Læknablaðið - 01.10.1979, Blaðsíða 59

LÆKNABLAÐIÐ
261
hafa einhlíta einkenningu á því sem unnið
er með. í heilbrigðiskerfinu er unnið með
einstaklinga. Sérhver einstaklingur hér á
landi hefur eina einhlíta einkenningu sem
er kallað fæðingarnúmer. Það er byggt upp
þannig:
DDMMÁÁNNN
DD er fæðingardagur
MM er fæðingarmánuður
ÁÁ er fæðingarár
NNN er þriggja stafa tala sem aðgreinir
þá einstaklinga sem eru fæddir sama dag
og sannreynir einnig fæðingarnúmer, þ.e.
síðasti tölustafurinn er vartöluprófun.
Með því að nota fæðingarnúmerið sem
einkenningu í upplýsingakerfi heilbrigðis-
kerfisins má skipta kerfinu í vel afmörkuð
og viðráðanleg undirkerfi og vinna þau
sérstaklega. Þegar á þarf að halda má síð-
an tengja saman upplýsingar um sama ein-
stakling úr hinum ýmsu undirkerfum með
því að nota fæðingarnúmerið.
Með því að hafa eina stofnskrá með upp-
lýsingum um alla einstaklinga sem finn-
ast í hinum ýmsu undirkerfum upplýsinga-
kerfis heilbrigðiskerfisins, ásamt tilvísun
um í hvaða kerfi viðkomandi er að finna,
má tengja allt kerfið saman á einfaldan og
hagkvæman hátt. í þessu felst mjög mikil
einföldun. Hægt er að vinna afmarkað að
hinum einstöku undirkerfum án þess að
hugsa um aðra hluti heildarupplýsinga-
kerfisins að því tilskyldu að fæðingarnúm-
erið sé notað sem aðaleinkenning. Þetta er
sú uppbygging sem Dr. Heasman aðalráð-
gjafi WHO á sviði upplýsingakerfa hefur
lagt til að yrði notuð hér á landi.9 10
Ef við nú lítum á nokkur hinna ýmsu
undirkerfa upplýsingakerfis heilbrigðis-
kerfisins, sem byggjast á tölvunotkun, þá
má nefna:
1. Upplýsingakerfi Rannsóknadeildar
Borgarspítalans.
2. Upplýsingakerfi Röntgendeildar Borg-
arspítalans.
3. Upplýsingakerfi Slysadeildar Borgar-
spítalans.
4. Sjúklingabókhald fyrir Borgarspítal-
ann, Landspítalann, Landakot o.fl.
5. Upplýsingakerfi Hjartaverndar.
6. Upplýsingakerfi Krabbameinsfélagsins.
7. Upplýsingakerfi fyrir lyfjaskráningu
(Landlæknisembættið).
8. Fæðingarskráning (Landlæknisembætt-
ið).
9. Skrá um fóstureyðingar (Landlæknis-
embættið).
10. Upplýsingakerfi Heilsugæslustöðvar-
innar á Egilsstöðum.
11. Akraneskerfið (Landlæknisembættið
og Heilbrigðisráðuneytið).
12. Launa- og bókhaldskerfi Borgarspítal-
ans og Ríkisspítalanna.
13. Upplýsingakerfi Tryggingastofnunar-
innar.
14. Dánarmeinaskrá (Hagst. ísl. og Land-
læknisembættið).
Ef við lítum á fyrstu ellefu af ofan-
greindum kerfum þá byggja þau öll á fæð-
ingarnúmerinu sem aðal einkenningu nema
kerfi númer 3 og 4. Þriðja kerfið, sem er
upplýsingakerfi Slysadeildar Borgarsnítal-
ans, hefur ekki einhlíta einkenningu á ein-
staklingum sem þar eru upplýsingar um.
Þar er einnig mjög erfitt að koma því við
að skrá einhlíta einkenningu þeirra sem
kerfið nær til. Fjórða kerfið, sem er svo-
kallað sjúklingabókhald, byggir heldur
ekki á einhlítri einkenningu á þeim ein-
staklingum, sem vitneskja er um í kerfinu.
Þetta kerfi er notað fyrir skráningu og úr-
vinnslu á vistunarupplýsingum sjúklinga á
nokkrum spítölum. Kerfið var þróað og
hannað fyrir um það bil 10 árum, það er
nú notað af stærstu spítulunum á Reykja-
víkursvæðinu og hefur gefið ýmsar mikils-
verðar upplýsingar. Af ýmsum ástæðum
hentar kerfið ekki fyrir samræmda skrán-
ingu vistunarupplýsinga allra spítala á ís-
landi. Meðal þessara ástæðna eru að kerfið
byggir ekki á fæðingarnúmeri sem ein-
kenningu og að í það vantar ýmsar uoplýs-
ingar sem talið er nauðsynlegt að fá inn í
þannig kerfi. Af þessum ástæðum hefur
verið þróað nýtt kerfi fyrir skráningu og
úrvinnslu vistunarupplýsinga spítala á ís-
landi. Þetta nýja kerfi hefur meðal annars
verið þróað með hliðsjón af þeirri reynslu
sem fengist hefur af gamla kerfinu. Nvja
kerfið hefur alla þá eiginleika sem í dag
er talið nauðsynlegt að þannig kerfi hafi.
Það er þróað og hannað með það í huga að
hæet sé að nota það sem samræmt upplýs-
ingakerfi fyrir alla spítala á íslandi.