Læknablaðið - 01.11.1972, Page 31

LÆKNABLAÐIÐ
169
íslandi) var komið á fót sérfræðistofnunum (göngudeildum), þar sem
sykursjúkir nutu alhliða meðferðar sérfróðra aðila um sjúkdóminn.
Þessi þáttaskil í þjónustu við sykursjúka hafa valdið byltingu á
horfum þeirra, svo að æviskeið þeirra, er kenna sjúkdómsins undir
tvítugu, hefur síðan lengzt um tæp 8 ár á hverjum áratug síðustu 25
árin.
Árangur þessi er mjög athyglisverður, þar sem í ljós kemur, að
höfuðdánarorsökin er eftir sem áður æðaskemmdir, jafnvel í auknum
mæli, og aðrar algengustu orsakirnar hafa ekki tekið þeim breyting-
um á þessu tímabili, að skýrt geti lengingu ævitímans. Enn þá hefur
ekki reynzt unnt að koma í veg fyrir æðaskemmdir klínískrar eða
ljósrar sykursýki, en með bættri meðferð hefur tekizt að tefja svo
fyrir þeim og halda í lágmarki, að ævidagar hinna yngri hafa þre-
faldazt á 25 árum.
SÉRFRÆÐISTOFNUN (GÖNGUDEILD) FYRIR SYKURSJÚKA
ÞESSI stofnun er að venju hýst á sjúkrahúsi. Hún er rekin sem göngu-
deild og opin öllum sykursjúkum. Stjórnun hennar er í höndum lækn-
is, sem hefur forsvar fyrir deildina. Starfsliðið, sérmenntað um sykur-
sýki, er: Læknar, matarfræðingur, hjúkrunarkonur, meinatæknir, fé-
lagsmálaráðgjafi. Verkefni deildarinnar er að greina sjúkdóminn eftir
ábendingu lækna og veita hinum sykursjúku alhliða og ævilanga
fræðslu um sjúkdóminn og meðferð hans.
SYKURSÝKI Á ÍSLANDI
VIÐ lauslega athugun kemur í ljós, að tæp 10% sjúklinga innlagðra
á lyfjadeild Landspítalans á tímabilinu 1967 til 1970 höfðu sykursýki
og má af því ráða, að sjúkdómurinn er algengur á íslandi. Hér fer
hvorki fram skráning sykursjúkra né skipuleg eða samræmd meðferð
og þjónusta við þá. Engar upplýsingar eru því fáanlegar um fjölda
þeirra og afdrif.
Algengast er, að heimilislæknir sjái um meðferð og eftirlit, en
margir sjúklinganna vitja sérfræðinga á stofu annað veifið. Þar er
sérfræðingi alls ómögulegt að meðhöndla sjúklinginn af þeirri kost-
gæfni, sem sjúkdómurinn krefst, því að til þess þyrfti hann að geta
valdið hlutverkum matarfræðings, hjúkrunarkonu, meinatæknis og fé-
lagsmálaráðgjafa.
Athugun á fæðingum sykursjúkra kvenna, sem ég vinn að, bendir
til, að tíðni andvana fæddra barna þeirra og dáinna fyrstu dagana eftir
fæðingu, hér á landi, á árunum 1961-1970, hafi verið um 30%, en sam-
svarandi tíðni víða erlendis er 8-12% á þessu tímabili.19 20 21
HEIMILDARRIT
1. Duncan, G. G. (ed.). Diseases of Metabolism, 928, [W. B. Saundersl.
Philadelphia & London 1964.
2. Root, H. F. Med. Clin. N. Ámer. 49:1147 1965:
3. Davidson, S. (ed.). The Principles and Practice of Medicine, 624. [E. & S.
Livingstonel. Edinburgh & London 1960.