Læknablaðið - 01.12.1978, Blaðsíða 50

192
LÆKNABLAÐIÐ
magasára og nær yfirhöndinni yfir skeifu-
garnarsárin, hlutfallsleg aukning á bæSi
maga'bols- og porthellisstaðsetningu eða
53.1% alls, ef með eru tekin þau, sem sam-
fara eru skeifugarnarsári. í aldurshópnum
yfir 61 ár minnkar enn hlutur skeifugarn-
arsára, en hlutur magasára vex og þá eink-
um magabolsstaðsetning eingöngu (flokkur
I, 22.3%).
Af 1067 sjúklingum reykja 661 (62%)
með vissu, óvíst um 41.
Af töflu VI kemur fram, að um 24.2%
sjúklinga hafa einkenni skemur en 1 ár,
28% hafa einkenni frá 1 og upp í 5 ár og
47.8% hafa einkenni lengur en 5 ár, all-
margir 20—30 ár.
Magasýrumæling var gerð hjá 760 sjúk-
lingum (71.2%). Lengst af var gert hista-
mínpróf, en frá miðju ári 1972—1975 hista-
logpróf.4 Ónákvæmni gætir eflaust í þess-
um mælingum, einkum histamínmælingun-
um af ýmsum ástæðum, þó í flestum til-
vikum sé unnt að gera sér grein fyrir
hækkuðum, eðlilegum og lágum sýrum. Af
760 sjúklingum höfðu 449 hækkaðar sýrur
(59%), eðlilegar sýrur höfðu 220 (um
29%), lækkaðar sýrur höfðu 90 (um 12%),
en 1 hafði engar sýrur (magastúfssár).
Tafla VII sýnir magasýrur með tilliti til
staðsetningar sára. Fram kemur að sýrur
fara hækkandi eftir því sem neðar dregur
í maga, það er corpus antrum duodenum,
lægstar sýrur í magabol, hæstar í skeifu-
görn. Tæplega 70% þeirra, sem hafa hækk-
aðar sýrur, hafa skeifugarnarsár, tæplega
30% hafa sár í porthelli, en aðeins 6.8%
sár í magabol, miðað við þá, sem hafa
lækkaðar sýrur, þar sem skeifugarnarsárin
eru um 7%, sár í porthelli um 24% en
magabolssár um 54.4%. Til viðbótar er
stærsti hluti magastúfssára (stomasára) í
þessum hópi. Vissulega er talsverð skörun
á milli hinna ýmsu flokka, sem skýra mætti
með ýmsu móti, en ekki farið út í það hér.4
Af öllum sjúklingafjöldanum höfðu 363
sjúklingar (34%) fylgikvilla eða sögu um
fylgikvilla. Af þeim höfðu 299 blæðingu,
32 sögu um sprungið magasár (perforation)
og 32 sögu um stíflur (obstruction) en ekki
verður farið nánar út í þessi atriði að sinni.
Er kannaðar voru sýrumælingar hjá þess-
um síðastnefndu hópum, kom glöggt fram,
að af 249 sjúklingum (af 363 alls), þar sem
sýrumælingar voru gerðar, höfðu 167 sjúk-
lingar, eða 67%, hækkaðar sýrur, 22.5%
eðlilegar sýrur, en aðeins 10.5% lækkaðar
sýrur.
Af öllum 1067 sjúklingum höfðu 356
Table V. Site of ulcer in relation to age.
Site Age 0—20 21—40 41—60 61 +
Gastric ulcer (corpus) 2 ( 7.7%) 33 (10.4%) 74 (14.7%) 49 (22.3%)
Gastric ulcer (antrum) 7 (26.9%) 88 (27.7%) 165 (32.8%) 78 (35.5%)
Gastric and duodenal 0 ( 0%) 16 ( 5%) 28 ( 5.6%) 7 ( 3.2%)
Duodenal (only) 16 (61.5%) 176 (55.3%) 219 (43.5%) 76 (34.5%)
Stoma and esophageal 1 ( 3.8%) 5 ( 1.6%) IV ( 3.4%) 10 ( 4.5%)
Total: 26 ( 100%) 318 ( 100%) 503 ( 100%) 220 ( 100%)
Table VI. Duration of Symptoms.
1 year 1-5 years 5 years Total
Number 258 299 510 1067
% 24.2% 28% 47.8% 100%
Table VII. Gastric acid analysis and site of ulcer.
760 cases Elevated acids Normal acids Lowered acids No acids
Gastric ulcer (corpus) 21 ( 6.8%) 67 (30.5%) 49 (54.4%) 0
Castric ulcer (antrum) 121 (26.9%) 84 (38.2%) 21 (23.3%) 0
Gastric and duodenal ulcer 25 ( 5.6%) 5 ( 2.3%) 1 ( 1-1%) 0
Duodena! ulcer 279 (62.1%) 60 (27.3%) 6 ( 6.7%) 0
Stoma and esophageal ulcer 3 ( 0.7%) 4 ( 1.8%) 13 (14.4%) 1 (stoma)
Total: 449 220 90 i