þessi maður
er búinn að gera börnunum? En
samt voru þær teknar,“ segir hún
og grætur.
Veit ekki um dætur sínar
Nú eru dæturnar úti í Danmörku
en hvar veit Hjördís ekki. „Þar eiga
þær sér engan málsvara,“ segir
hún.
Gætir þú farið út og hitt þær?
„Ég veit ekki hver staða mín er.
Ég veit það ekki.“
En getur þú haldið baráttunni
áfram, eða ertu komin á endastöð?
„Núna vinna lögfræðingar mínir
á fullu. Enn veit ég voða lítið.“
Er ekkert sem segir að þú þurfir
að vita hvar þær séu niðurkomnar?
„Það hlýtur eiginlega að vera.
Þegar ég hef tekið þær hingað til
Íslands hef ég aldrei verið í felum
með þær. Hann hefur alltaf haft
símanúmerið mitt og getað haft
samband. Tölvupóstfang sem hann
hefur vitað, en hann hefur aldrei
reynt að hafa samband við þær,“
fullyrðir Hjördís.
En af hverju sækist hann þá eftir
því að fá dæturnar?
„Þetta er hefnd hans gagnvart
mér. Hann var búinn að segja
við mig að ef ég myndi segja fá
ofbeldinu myndi hann taka af mér
börnin. Ef honum væri ekki sama
um þessi börn hefði hann ekki
látið svona. Hann veit hvað þær eru
glaðar á Íslandi. Hann hefði aldrei
gert þetta svona ef þetta væri
góður maður.“
Lögreglustjórinn á vettvangi þegar dæturnar voru teknar á
föstudag (t.v.) og Hjördís með dætrunum þremur á góðri stund
(t.h.). Elst er Emma, svo Mathilda og loks Mia.
14 viðtal Helgin 6.-8. júlí 2012