Læknablaðið - 01.06.1973, Qupperneq 33

LÆKNABLAÐIÐ
113
Árið 1964 var gerð almenn heilsufars-
rannsókn í Eskilstuna, en samtímis var val-
inn út jafnstór hópur karla og kvenna,
sem ,,kontrolgruppa“. Allir þátttakendur
með sjúkdóma eða grun um sjúkdóm árið
1964 voru sendir til nánari athugunar. Ár-
ið 1969 voru báðir hópar rannsakaðir og
beitt var sömu rannsóknaraðferð og 1964.
í ljós kom, að veikindadögum, vegna
vissra sjúkdóma, bess fólks, er rannsakað
var 1964, fiölgaði verulega fvrstu árin
eftir rannsóknina, en síðar fækkaði þeim
miðað við „kcntrolhópinn“. Sjúkrahúsvist-
un þeirra, er rannsakaðir voru 1964, var
markhæft minni en kontrolhópsins 1967-
1968.
Tcleangiectasia hereditaria hemorrhagica.
Ættarrannsókn
Kári Sigurbergsson.
GuSmundur Ingi Eyjólfsson
Sjúkdómurinn telangiectasia hereditaria
hemorrhagica, öðru nafni Rendu-Osler-
Weber disease, er hér nefndur gúlagrúi.
Hann einkennist af æðagúlum (telangiec-
tasium) í húð, slímhúðum og víðar. Tíðar
blæðingar úr æðagúlum þesum, sérlega í
slímhúð nefs og meltingarvegar, valda oi't
alvarlegu blóðleysi. Sjúkdómurinn er mjög
sjaldgæfur, þótt hann erfist ríkjandi og er
ekki bundinn við kynlitning. Sjúkdómur-
inn verður oft ekki greindur nema með
nákvæmri líkamsskcðun, en ef vitað er,
að sjúkdómurinn liggur í ætt hlutaðeig-
andi sjúklings, auðveldar bað mjög grein-
ingu.
Greint er frá athugun á íslenzkri ætt
með gúlagrúa. Sjúkdómurinn fannst hjá
10 náskyldum einstaklingum í þremur
ættliðum og feðgum. Sjúkrasögur nokk-
urra beirra eru raktar í stórum dráttum.
Upphaflega var ókunnugt um skyldleika
feðganna við hinn hópinn, en þar sem
bæði virtist ósennilegt, að um margar ætt-
ir með þennan sjúkdóm væri að ræða hér-
lendis og forfeður beggja höfðu búið öld-
um saman í Landeyjum, þótti líklegt, að
þeir væru sömu ættar. Var þetta athugað
nánar og voru báðir ættleggir raktir sam-
an í 5. og 6. lið frá elztu einstaklingum.
Intal — nýtt asthmalyf
Hrafnkell Helgason yfirlæknir
Disodium cromoglycate fannst 1965 í
sambandi við leit að lyfjum, sem gátu
valdið bronchial relaxation. Intal hefur
samt engin bein bronchodilaterandi áhrif.
Það er ekki antihistaminlyf og hefur ekki
steroidaverkun. Nytsemi þess gegn asthma
stafar af eiginleika þess að styrkja mast-
frumurnar. Það hindrar ekki samruna IgE
við mastfrumurnar og hindrar ekki held-
ur, að antigen sameinist frumubundnu
IgE, en það hindrar myndun histamins og
histaminlikra efna frá mastfrumunum.
Nytsemi Intals er prophylaktisk; það hef-
ur engin áhrif eftir að histamin hefur
myndazt. Intail hindrar eða dregur úr flest-
um type I asthmatiskum reactionum, ef
það er gefið fyrir exposition. Það hefur
einnig sýnt sig, að það hindrar margar
type III reactionir og það getur einnig
hindrað bronchoconstriction við áreynslu.
Hjá sjúklingum með asthma, þar sem
venjulcg meðferð með bronchodilaterandi
lyfjum hefur ekki nægileg áhrif, er sjáif-
sagt að reyna Intal og nota það a. m. k. í
2 mánuði áður en ályktað er, að Intal hafi
ekki nein áhrif.
Tölfræðilegur samanburður á nokkrum
ábættuþáttum karla varðandi kransæða-
sjúkdóma: Reykjavík og Eskilstuna
Úlafur Ölafsson landiœknir
Lagðar eru fram niðurstöður faralds-
fræðilegra rannsókna í Reykjavík og
Eskilstuna á árunum 1964-1969. Saman-
burður er gerður á kolesterolinnihaldi í
blóði, reykingavenjum, „offitu“ o. fl. með-
al hópanna, en auk þess upplýsingar um
dauðsföll vegna kransæðasjúkdóma og há-
þrýstings.
Polymyalgia rheumatica
Friðþjófur Björnsson
Skýrt er frá 14 sjúklingum með poly-
myalgia rheumatica, sem greindir hafa
verið á lyfjadeild Landspítalans.
Fyrst er sjúkdómurinn greindur 1964.
Helmingur sjúkdómatilfellanna finnst á
árinu 1972 og því, sem af er ársins 1973.