Læknablaðið - 01.03.1946, Blaðsíða 21

L ÆKNABLAÐIÐ
45
síðarnefnda taldi Cotugno vera
þenslu í taugasliðrinu. Cotu-
gno er að sögn höfundur nafns-
ins ischias, en margir eftir-
komendur lians liafa þó kall-
að sjúkdóm þenna Malum Co-
tugnii.
A seinni árum hefir grein-
ingin á ischias sem sérátökum
sjúkdómi eða symptom-kom-
plexi orðið öruggari, án J)ess
þó að menn færu miklu nær
um, hvað ylli honum. Aðallega
hefir verið deilt um, hvort um
væri að ræða raunverulegar
hreytingar á nervus ischiadicus
eða myalgiu eða myopatiu.
Af Norðurlandalæknum, er að-
Iiyllzt liafa hið síðarnefnda, má
einkum nefna Helweg, Lind-
stedt og Ingvar. Lindstedt hélt
því fram, að ýmiskonar sjúk-
leiki, svo sem ilsig, æðalmútar,
fractura columnae o. f 1., gæti
valdið ischias, og einnig mætti
oft kenna neurosu Um að ein-
hverju levti. Helweg var þeirr-
ar skoðunar, að ischias staf-
aði af starfrænni myopathiu.
Langflestir hafa ])ó hallazt
að þeirri skoðun, að um raun-
verulegan neuritis í nervus
iscliiadicus væri að ræða, en
ágreiningur hefir verið um or-
sakir ])essa neuritis. Sumir hafa
haldið fram, að um taugabólgu
orsakaða af sýklum eða eitur-
efnum væri að ræða, og l)afa
fjölmargir sjúkdómar verið
nefndir í því sambandi, en ekki
virðist þó hafa tekizt að færa
sannanir fyrir þessu með rann-
sóknum á sjúkum líffærum.
Aðrir hafa álitið, að iscliias-
verkirnir stöfuðu af ytri áverka
á nervus ischiadicus, plexus
lumhosacralis, lumbal- eða sac-
ralræturnar eða cauda equina,
þ.e.a.s., að taugaþræðirnir yrðu
fyrir þrýstingi cða ertingu frá
aðliggjandi vefjum, einhvers-
staðar á þessari leið. í þessu
sambandi liefir verið hent á
ýmsa meðfædda likamsgalla,
t. d. sacralisation, spondylolist-
hesis og spondylolysis sem
sennilcgar orsakir. Nánari at-
liugun hefir hinsvegar leitt i
ljós, að sjaldgæfl er, að reglu-
legir ischiasverkir séu samfara
þessum líkamsgöllum, og þess-
vegna hljóti aðrar sjúklegar
brevtingar á líffærum að valda
verkjunum.
Amerikumennirnir Mixter og
Barr leiddu fyrstir athvgli
manna að breytingum á discus
intervertebralis í sambahdi við
iscliias. Árið 1934 skýrðu þeir
frá 19 tilfellum af ischias, en
hjá öllum þeim sjúklingum
reyndist discus intervertebralis
rofinn með tungu inn í mænu-
göngin í lumbalregioninni. Áð-
ur fyrr hafði þó fundizt discus
])rolaj)s við laminectomiur, er
gerðar voru vegna gruns um
tumor, en í langflestum þeim
tilfellum var um að ræða disc-
prolaps i cervicalregioninni.
Samkvæmt heimildum Love,
skýrði Adson 1922 frá nokkr-