Læknablaðið - 15.11.1958, Blaðsíða 14

86
L Æ Ií N A B L A Ð I Ð
miður sé liitt miklum mun al-
gengara, að engri hjálp verði
við komið.
Ég mun enn vitna í grein dr.
Gortons og lýsa þeirri meðferð,
sem notuð er á deild hans í
Lundi, og þeim árangri, sem
fengizt hefur, en þeim hef ég
fengið að kynnast við dvöl mina
þar á síðastliðnu ári.
Öllum tilfellum af æxlum,
sem ekki eru með vissu dæmd
góðkynja við fyrstu rannsókn,
er gefin röntgenmeðferð fyrir
uppskurð. (1500 r. á tvö felt á
hak, og 800—1000 r. á neðri
liluta kviðar). Að viku liðinni
gerður uppskurður og eins mik-
ið fjarlægt af æxlinu og fært er.
Ávallt báðir eggjastokkar tekn-
ir, þótt aðeins sé sýnilegt æxli
í öðrum. Aðeins gerðar undan-
tekningar, ef um unga konu er
að ræða, og allar líkur mæla
með, að æxlið sé góðkynja. Leg-
ið er ekki tekið, heldur lagt í
það radium eftir uppskurðinn.
(1800 mgt.). Nokkrum dögum
síðar er röntgenmeðferð haldið
áfram (allt upp að 2000 r.).
Öllum sjúklingum gefnir karl-
hormónar í stórum skönnntum,
í allt að 6 mánuðum, og þeir
minnkaðir smám saman. Eru
notaðar þær tegundir, sem
minnstum karl-einkennum
valda. Radium-meðferð endur-
tekin 3 vikum síðar eftir ástæð-
um og e.t.v. einnig röntgen, en
það er dæmt um hverju sinni
eftir ástæðum.
Ef til deildarinnar koma sjúk-
lingar, sem þegar liafa verið
skornir upp á öðrum stað á full-
nægjandi hátt, er gefið radium-
meðferð í leg, og geislavirkt gull
í peritoneum.
Ekkert tilfelli er vonlaust tal-
ið að óreyndu, lieldur gefin
geislameðferð til reynslu. Ef lít-
ill árangur fæst, er áframhald-
andi meðferð þó einungis eftir
ástæðum.
Það er nokkuð umdeilt atriði,
hvort gefa skuli geislameðferð
á undan uppskurði eða ekki.
Rétl er það, að mikill vafi leik-
ur á því, þegar um stór æxli
er að ræða, hvort geislar verka
á illkynja frumur í dýpsta hluta
æxlisins, þar sem húðin þolir
ekki þann skammt, sem nauð-
synlegur er. Hins vegar vinnst
nokkuð við þessa meðferð.
Geislarnir framlcalla hjúg i vefj-
um þeim, sem að æxlinu liggja.
Auðveldar það losun fastvaxins
æxlis við uppskurðinn, sem ekki
hefði verið liægt að losa að öðr-
um kosti. Stöku sinnum reynist
æxli svo viðkvæmt fyrir geisl-
um, að uppslcurður getur, að af-
lokinni þeirri meðferð, gefið
varanlegan hata, jafnvel þótt
sjúkdómurinn hafi í upphafi
verið dæmdur ólæknandi.
Árangur.
Árangur sá, sem náðist í
Lundi, við lækningu á áður-
nefndum 140 tilfellum, er á þá
leið, sem tafla IV. sýnir.