Læknablaðið - 01.12.1978, Blaðsíða 7

LÆKNABLAÐIÐ
167
64. ÁRG. — DES. 1978
Á MENNTUN LÆKNA Á ÍSLANDI AÐ VERA
FYRSTA, ANNARS EÐA RRIÐJA FLOKKS?
Nú þegar háskólayfirvöld hafa látið svipta
læknadeild þeirri heimild að takmarka fjölda
nemenda að loknu 1. námsári, er ekki úr vegi
að rifja örlítið upp sögu málsins og velta
fyrir sér afleiðingum þessarar ákvörðunar.
Umræðan um fjöldatakmörkun, eða numerus
clausus, hefur nú staðið óslitið í 10 ár, en
þar áður hafði málinu verið hreyft stöku
sinnum. Verulegur skriður komst á málið
1969, en þá var að hefjast sú mikla aukning
á fjölda nýstúdenta í læknadeild, sem síðan
náði hámarki á árunum upp úr 1970. Um
þetta leyti fór mörgum [bæði kennurum og
stúdentum) að verða Ijós þörfin á að tak-
marka fjölda stúdenta í Læknadeild. Haust-
að 1969 fékk deildin heimild til að takmarka
innritun nýstúdenta miðað við ákveðna lág-
markseinkunn á stúdentsprófi, en þessi
heimild var aldrei notuð. Árið 1970 var síðan
42. gr. reglugerðar Háskóla íslands breytt á
þann veg að læknadeild var heimilað að tak-
marka fjölda stúdenta að loknu 1. námsári,
þó eigi við færri en 24. Þessi heimild var
lengi vel ekki notuð, en í ársbyrjun 1975 var
ákveðið að hefja fjöldatakmörkun í lækna-
deild og miða við töluna 35. Þegar hér var
komið sögu var stúdentafjöldinn orðinn slík-
ur að kennsla í mörgum greinum var alger-
lega óviðunandi að mati kennaranna. Fram-
kvæmd fjöldatakmörkunar reyndist örðugri
en við hafði verið búist einkum vegna and-
stöðu og óábyrgrar afstöðu margra stúdenta,
sem notfærðu sér óspart þann óvilja í garð
læknadeildar sem víða má finna innan Há-
skólans. Varla var fjöldatakmörkun komin í
framkvæmd þegar háskólayfirvöld fengu
reglugerðinni breytt, vegna þrýstings frá
stúdentum og nokkrum öðrum deildum Há-
skólans, þannig að beiting fjöldatakmörkunar
er nú háð samþykki háskólaráðs hverju sinni.
Tveimur dögum eftir að þessi reglugerðar-
breyting gekk í gildi var gerð samþykkt í
háskólaráði þess efnis að læknadeild væri
óheimilt að beita fjöldatakmörkunum há-
skólaárið 1978—79! Ekki hafa samfara þessu
verið gerðar neinar ráðstafanir til að bæta
kennsluaðstöðu við læknadeild og fram-
kvæmdir við fyrsta byggingaráfanga lækna-
deildar virðast hafa stöðvast um ófyrirsjáan-
lega framtíð.
Umræðan um fjöldatakmörkun við lækna-
deild hefur valdið ótrúlegu moldviðri og er
það þeim mun furðulegra þar sem sjaldan
eða aldrei er minnst á fjöldatakmarkanir
við aðrar deildir Háskólans né aðra skóla í
landinu, þó svo að slíkar takmarkanir hafi
tíðkast þar um árabil. Fjöldatakmörkunum
hefur verið beitt við tannlæknadeild frá
stofnun hennar, í lyfjafræði lyfsala er í gildi
fjöldatakmörkun sem beitt hefur verið nokkr-
um sinnum og við námsbraut í sjúkraþjálfun
hefur verið beitt fjöldatakmörkun frá stofnun
námsbrautarinnar. í eina tíð voru fjöldatak-
markanir við verkfræði- og raunvísindadeild
en síðar var reglugerðinni breytt og farið að
takmarka aðgang að deildinni með lág-
markseinkunn á stúdentsprófi. Fjöldatak-
mörkunum hefur um árabil verið beitt við
Ljósmæðraskólann og Meinatæknaskólann, í
Iðnskólanum er beitt fjöldatakmörkunum við
3—4 af 7 námsbrautum skólans, fjöldatak-
mörkunum er beitt við Tónlistarskólann í
Reykjavík og raunar einnig við flesta aðra
tónlistarskóla landsins og svo mætti lengi
telja. Þessar takmarkanir byagjast allar á
því að hver skóli metur, út frá húsnæði,
kennaraliði, tækjabúnaði og öðru sem til
þarf, hversu mörgum nemendum hann getur
veitt fullnægjandi menntun. Og svo virðist
sem öllum finnist þetta eðlileg og fullgild
rök fyrir fjöldatakmörkunum. Af sömu ástæð-
um er fjöldatakmörkunum beitt við alla
læknaskóla í nágrannalöndunum.
Þegar læknadeild tók þá ákvörðun að beita
heimildarákvæðinu um fjöldatakmörkun,
byggðist það á því einu að ekki væri unnt að
veita viðunandi menntun öllum þeim fjölda
stúdenta sem stæðust próf á 1. námsári.