Læknablaðið - 01.09.1955, Blaðsíða 10

L Æ K N A B L A Ð IÐ
82
dómar eru almennari hjá alm.
prakt. læknum á 40—60 ára
aldri en öðrum og á Englandi
getur 1 af ö prakt. læknum átt
von á coronarsjúkdómi innan
20 ára og 1 af 14 átt von á])ví
að deyja úr honum.
Athuganir henda á, að til sé
„manager-disease“ og orsak-
irnar eru almennt taldar of
mikið andlegt álag, arg og þeyt-
ingur og of lítil hvíld. Höfund-
ar gefa þessar ráðleggingar:
Dálitil líkamleg áreynsla dag-
lega, nægileg næring, reyna að
lialda andlegri ró og jafnvægi
og minnst 8 tíma svefn.
Það er nú vitanlega almennt
orðað og ekki nákvæmt að •
segja, að andlegt álag orsaki
coronarsclerosis og coronar-
occlusio. Patliologiskt er orsök-
in raunar ljós. Vér vitum, að
coronarsjúkdómar og coronar-
occlusio orsakast af arterio-
sclerosis. Og um arythmia er
það að segja, að næst á eftir
rheumatiskum hjartasjúkdóm-
um er arteriosclerosis og hyp-
ertonia algengasta orsök henn-
ar. En þá er aftur næsta spurn-
ingin: Hvernig stendur á því,
að arteriosclerosis kemur svo
tiltölulega fljótt og tiltölulega
inikil í vissan flokk manna?
Þá herast böndin fyrst og
fremst að hypertensio arteria-
lis. Arteriosclerosis, sem orsak-
asl af coronarscl.erosis og cor-
onarocclusio, er ofl i samhandi
við hvpertensio, eða orsakast
af lienni, og hypertonia á ])átt
í arythmia. Warhurg hinn
danski segir í „Intern medicin",
að hypertonia orsakist af art-
eriosclcrosis, ]jótt hún sé ekki
eina orsökin, eða að minnsta
kosti sé náið samband þar á
milli. Hann segir einnig, að
% allra sjúklinga með coron-
arthrombosis hafi hypertonia.
Ekki þarf og á það að minna,
að hypertoniskur hjartasjúk-
dómur er hypertrofia, dilatatio
og coronarsclerosis.Hvpertonia
er þá vafalaust mikill orsaka-
þáttur í þessum efnum. Hver er
svo aftur orsök hypertoniae?
Það mun talið, að hneigð lil
hypertoni. sé arfgeng, en or-
sakir, sem flýta fyrir því, að
hún komi fram, eru mikið
álag, mikil líkamleg og andleg
áreynsla. Svo að enn sé vitnað
i hinn fróða og reynda War-
hurg, þá segir liann á einum
stað: „Hyppigt har jeg truffet
mænd, der efter at være o])-
voksede under rolige og he-
skedne forhold paa landet eller
i Östeuropas smaa hver og efter
at liav,e arbejdet sig til tops i
handel eller liherale erhverv i
storbyer, omkring 50 aars al-
deren er blevet ofre for hyper-
t,ension og er döde inden det
60. aar af dennes fölgetil-
stande“. Hér kemur til liið
sama og þegar er nefnt. Það er
hið andlega álag, áhyggjur og
kviði, arg og þras, spenningur
og þ,eysingur, sem fvlgir á-