Læknablaðið - 01.07.1927, Blaðsíða 27

LÆKNABLAÐIÐ
121
Af ofangreindum kviöristum ársins er það aö segja, aö í þremur ti1-
fellum kom fyrir ígerö í sárum. Þaö voru alt botnlangaskuröir.
1. Stúlka, 26 ára. Fékk hæmatoma í Lexerskurð; það inficeraöist,
var opnað og tamponerað um leið og Michels klemmur voru teknar á
7. degi. A 12. degi brutust út mislingar á sjúkl. Þetta hvorttveggja tafði
bata, svo að hún útskrifaðist fyrst eftir 2S daga. App. var laus og litið
veikur með oxyuris.
2. Karlm., 25 ára. Fékk djúpa ígerð neðarlega í Christ-Cross skurð,
sem var opnuð um leið og klemmur voru teknar. Fékk nokkrum dögum
j>ar á eftir inflúensa pneumoni. App. var fastur aftur við bak og erfitt
að losa hann. Útskrifaðist fyrst eftir 36 daga.
3. Karlm., 24 ára. Fékk allmikla ígerð í Lexerskurð, svo að sárið í
gegnum subcutanvefinn opnaðist að mestu, og þurfti að sauma j)að að
aflokinni bólgunni. App. var fastvaxinn og ígerð í totunni (empyema).
Útskrifaðist eftir 46 daga.
í fyrsta tilfellinu hygg eg að mislingunum hafi verið um að kenna.
Stúlkan er ópereruð nýlega smituð. Annaðhvort varð sjálf mislingasótt-
kveikjan til að valda igerðinni í hæmatominu, eða hún hefir undirbúið
jarðveginn.
í báðum hinum tilfellunum var að ræða um þung, undangengin botn-
langaköst, með háum hita (fyrir 6—7 vikurn), og má gera ráð fyrir að
lifað hafi j)ar sýklar í glóðunum. Þar að auki voru báðir })essir menn
veilir á svelli. Höfðu báðir haft briósthimnubólgu áður.
Yfirleitt hefir frá því fyrsta oftar kornið fyrir hjá mér, að ígerðir
kæmu eftir botnlangaskurði, heldur en aðrar kviðristur. Og hefir ])að ])á
verið trú mín, að sárið hafi inficerast frá focus í botnlangastúfnum eða
umhverfi hans hæmatogent, en síður við beina smitun sársins við opera-
tionina.
Þegar eg lærði í háskólanum í Kaupmannahöfn (útskr. 1902), var enn
ríkjandi meðal kennara minna mjög mikill uggur við allar kviðristur
vegna peritonitis-hættu; enda sá eg marga holskurði mishepnast fyrir
peritonitis á Kommunespítalanum og á Friðriksspítala. T. d. kynokaði
próf. Bloch sér mjög við að fara inn í kviðinn nema á sunnudögum og
hátíðum, þegar fáir voru við, en orð fór af aö gengi herfilega. Hins vegar
gekk t. d. próf. Wanscher 1)etur, og yngri kirurgar eins og Rovsing, Ul-
rich og Kraft urðu áræðnari, og þeim gekk prýðilega. Þegar eg byrjaði
sem læknir, hafði eg mjög mikinn ugg fyrir peritonitis eftir skurði. Þessi
ótti hefir reynst mér grýla ein, j)ví eg hefi lært ])að af reynslunni, að
peritoneum er afar þolgott gegn sýklum og drepur ])á-sennilega furðan-
lega lengi. — Þegar eg rifja upp fyrir mér holskurði þá, er eg hefi gert,
man eg ekki greinilega neinn ])eritonitis ttniversalis, sem kenna mætti
aðgerðinni, heldur að eins i hæsta lagi lokaliseraðan peritonitis með
abscessus. Aftur hefir hitt verið tíðara, að eg hafi fengið minni háttar
ígeröir í magálssár, en þó þær hafi stundum verið hvimleiðar vegna taf-
ar, þá hafa þær aldrei orðið að verulegu tjóni.
Annað, sem tefur stundum fyrir gróðri sára, og sem eg þekki ekki ráð
til að koma i veg fyrir, eru smá-hæmatomata, sem verður að opna og
troða i. Það má vera, að með nógu þéttum saumsporum í subcutanvefinn
mætti sleppa við þessa meinbugi, en þó efast eg um það. Æðar eru mis-