Fréttatíminn - 17.02.2012, Qupperneq 14

Barnadagar
Lín Design Laugavegi 176 Sími 533 2220 www.lindesign.is
Skoppa og Skrítla
skemmta börnunum
25% afsláttur af öllum barnavörum
laugardag kl 13.30
allir krakkar fá rúmföt
fyrir bangsann sinn
föstudag & laugardag
meðan birgðir endast
Lækningatækjaeftirlitið,
sem var hjá Landlæknis-
embættinu fram í maí á
síðasta ári, taldi sig ekki
hafa nægar heimildir til
þess að ganga eftir því
hvort Jens Kjartansson
lýtalæknir hefði upplýst
konurnar 400 sem ganga
með iðnaðarsílikon
í brjóstum um rann-
sóknin franskra yfirvalda
á púðunum og niðurstöðu
þeirra á efnisinnihaldinu.
Þetta segir Haukur Egg-
ertsson, sérfræðingur hjá
Lyfjastofnun, sem fylgdi
eftirlitinu frá Landlæknis-
embættinu til stofnunar-
innar.
Eftirlitið sem og land-
læknisembættið – sem
fylgist með læknum – var
fyrst upplýst um málið 2.
apríl 2010 þegar frönsk
yfirvöld sögðu að þau
hefðu tekið CE-merking-
arnar af púðunum. Þá
aftur í lok mánaðarins,
þegar þau greindu frá
því að sílikon til lækninga
hefði ekki verið notað. Í
lok september sama ár
voru fyrstu niðurstöður
rannsókna birtar og Jens
í kjölfarið boðaður á fund
landlæknisembættisins.
Haukur segir að eins og
þekkt sé hafi verið ákveðið
á fundi með Jens þann 18.
október 2010 að hann tæki
að sér að hafa samband
við allar konurnar. „Á þeim
fundi var niðurstaðan
að ekki væri það nær-
gætnasta sem hægt er að
gera fyrir konu að auglýsa
málið í blöðum.“ - gag
Hvenær hætti Jens Kjartansson lýta-
læknir að nota sílikonpúða frá PIP?
„Apríl 2010.“
Átti hann birgðir þegar málið
komst upp?
„Það sem hann átti var ekki
notað.“
Veistu hversu margar fengu púða
árið 2010?
„Það eru upplýsingar sem við
höfum ekki fengið. Við bíðum ró-
leg og reiknum með að niðurstaða
liggi fyrir um aðgang að gögnum
um mánaðamótin.“
Hver er staða kvenna sem hafa
fengið PIP-púða fyrir meira en tíu
árum?
„Varðandi heilbrigðismál er
staða þeirra ekkert önnur en staða
þeirra kvenna sem hafa fengið PIP
púða frá 2001. Það er frá því ári
sem hefur legið fyrir að varan sé
fölsuð.“
Af hverju er talið að PIP fyll-
ingar rofni frekar hér en annars
staðar í Evrópu?
„Ég get ekki svarað því með
neinni vissu. Ég get aðeins
sagt að það hefur enginn gert
svipaða athugun með óm-
skoðun og við erum að
gera núna. Við verðum
þó að horfa á heildina
áður en við tölum um
heildarlekatíðni. Síðan
skoðuðum við elstu
púðana í fyrstu at-
rennu, sem gæti haft
áhrif á hlutfallið.“
Getur verið að
þeir springi frekar
þar sem þeir voru
settir undir vöðva?
„Spyrja verður lýtalækna að því
en það á ekki að skipta neinu máli
samkvæmt mínum kokkabókum.“
Hafið þið fengið upplýsingar um
fjölda sílikon-aðgerða það sem af
er ári?
„Nei, engar upplýsingar.“
Hefur umræðan nú haft áhrif
á það hvort konur kjósi að fara í
sílikon-aðgerðir?
„Ég held að umræðan hafi verið
svo umfangsmikil að mér finnst
ekki ólíklegt að það hafi haft ein-
hver áhrif. En ég hef engin gögn í
höndunum til þess að styðja það.
Það verður ársyfirlitið að segja
okkur. Jafnvel þótt þeim hafi fækk-
að núna getur það verið seinkun
á ákvörðun. Það verður að skoða í
lok árs.“
En ráðleggur landlæknisembættið
konum frá því að fá sílikon-fyll-
ingar?
„Ég hvet allar konur sem eru að
íhuga þetta að gera það mjög vel
og taka ákvörðun í samráði við
lýtalækni sinn. Það er augljóst að
þessar aðgerðir eru ekki frekar en
margar aðrar án aukaverkana.“
Allar aðgerðir eru hættulegar. En
eru sílikon-púðar hættulegir?
„Ekki samkvæmt því sem
verið hefur nema þessar þekktu
aukaverkanir þegar þeir leka og að
leki geti farið út í nærliggjandi vefi
og jafnvel eitlakerfi. En það hefur
ekki verið sýnt fram á að það hafi
sérstök áhrif önnur. Sílikon er not-
að víða. Því er dreift í umhverfinu;
er í varalitum og er efni sem víða
er notað og í margs konar vörum.
Að hafa þetta sem ígræddan hlut
er ákvörðun sem hver kona verður
 IðnaðarsílIkonpúðarnIr
Ekki forsvaranlegt að setja síli-
kon í bólgin og þrútin brjóst
Landlæknir segir að íslensk yfirvöld muni örugglega skoða hvort sótt verði á Frakka með að bæta þann skaða sem orðið hefur af
slöku eftirliti þeirra sem varð til þess að iðnaðarsílikon var sett í barm rúmlega 400 íslenskra kvenna. Hann hvetur konur til að
íhuga vel hvort þær vilji sílikon í kropp sinn. Aukaverkanir af rifnum púðum eru þekktar.
Töldu engar heimildir
til að ganga á eftir Jens
að gera upp við sjálfa sig í samráði
við sinn lækni.“
Hvergi hefur komið fram að PIP-
púðar hafi verið bannaðir hér á
landi eftir að boð komu frá frönsku
eftirlitsstofnuninni. Var það gert?
„Púðarnir voru teknir af mark-
aði. Þeir voru ekki lengur í umferð.
Haft var samband við Jens og rætt
við hann.“
Hefur embættið áhyggjur af sál-
rænum vanda kvennanna sem láta
taka púðana og koma út með enga.
Þær tóku hugsanlega ákvörðun um
að stækka brjóst sín – voru kannski
ósáttar – en fara núna út, jafnvel
með annað brjóstið minna en hitt,
teygð brjóst og kannski mun síðri en
áður en þær fóru í fyrstu aðgerðina?
„Að sjálfsögðu hef ég fullan
skilning á því að konum líði illa
yfir umræðunni. Þeim líði illa yfir
því að gangast undir aðgerð sem
þær höfðu ekki reiknað með. Þeim
líði illa yfir því að ímynd þeirra
skaðist þegar brjóstafyllingin er
tekin brott. Ég hef fulla samúð
með þeim hvað það varðar. Þetta
er samt ákvörðun hvers og eins
einstaklings að taka í samráði við
sinn lækni. Við höfum sagt að lekir
púðar hafi áhrif á nærliggjandi
vefi, þeir valda bólgum og ertingu.
Það er því læknisfræðilegt mat
að brjóstapúðar verði ekki settir
inn í aðgerðum á Landspítalanum.
Síðan verður hver kona að gera
upp við sig hvernig hún vill bregð-
ast við því.“
Lýtalæknar hafa sjálfir sett púða
í stað þeirra sem teknir eru. Hafa
þeir þá ekki borið hag sjúklinga
fyrir brjósti?
„Ég myndi aldrei segja að það
hafi þeir ekki gert. Því má ekki
gleyma að það er verið að tala um
PIP-púða þar sem helsti munurinn
er þessi bólgusvörun. Þegar settir
eru brjóstapúðar í þrútin brjóst,
þar sem er bullandi bólga, þá
getur myndast poki þegar bólgan
hjaðnar. Þá þarf að fara í aðra að-
gerð og strekkja. Þetta eru flókin
læknisfræðileg mál sem verður að
taka á grunni hverrar og einnar
konu. Bólga þýðir roði. Bólga
þýðir bjúgur. Þegar bólga hjaðnar
skapast rými, umfangið minnkar.
Spítalinn tekur almennt ekki þátt í
fegrunaraðgerðum. Það er því allt
önnur spurning að fá nýja púða.“
Telur þú sem landlæknir að ís-
lensk yfirvöld hafi brugðist kon-
unum þar sem eftirlitið var lagt í
hendurnar á frönskum yfirvöldum
sem sást yfir fölsunina í fjölda ára?
„Nei. Við búum við alþjóðlegt
eftirlitskerfi. Ég tel að embætti
landlæknis hafi ekki brugðist á
neinn hátt. Þetta er samevrópskt
eftirlit. Púðarnir voru gæðamerkt-
ir og hér er frjálst flæði vara.“
Ætlar landlæknisembættið að
beita sér fyrir því að Frakkar bæti
þennan skaða?
„Það er mál sem stjórnvöld
munu örugglega skoða.“
Verður það gert í samstarfi við
önnur lönd?
„Vafalítið. Við fylgjumst með
því sem er að gerast og hvernig
löndin bregðast við. Viðbrögðin
eru fjölbreytt. Það má ekki gleyma
því að þetta mál fór í gang af
fullum þunga rétt fyrir jólin. Á
þessum sex vikum sem liðnar eru
höfum við staðið vörð um heilsu
kvennanna og reynt að byggja
ákvarðanir á þeim gögnum sem
liggja fyrir og verið virkilega á
tánum varðandi það að sinna
þessum konum eins vel og
mögulegt er.“
Anna Lóa Aradóttir sagði
frá því í síðasta Fréttatíma
að hún gæti ekki fengið að
sjá sjúkraskýrslu sína frá
aðgerðinni þegar að
hún fékk PIP-fylling-
ar, tölva læknisins
hafi hrunið. Vitið
þið um það?
„Þetta eru
upplýsingar
sem við höfum
tekið eftir og
verður klárlega
eitt af þeim
málum sem við
skoðum í fram-
haldi af þeim
upplýsingum sem
við fáum núna. Okkur hefur
ekki verið tilkynnt um þetta. Allir
læknar eiga að halda sjúkraskrár.
Þær geta verið í pappírsformi eða
rafrænu formi. Ég hef ekki hug-
mynd um það hvernig sú blanda
hefur verið hjá Jens Kjartans-
syni. En það er skylda að færa
sjúkraskrár og þær eru iðulega
bæði í pappírsformi og rafrænu.“
Góðir læknar en
engir töframenn
Nú hillir í að fyrsta stefnan í máli
kvennanna með iðnaðarsílikonið á
hendur Jens Kjartanssyni lýtalækni og
ríkinu til þrautavara líti dagsins ljós.
Þetta segir Saga Ýrr Jónsdóttir, lögmaður
kvennanna, sem stefnir á að taka fyrst
mál kvennanna með elstu púðana fyrir,
því mál þeirra séu við það að fyrnast.
Saga segir að konurnar sem sjái fram
á að þurfa að láta fjarlægja fölsuðu PIP
sílikon-púðana úr brjóstum sínum á Land-
spítalanum óttist útkomuna, þar sem
engar brjóstafyllingar koma í stað þeirra
fölsuðu.
„Hvað eiga læknarnir að gera þegar
taka þarf mismunandi mikinn vef úr
brjóstum kvennanna þegar þeir geta ekki
fyllt upp í rýmið með til dæmis mismun-
andi stærð af sílikonpúðum,“ spyr hún og
segir að konurnar velti því fyrir sér.
„Þótt mjög færir læknar séu á spítal-
anum þá eru þeir ekki töframenn.“ Hún
undrast að meðal raka yfirvalda í upphafi
hafi verið að fjarlægja ekki heila púða því
aðgerðin sjálf væri hættulegri en púð-
arnir. Þegar ljóst hafi verið að fjarlægja
þyrfti alla finnist þeim í lagi að konurnar
fari í tvær. Fyrri til að fjarlægja púðana
en seinni til að
setja aðra,
heila
púða í. -
gag
14 fréttaskýring Helgin 17.-19. febrúar 2012