Fréttatíminn


Fréttatíminn - 05.10.2012, Qupperneq 20

Fréttatíminn - 05.10.2012, Qupperneq 20
Gjaldmiðilsmál: Tveir valkostir Krónan úthýsir okkur úr EES Í þarsíðustu viku kom út rit Seðlabankans um valkosti Ís-lands í gjaldmiðilsmálum. Þar er í raun komist að þeirri niður- stöðu að aðeins tveir valkostir séu til staðar fyrir Íslendinga. Annað hvort áframhaldandi króna eða evra með inngöngu í Evrópusam- bandið. Einhliða upptaka er talin óraunhæf. Enn fremur flækja gjald- eyrishöftin málið. Þau gera það að verkum að sú spurning hvort við getum haldið áfram í EES blandast í málið. Skoðum þessa tvo valkosti og útvíkkum hvað þeir þýða í raun og veru. Evra með inngöngu í Evrópu- sambandið Í samningaviðræðum við Evrópu- sambandið verður samið um það hvernig ferlið í kringum upptöku evru á Íslandi mun verða. Af- nám gjaldeyrishafta verður mikilvægur þáttur í þeim samningaviðræðum og það kann að vera að samningarnir snúist um hvort Evrópusamband- ið geti hjálpað Íslandi að leysa gjaldeyrishöftin. Endapunkturinn verður að Ísland verði með evru og algerlega án gjaldeyrishafta. Króna utan EES Fyrir nokkrum vikum gaf Seðlabankinn út rit um mögulegar varúðarreglur eftir fjármagnshöft. Í raun og veru var Seðlabankinn að segja að hann teldi ekki raunhæft að hafa algerlega frjálsa fjár- magnsflutninga með íslenskri krónu. Í öðrum orðum að gjaldeyrishöft yrðu áfram. Jafnframt hefur skapast ákveðin samstaða í umræðunni um að krónu muni alltaf fylgja einhver höft. Gjald- eyrishöft eru brot á EES samningnum. Þau fara gegn grunnforsendum Evrópusambandsins (fjór- frelsið) og þar með EES samningsins. Fjórfrels- ið er ein mikilvægasta stoð Evrópu- sambandins. Sú regla sér til þess að innan ESB er frjálst flæði fjármagns, fólks, vöru og þjónustu. Gjaldeyris- höft koma í veg fyrir frjálst flæði fjár- magns en þrengja einnig frjálst flæði vöru, þjónustu og fólks. Ef við ætlum að halda áfram í EES og með krónu þá þyrftum við að semja við Evrópu- sambandið um varanlega undanþágu frá grunnstoð Evrópusambandsins og EES samningsins (fjórfrelsinu). Það hlýtur að teljast augljóst að Evrópu- sambandið mun aldrei samþykkja að land í EES uppfylli ekki grunn- stoð samningsins. Þar af leiðandi getur Ísland varla haldið áfram í EES með krónu. Hvort sem við viljum halda áfram eða ekki mun koma sá tímapunktur að við getum ekki ver- ið áfram í EES. Við einfaldlega uppfyllum ekki grunnskilyrðin. Spurning um framtíðina Við Íslendingar höfum því tvo raunverulega valkosti. Að ganga í Evrópusambandið og taka upp evru án gjaldeyrishafta og njóta áfram þeirra kosta sem við höfum notið innan EES samnings- ins. ESB sjálft hefur líka góða kosti. EES samn- ingurinn hefur gjörbreytt Íslandi, á jákvæðan hátt. Flestir eru sammála um ágæti EES samn- ingsins og vilja ekki segja honum upp. Hinn val- kosturinn er að ganga ekki í Evrópusambandið, halda áfram að nota krónu, vera áfram með gjald- eyrishöft og ganga úr EES. Þeir sem vilja ekki í Evrópusambandið verða að gera það upp við sig hvort þeir séu tilbúnir til að missa EES samninginn og lifa í haftahagkerfi til frambúðar. Eru það í alvörunni hagsmunir ein- staklinga og fyrirtækja í landinu að Íslandi verði áfram með gjaldeyrishöft, krónu og ekki í EES? Egill Almar Ágústsson Meistaranemi í hag- fræði og fjármálum við Brandeis háskóla í Bandaríkjunum Hagfræði heimila og þjóðar Í hvað vill þjóðin eyða skattfé sínu? M ig rámar í skoðanakönnun sem gerð var fyrir margt löngu þar sem meðal annars var spurt um hvaða starfsgreinar mönnum líkaði verst við. Það vakti athygli mína þá að hag- fræðingar voru verst þokkaðir af öllum stéttum, sjónarmun reyndar á undan lög- fræðingum. Ég var að læra hagfræði í Há- skólanum þegar þetta var, hafði valið þá grein frekar en lögfræði. Ástæður þess að hagfræðingar njóta lítilla vinsælda kunna að vera margar en ein er sú að fræðigrein- in byggir á því lögmáli að það er ekki til endalaust af gæðum sem við mennirnir sækjumst eftir. Því verðum við að haga okkur í samræmi við þá staðreynd og sætta okkur við alls konar leiðindi eins og að við getum ekki bæði átt kökuna og borðað hana. Ekki furða kannski þó að hagfræðingar séu ekki manna vinsælastir, Hollywood gerir aldrei bíómyndir um þá og sjaldnast er sagt við lítil börn að ef þau verða dugleg að borða matinn sinn þá geti þau orðið hagfræðingar þegar þau eru orðin stór. Hagfræðingur í hverju húsi En þó fæstir leggi stund á hagfræði í háskóla þá er það svo að hvert og eitt okkar fæst við hagfræðileg vanda- mál á hverjum degi. Heimilishald er öðrum þræði hag- fræðilegt vandamál, matur og föt, lán sem þarf að borga af, húsaleiga, ferðalög og allt hvað eina sem fylgir því að reka eitt heimili. Verkefni hverrar fjölskyldu er að nýta heimilistekjurnar sem best þannig að sem flestum þörf- um verði fullnægt. Þetta þýðir að við þurfum að velja og hafna, forgangsraða. Það væri til dæmis skrýtið val að kaupa nýjan og dýran jeppa og geta síðan ekki sent barnið til tannlæknis vegna blankheita. Þetta þekkjum við og flestum gengur bærilega að greiða úr þessum endalausu verkefnum. Stjórnmálamenn þurfa líka að velja Svona gengur þetta fyrir sig á heimilum landsins. Lög- mál skortsins knýr okkur til að forgangs- raða og við reynum að láta mikilvægustu hlutina í lífinu hafa forgang. En þetta virð- ist reynast okkur stjórnmálamönnunum flóknara. Lögmál skortsins á heldur betur við um fjármál ríkisins, við þurfum að velja um í hvað við ráðstöfum takmörkuðum fjármunum okkar. Það val endurspeglar pólitískar áherslur okkar og hugsjónir. Ég hlustaði í vikunni á viðtal við Kára Stefáns- son þar sem hann talaði um hvernig all- ur tækjakostur Landspítalans væri úr sér genginn og hversu mjög heilbrigðiskerfið okkar væri að dragast aftur úr öðrum þjóð- um vegna þess að við eigum ekki nýjustu tæki og tól. Þetta var dökk mynd sem Kári dró upp. Ekki kaupa fleiri jeppa Höfum við ekki efni á betra heilbrigðiskerfi? Svarið er einfalt, jú við höfum það. En við verðum að forgangs- raða í rekstri ríkisins og okkur liggur á að breyta áherslunum. Hvaða vit var í því að ríkið lagði hátt í 10 milljarða í göng undir Vaðlaheiði við þessar aðstæður? Mér er sama þótt þeir peningar eigi að skila sér að til baka að hluta á einhverjum áratugum, þjóðhagsleg hagkvæmni og mikilvægi þess að endurnýja og bæta tækjakost Landspítalans er án vafa meiri þegar upp er staðið. Og hvað vit var í því að eyða milljörðum í málaferli gegn Geir Haarde, í vanhugsaðar breytingar á stjórnarskránni, eða illa ígrundaða umsókn að ESB, svo dæmi séu nefnd? Ríkisstjórnin er í þessum málum því miður ekki ólík heimilsföður sem kemur heim á nýja jeppanum og byrjar að útskýra fyrir fjölskyldunni að ekki séu til peningar fyrir tannlæknaferðum og öðru slíku, það lá svo á að kaupa jeppann. Þessu þurfum við að breyta. Við þurfum að endurskoða allan rekstur ríkisins og gera okkur betur grein fyrir því hvernig við forgangsröðum. Sumt þarf að skera niður og spara enn frekar og í annað þurfum við að auka við. Verkefni okkar er að ákveða í hvað við verjum sameiginlegum sjóðum þessarar stóru fjölskyldu sem byggir Ísland. Illugi Gunnarsson þingmaður Sjálfstæðis- flokksins Höfum við ekki efni á betra heilbrigðiskerfi? Svarið er einfalt, jú við höfum það. En við verðum að forgangsraða í rekstri ríkisins og okkur liggur á að breyta áherslunum. *Aðalvinningar dregnir úr öllum innsendum skeytum 30.október 2012. Vinningar verða afhentir í ELKO Lindum, Kópavogi. Með því að taka þátt ertu kominn í SMS klúbb. 199 kr./SMS-ið. Þú færð 5 mínútur til að svara spurningu. Leik lýkur 29.október 2012 SENDU SMS EST PS3 Á NÚMERIÐ 1900 ÞÚ FÆRÐ SPURNINGU OG SVARAR MEÐ ÞVÍ AÐ SENDA SMS SKEYTIÐ EST A, B EÐA C Á NÚMERIÐ 1900 OG ÞÚ GÆTIR UNNIÐ! FULLT AF AUKAVINNINGUM: DVD - TÖLVULEIKIR FIFA 13 - GOS O.FL. VILTU VINNA NÝJU PS3 TÖLVUNA? MINNI - LÉTTARI - FERSKARI 20 viðhorf Helgin 5.-7. október 2012
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88

x

Fréttatíminn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttatíminn
https://timarit.is/publication/944

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.