Tölvumál - 01.12.1999, Blaðsíða 24

Rafræn tímarit
Hér á landi hafa
bókasöfn farið sér
hægt, enda bæði fá
og smá í samanburði
við aðrar þjóðir
Nú er beðið eftir því
að Menntamálaráð-
herra skipi í nefnd
eða verkefnisstjórn
um 20.000 nýjar greinar mánaðarlega. Því
er ljóst að söfn sem kaupa aðgang að hluta
eða jafnvel heildaraðgang geta augljósiega
sinnt notendum sínum betur en áður. Hér á
landi hafa bókasöfn farið sér hægt, enda
bæði fá og smá í samanburði við aðrar
þjóðir. Vegna smæðar og þess hve áhugi á
einstaka tímaritum er dreifður bæði land-
fræðilega og milli vinnustaða (til að
mynda eru kannske 5-10 einstaklingar
sem hafa áhuga eða þörf á ákveðnu efni en
eru í vinnu á allt að 4-5 stöðum, vítt og
breitt um landið) er samningsstaða ein-
stakra safna veik.
Þó hafa nokkrir samningar verið gerðir
eða eru í burðarliðnum t.d. á háskólabóka-
söfnunum, læknisfræðibókasöfnum og í
Viðskiptaháskólanum. En allt er þetta í
smáum stíl og hafa bókasöfn oftast samið
fyrir sig og sína notendur um einstaka tíma-
rit við einn og einn útgefanda. Ekki hefur
verið um eiginleg samkaup að ræða, þótt til
séu dæmi um það t.d. hafa 5 söfn sameinast
um kaup að AB Infonn gagnagrunninum.
Það er samt inikill og vaxandi áhugi fyrir
samkaupum hvort sem er á landsvísu eða í
samvinnu við söfn á hinum Norðurlöndun-
um.
Það sem hefur vantað er að einhver stýri
slíkum samningum og höfum við gjarnan
horft til Menntamálaráðuneytis um frum-
kvæði, að minnsta kosti um frumkvæði að
landsaðgangi. Ráðuneytið gekkst fyrir því í
ár að ganga frá samningum um aðgang að
Encyclopædia Britannica Online og
eru Islendingar að því ég best veit eina
þjóðin sem hefur samið um slíkan lands-
aðgang. I apríl síðast liðinn kom út
skýrsla á vegum Menntamálaráðuneytis:
Um aðgang bókasafna, stofnana og ein-
staklinga að erlendum og innlendum
gagnasöfnum. Þar var lagt til í öðrum
áfanga, að kanna þyrfti nánar og leita
leiða til að fá aðgang að rafrænum tíma-
ritum. Nú er beðið eftir því að Mennta-
málaráðherra skipi í nefnd eða verkefnis-
stjórn eins og lagt var til í skýrslunni og
líklega verður það í lok nóvember.
Að lokum
Með því að fara sér hægt getum við lært af
þeim sem lengra eru komnir í samninga-
gerðinni, en það breytir hins vegar ekki
því að þróunin er hröð og ef við ætlum að
búa nemendum og fræðimönnum gott um-
hverfi verðum við að stórbæta aðgang
þeirra að rafrænum miðlum hvort sem um
er að ræða tímarit eða gagnagrunna enda
eru skilin að verða óljós þar á milli. Eg
vona að nýstofnað félag sem sameinar
krafta þeirra er starfa að bókasafns- og
upplýsingamálum, muni eiga frumkvæði
að samningum um slíkan aðgang.
Hrafnhildur Hreinsdóttir er yfirbókavörður hjá
Landssíma Islands hf
24
Tölvumál