Læknablaðið - 01.12.1978, Blaðsíða 22

176
LÆKNABLAÐIÐ
Þó ber að hafa í huga, að skilgreiningin á
fölsku pósitífu prófi hérlendis stenst hvergi
kröfur, sem gerðar eru á sérhæfðum rann-
sóknastofum erlendis,2 4 13 1B 25 28 30 því
mjög sjaldan er notað treponemal próf til
þess að staðfesta staðfesta greininguna BFP
(þiologic false postive) heldur er hér um
að ræða dóm læknis, sem byggir á sjúkra-
sögu og sjúkdómseinkennum. Sömuleiðis
hefur verið talið líklegt, að veik svörun í
Kahn og VDRL prófi (t.d. + 1) bendi frek-
ar til BFP en sárasóttar. Það er að vísu
rétt, að lágur titer sé í reagin prófum BFP
sjúklinga,8 11 29 32 en það er hvergi nærri
óbrigðult. Fiumara og fl.B prófuðu 200 sjúk-
linga með falskt pósitift Hinton próf (floc-
culations próf) og hæsti titerinn var 1/16.
Harvey og Shulman11 telja að 10% BFP
sjúklinga hafi titerinn 1/32 eða hærri og
Tuffanelli og fl.32 prófuðu 50 með „chronic
false positive reaction" og aðeins 5 höfðu
titerinn 1/8 eða hærri.
Erfitt er að bera saman hlutfallslega
tíðni á fölskum pósitifum prófum hérlend-
is (40—45% af öllum jákvæðum prófum)
og erlendis, þar eð þau reagin próf sem
notuð eru til leitar eru misjöfn, en einnig
er tíðni sárasóttar í sjúklingahópum höf-
unda mismunandi. Samkvæmt mati
Holmes13 eru pósitif reagin próf fölsk í
20—40% tilfella. Fiumara0 kannaði tíðni
BFP hjá 1000 sjúklingum með jákvætt
Hinton-próf, án þess að einkenni eða
sjúkrasaga benti til sárasóttar. Áttatíu af
hundraði sjúklinganna höfðu jákvætt tre-
ponemal próf, og því var hlutfallsleg tíðni
BFP 20%. Moore og Mohr29 komust að raun
um, að 43% af þeim sjúklingum, sem áður
voru taldir hafa latent sárasótt, voru BFP.
Þessar bandarísku tölur eru miklu lægri en
okkar tölur, þar eð BFP% er miðað við þá
eingöngu sem hafa jákvætt reagin próf en
engin einkenni. Okkar tölur (40—45%)
miðast við alla jákvæða sjúklinga, með og
án einkenna. Aðalástæðan til þess, að hlut-
fallsleg BFP tíðni er há hérlendis, er sjálf-
sagt sú, að sárasótt er sjaldgæfur sjúk-
dómur á íslandi. Einnig getur verið, að
sumir þessara svokölluðu BFP einstaklinga
séu í raun sárasóttarsjúklingar, sem ekki
Table 2. The annual numhr of notified cases of syphilis number of individuals with a positive serologic test. ( pHmary, , secondary and congenital) and the
1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 Total
Syphílis — primary
and secondary 2 3 11 28 13 8 4 2 0 1 0 3 3 4 9
Congenital syphilis 10 2 2 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 98 0
The number of indi- viduals with a posi- tive serologic test for syphilis 28 18 18 29 17 17 10 6 6 3 6 10 8 6 15 197
Table 3. Rcactivity (sensitivity) of five serologic tests for syphilis from various authors.
Numbers from Coffey et al were put in the untreated lines as they did not mention any treatment in
their article. The marked boxes* indicate major discrepancies from author to author.
Serologic test and reactive results in percentage
TPHA or
Type of syphillis VDRL FTA-ABS TPI AMHA-TP ELISA
Primary, untreated 73— 78% 82—100% 53- - 67% 64— 90% * 100%
Primary, treated 80— 89% 84— 94% 43- - 83% 94— 97% 100%
Secondary, untreated 100% 99—100% 98- -100% 96—100% 100%
Secondary, treated 94—100% 91—100% 68- - 92%* 100% 100%
Latent, untreated 69— 93%* 94— 99% 88- - 97% 95— 99% 100%
Latent., treated 69— 75% 91—100% 79- - 88% 99—100% 100%
Late symptomatic, untreated 67— 94 %* 97—100% 90- - 98% 95—100% 100%
Late symptomatic, treated 79— 90% 93— 97% 92- - 98% 100% 100%
Reference number 1,4,25 21,22,1,4,25 2,4,21,25 22,1,21 35