Fréttatíminn - 09.12.2011, Blaðsíða 60

Jólatré í stofu er góður siður, hvort heldur er tré úr náttúrunni
eða gervitré. Marglit jólaljósin gleðja og lýsa upp dimm­
ustu daga ársins, auk þess sem tréð gegnir hlutverki pakka­
geymslu þegar kemur að kvöldi aðfangadags. Frá æskudög­
um minnast menn pakkanna undir trénu og spenningsins
að vita hvað í þeim leyndist. Gjarnan var kíkt á miða stærstu
pakkanna. Harðir voru eftirsóknarverðari en mjúkir.
Ekkert hefur breyst í þessum efnum. Æska dagsins í dag er
jafn spennt og áður. Jólatréð og pakkarnir hafa sama
aðdráttaraflið. Það er hins vegar misjafnt
hvað menn leggja mikið á sig til að ná
í jólatré. Þegar börn okkar hjóna
voru ung vorum við með
„alvörujólatré“, eins og
þau voru kölluð. Freist­
andi var að kaupa
blágreni eða þin
sem voru barr­
heldnari en
hefðbundið
rauðgreni.
Oftar en
ekki var
niðu­
staðan
samt
rauð­
greni
enda
var
það
ódýr­
ara.
Þétt
þurfti
að
halda
um
budd­
una. Það
þýddi að
vökva þurfti
tréð reglu­
lega og taka
því af æðruleysi
þótt tær yrðu fyrir
barrnálum þegar
tiplað var eftir stofugólf­
inu í skammdegisrökkrinu.
Það var svo hlutverk kústs
og ryksugu að sjá um rest þegar
herlegheitin voru tekin niður á þrett­
ándanum.
Um þetta leyti kom að vísu fram spekingur, sennilega á
vegum rauðgrenisala, sem sagði það óbrigðult ráð að sjóða
stofn grenitrjánna. Þá opnuðust vatnsæðar og nálarnar héldu
sig á sínum stað. Þessu fylgdi ógurlegt bras. Vatn var soðið í
stórum potti, gjarnan við hliðina á hangikjötinu. Jólalyktin var
því fullkomnuð þegar saman blandaðist hangikjötsilmurinn
og lykt af soðnu grenitré.
Eldhúsið fylltist auðvitað af greninálum við þessar aðfarir,
suðumaður var í stórhættu og börnum þurfti að halda fjarri –
en leiðbeiningum rauðgrenisalans varð að fylgja. Ljósmyndir
eru ekki til af heimilisföður í Kópavogi við grenisuðu á Þor­
láksmessu, kannski sem betur fer, en minningin lifir – eins og
segir í minningargreinunum.
Þegar börnin stækkuðu slökuðum við á og keyptum gervi­
jólatré. Greninálarnar hurfu eins og dögg fyrir sólu. Tréð
fór bara ofan í sinn pappakassa í janúar og beið þar fram í
desember þegar aftur komu jól. Það voru góð kaup. Grenisuð­
an heyrði sögunni til. Pakkarnir undu sér prýðilega undir
grænum plastgreinum. Freistandi var auðvitað að pakka trénu
með seríunum og skrautinu og stinga svo einfaldlega í sam­
band að ári – en við gengum aldrei svo langt. Það eru takmörk
fyrir öllu, líka jólaleti.
En nú eru komin barnabörn og þótt þau geri ekki beinar
kröfur um afturhvarf til náttúrunnar hentum við gamla gervi­
trénu sem þjónað hafði möglunarlaust öll þessi ár og færðum
okkur aftur í „alvörujólatrén“, grenitré sem við sækjum meira
að segja sjálf upp í sveit. Við höfum þó ekki endurvakið greni­
suðuna, sem betur fer, enda sá ég ekki að hún skilaði neinu.
Barrið var út um allt þrátt fyrir hana.
Um síðustu helgi var einmitt komið að því að sækja tré fyrir
okkur og fleiri. Við tókum elstu barnabörnin með, þau sem
þrek höfðu til að vaða snjóinn í klof í tíu stiga gaddi. Amma og
afi lofuðu sem sagt jólatrjám, kakói og piparkökum í sveitinni.
Vopnuð sög og með kerru aftan í bílnum héldum við af stað.
Veðrið var fallegt á leiðinni og á áfangastað, hvítt yfir öllu og
snjór sveigði greinar trjánna. Frostið beit í kinn en allir voru
vel búnir. Það kostaði talsverða fyrirhöfn að finna rétt tré.
Þau máttu ekki vera of lítil og ekki og stór. Lofthæð í stofum
setur mörk auk þess sem varla er gáfulegt að hafa tréð svo
hátt að stiga þurfi til skreytinganna. Allt hafðist þetta þó. Við
völdum þrjú tré, fleiri komust ekki fyrir á heimiliskerrunni –
og þó. Börnin komu nefnilega auga á tré, ef tré skyldi kalla, á
milli voldugra grenitrjáa. Þetta var sannkallaður stertur, hafði
greinilega hvorki fengið birtu né pláss til að vaxa. Stofninn
var grannur og greinar aðeins til tveggja hliða. Aðrar voru
bersköllóttar. Þetta var fremur herðatré en jólatré.
„Megum við eiga þetta tré, afi?,“ sögðu þau einum kór, bara
við og hafa það hjá okkur. Afinn leit á stertinn ótótlega og
aftur á börnin sem áttu sér ekki heitari ósk á þessu augnabliki
en eignast þennan arma bút. Þar með sagaði afinn trén þrjú
og trjánefnuna að auki. Allt var sett á kerruna með dyggri
aðstoð barnanna sem fengu í staðinn að sitja í henni stuttan
spöl gegn því loforði að segja hvorki mömmu né pabba frá sem
leggja eðlilega á það ríka áherslu að börnin séu spennt í aftur­
sæti bíla í þar til gerðum öryggisstólum.
Á meðan á salíbununni stóð héldu þau um stertinn sinn en
skeyttu minna um heimilisjólatrén sem valin höfðu verið af
kostgæfni vegna fegurðar og beins vaxtar. Sama gilti á heim­
leiðinni, stóru trén voru á kerrunni, það var nógu gott fyrir
þau, en herðatréð fékk viðhafnarmeðferð og var komið fyrir
í farangursgeymslu bílsins svo ekki væsti um það. Skreyting
þess og staðsetning var skipulögð í þaula og amma lofaði að
splæsa seríu á garminn. Þetta var einkatré barnanna og fag­
urt í þeirra augum. Breytti þar öngvu álit afa á ræflinum sem
vaxið hafði þar sem ekki var pláss fyrir hann.
Sínum augum lítur hver silfrið.
Þrjú tré og stertur
Jónas
Haraldsson
jonas@
frettatiminn.is
HELGARPISTILL
J
Te
ik
ni
ng
/H
ar
i
VÖRUR SEM VIRKA
Í FALLEGRI GJAFAÖSKU Á FRÁBÆRU VERÐI
Jólagjafaöskjurnar frá Bláa Lóninu innihalda íslenskar gæðavörur sem
eru vandlega valdar saman til að skapa fullkomna upplifun.
Laugavegur 15
Bláa Lónið
Hreyfing & Blue Lagoon Sp
a
blue
lag
oon
.co
m/
ve
fve
rsl
un
JÓLATILBOÐ 4.900 kr.
(verð áður 7.000 kr.)
A
N
TO
N
&
B
E
R
G
U
R
Gjöfina færðu hjá okkur!
Fj
ar
ða
rp
ós
tu
rin
n
08
12
–
©
H
ön
nu
na
rh
ús
ið
e
hf
.
Eitt landsins mesta
úrval af úrum og
skartgripum
Fékkstu ekki
Fréttatímann
heim?
Fréttatímanum er dreift á öll heimili á höfuðborgarsvæðinu.
Ef þú fékkst ekki blaðið heim, láttu okkur þá vita með
tölvupósti á dreifing@frettatiminn.is
Sjáðu blaðið líka á frettatiminn.is
56 viðhorf Helgin 9.-11. desember 2011