Læknablaðið - 01.06.1973, Qupperneq 13

LÆKNABLAÐIÐ
97
þeirra lækna, sem meðhöndla bessa sjúkl-
inga. Það gefur auga leið, sé grunur um
utanlegsþykkt sjúklings, að rannsókn, sern
tekur nokkra daga, er ekki haldgóð.
Decidua hefur fundizt í 16-67% af endo-
metria, sem skoðuð eru í þessu skyni.
Skulj hefur gert þessu sérstök skil og
fann decidua og Arias-Stella frumubreyt-
ingar í 67,7% (decidua í rúmlega 42% og
Arias-Stella breytingar í rúmlega 25%).
Þetta var líka jákvætt í 54 af 100 fóstur-
látum (abortus), en neikvætt í öllum kon-
trol hópnum (100).22 Vekja verður athygli
á því, að t. d. culdocenthesis var aðeins
gerð sjö sinnum. Talið er fyllilega rétt-
lætanlegt, eftir að fundizt hefur blóð i
fossa Douglasi, að gera ákveðnar aðgerðir.
colpotcmiu, laparoscopiu eða laparotomiu,
það verður þó að taka fram, að culdocen-
thesis leysir ekki allan vanda í þessum
efnum, en er þó svo gott hjálpargagn og
einföld í framkvæmd, að notast ætti miklu
meira en nú er.
Þungunarpróf eru lítil hjálp í þessum
cfnum. Þó jákvætt próf fáist, er oftast
eftir að greina, hvort um intra-uterine
graviditet er að ræða eða utanlegsþykkt.
Að lokum þykir rétt að minnast aðeins
á nokkur sérstök tilfelli. Ekki var um að
ræða neitt bilateral tubal graviditet. í
eitt skipti var við aðgerð allt, sem benti
til bess, að svo væri, en vefjaskoðun stað-
festi graviditet í annarri tubunni, en í
hinni salpingitis. Talið er, að tvö graviditet
samtímis, annað í uterus og hitt utan
uterus, komi fvrir í 1 af 30.000 fæðing-
um.23 Sumir álíta, að utanlegsþykktin
komi til einum mánuði eftir að graviditetið
hófst i uterus (superimposed). Aðrir hall-
ast að bví, að um tvö egglos sé að ræða
samtímis, þar sem bæði eggin hafi jafnar
líkur (áhættu) til að mynda utanlegs-
þykkt. Með bví að miða við tíðni tvíeggja
tvíbura, hafa sumir talið eðlilegt, að tíðn
in væri allt að því helmingi meiri eða um
1:17000 fæðingum. Einu sinni var ótví-
rætt um tvö graviditet að ræða, annað í
tuba uterina og hitt í uterus. Þar er um
að ræða 38 ára konu, para VI. í lok sjö-
unda graviditets var, vegna Rhesus ósam-
ræmis, (eftir árangurslausar tilraunir að
koma fæðingu af stað) gerður keisara-
skurður. Við aðgerð kom í ljós þykkni
miðsvæðis í hægri tuba uterina, og því
gerð salpingectomia. Við vefjaskoðun fund-
ust greinilega decidua og villi chorii, en
vart varð nokkurrar necrosu og hyaLin
myndunar. Við endurskoðun á sögu kon-
unnar, kom í ljós, að hún kvartaði um
sáran verk um nokkurt skeið, þegar hún
hafði gengið með um 20 vikur. Annað
markvert kom ekki í ljós. Hér fannst þetta
þannig af hreinni tilviljun. Þó leiðir það
hugann að því, hversu oft þetta muni ger-
ast, án þess að við verðum þess vör, að
nokkuð óeðlilegt hafi átt sér stað.
Einu sinni var um abdominal graviditet
in fósturlát. Síðustu tíðir 27. september
að ræða: 34 ára kona, para I (8 ára), eng-
1968. En 9. desember komu nokkrar blóð-
lifrar per vaginam. Versnandi verkir í
kviðarholi undanfarnar vikur. Konan lögð
í sjúkrahús og álitið abortus imminens, lá
í 9 daga til 20. desember. Hélt áfram að
fá verkjaköst í kviðarholi og aftur lögð í
sjúkrahús 6. janúar 1969. 7. janúar er
gerð laparotomia vegna ákveðinna merkja
um intra-abdominal blæðingu. Kviðarhoi
var fullt af blóði, og sást fóstur í heilum
belgjum aftan og ofan við uterus, fylgjan
var föst á peritoneum, ligamentum latum
og colon sigmoideum. Fóstrið mældist IOV2
cm haus-daus. Fylgjan ekki öll fjarlægð
vegna blæðingarhættu. Konunni heilsaðist
vel, nema hún fékk vægan subileus, sem
lagaðist fljótt.
I.U.C.D. OG ECCYESIS
Þar eð mikið er spurt um þetta atriði,
utanlegsþykkt með I.U.C.D. (lykkju) í
uterus, skulu aðeins birtar nokkrar tölur.
Tekið var eftir því, að á síðustu 3 árunum
voru hér nokkrar konur, sem höfðu I.U.
C.D., eða alls 16, (aðeins 1 1967, hinar
á árunum 1968 og 1969). Gráfenberg tal-
aði þegar um það 1929, að eccyesis væri
tiltölulega algengara hjá konum, sem
hefðu I.U.C.D., en konum almennt. The
Population Council í New York hefur sent
frá sér yfirlit um þetta.26 Þar kemur fram,
að af 1046 graviditetum með I.U.C.D. voru
45 (1:23) utanlegsþykktir. En það, sem
helzt vakti athygli, var greinilega hærri
tíðni þungana í eggjastokkum. Þeirra nið-
urstaða er, að sennilega minnki I.U.C.D.
líkurnar fyrir implantation í leginu uin