Læknablaðið - 01.09.1955, Blaðsíða 22

94
LÆKNABLAÐIÐ
hrif hafa á sýkla. En talið er,
að ester-penisillín gefi hærra
magn af óbundnu penisillíni í
mænuvökva en venjulegt
penisillín gerir.
Eins og kunnugt er, berst
venjulegt penisillín-G mjög lít-
ið inn í mænuvökva, a. m. k. ef
bólga er þar ekki og má segja,
að það sé að nokkru leyti kost-
ur.
Það er umdeilt, hvort heppi-
legt sé að halda penisillín magni
í blóðu jöfnu eða láta það vera
í öldum, þ.e. fá fram hátt magn,
sem stendur stutt og fellur á
milli. Síðara fyrirkomulagið
virðist heppilegra, þegar ein-
göngu er miðað við hvernig
penisillín verkar á sýkla í til-
raunaglasi, en þegar tekið er
tillit til allra aðstæðna, er al-
mennt álitið að nokkurn veginn
jafnt magn sé happadrýgra til
lækninga. Það er ekki vitað með
vissu, hvernig penisillín verkar
á sýkla, en álitið er, að það
stöðvi starf enzyma, sem nauð-
synleg eru til þess að byggja
protein, og þá aðallega nucleo-
protein sýklanna, en þess er
einkum þörf, þegar sýklar eru
í skiptingu, enda verkar penis-
illín mest á sýkla í örum vexti.
Ef t.d. hæmol. streptokokkar
eru hrærðir lit í saltvatni og
penisiUíni bætt þar út í, gerir
það sýklunum lítið mcin, en sé
hentugt æti látið saman við,
taka sýklarnir að vaxa, en
penisillínið drepur þá jafnóð-
um. Það stöðvar frumuskipting-
una á miðri leið og verður það
sýklunum að bana. Það mætti
því gera ráð fyrir að penisillín
verkaði hezt á infectionir, þar
sem sýklar eru í örum vexti,
enda sýnir reynslan að svo er,
þegar um mjög næma sýkla er
að ræða. Þetta kemur fram, t.d.
þegar penisillín er gefið við
imeumokokka lungnabólgu á
fyrsta stigi eða acut gonokokka
urethritis. Þá virðist stundum
sem ein sprauta af penisillíni
geti drepið alla þá sýlda, sem
fyrir hendi eru.
Vöxtur sýkla er háður eðli
þeirra annars vegar, en utan-
aðkomandi skilyrðum hins veg-
ar. — Hin ytri skilyrði í
mannlegum líkama og tilrauna-
glasi eru svo ólík að saman-
hurður kemur varla til greina.
I tilraunaglasi vaxa sýklar á
reglubundinn hátt, er tákna má
með línuriti í þrem köflum. I
fyrsta kaflanum fer fram und-
irbúningur undir. frumuskipt-
inguna, hver einstök fruma
stækkar. I öðrum kaflanum fer
fram geysihröð frumuskipting
og mikil protoplasma nýmynd-
un, nefnist þetta logaritma
vaxtarskeið og verkar penisillín
þar bezt. I síðasta þætti dregur
úr skiptingunni, fjöldi þeirra
sýkla, sem myndast, er álíka og
þeirra, sem drepast, þannig að
tala lifandi sýkla stendur að