Læknablaðið - 01.10.1979, Blaðsíða 36

242
LÆKNABLAÐIÐ
Sú regla hefur verið ríkjandi á göngu-
deild Landspítalans, að heimila ekki eftir-
lit með sjúklingum, öðrum en þeim, sem
legið hafa inni á legudeildum spítalans.
Þetta ákvæði kemur í veg fyrir, að hægt sé
að nota göngudeildina til forskoðunar sjúk-
linga, annarra en þeirra, sem áður hafa leg-
ið á legudeildum spítalans. Hér er þó ekki
um marga sjúklinga að ræða, þar sem hóp-
urinn í heild er yfirleitt það lasburða, að
hann á erfitt um vik að sækja til læknis
utan síns heimilis. Sama máli gegnir um
dagspítala, sem eingöngu nýtist þeim, sem
getur komizt að heiman í bíl og aftur til
baka samdægurs. Hér er átt við venjulega
fólksbifreið, þar sem sérstakir sjúkraflutn-
ingar eru ekki starfræktir á þjónustusvæð-
inu.
Aukning heimilisþjónustu og heima-
hjúkrunar á undanförnum árum hefur
stórbætt félagslega aðstöðu aldraðra sjúkra
í heimahúsum á Reykjavíkursvæðinu. Þó
er það svo, að þessi aðstoð nær ekki að
sinna eftirspurn og er hvergi nærri nægj-
anlega fjölbreytt. Af þeim 100 sjúklingum,
sem heimsóttir voru, nægði 9 að fá aukna
heimilishjálp. Einnig varð þess vart, að
aukin þjónusta af þessu tagi hefði stutt við
ýmsa lengur í heimahúsum en ella hefði
orðið kleift. Þannig vantar tilfinnanlega
oft hjálp að kveldi og um helgar, og jafnvel
stöku sinnum nætur.
Margir aðstandendur aldraðra í heima-
húsum leggja hart að sér við að gera þeim
kleift að dvelja sem lengst á eigin heimil-
um. Aðstæður eru oft erfiðar, en flestir
leggja það á sig að þrauka áfram, ef þeim
er gert kleift að komast frá, eins og t.d. í
sumarleyfi, eða að þeir njóti fullrar að-
stoðar, þegar þeir forfallast á annan hátt.
Þessum þörfum hefur verið mætt með sér-
stökum „sumarleyfisinnlögnum", sem hafa
það höfumarkið að hvíla aðstandendur
tímabundið, en geta þó jafnframt stuðlað
að læknisfræðilegri endui’hæfingu og þann-
ig létt á vandamálunum. Af 100 innlagn-
ingar beiðnum reyndust 15 vera af þessum
toga spunnar, þar sem æskt var fyrst og
fremst eftir hvíldarinnlögn fyrir aðstand-
endur.
í einu tilvikinu voru ættingjar búnir að
gefa hinum aldraða sjúka loforð um að fá
að deyja í heimahúsum, og var hann fljót-
lega tekinn heim aftur, þegar heilsu hans
hrakaði, skömmu eftir innlögn á öldrunar-
lækningadeildina.
Með forskoðun aldraðra sjúkra í heima-
húsum er hægt að gera sér nánar grein
fyrir, hve vandamálin eru aðkallandi og
nýta þau fáu sjúkrarúm, sem losna, fyrir
þá, sem mesta þörfina hafa. Vitjunin gerir
einnig kleift að taka nákvæmari sögu frá
ættingjum, eða aðstandendum, sem oft er
ekki hægt að fá frá sjúklingunum sjálfum.
Þekking á aðstæðum sjúklinga í heimahús-
um gerir kleift að skipuleggja framtíðar
aðstæður hans í samráði við aðstandendur.
Nákvæmari sjúkdómsgreining leiddi í
ljós, að fjórðungur hópsins þjáðist af al-
varlegri heilabilun, og á meðan ekki er gert
sérstakt átak fyrir þessa sjúklinga, gera
þeir vaxandi kröfur til leguplássa sjúkra-
húsanna í Reykjavík.
Annar hver sjúklingur þurfti á innlögn
að halda, og tæpur helmingur þess hóps
hafði það brýnar þarfir, að þeir voru lagðir
inn á aðrar sjúkradeildir. Ætla má, að ef
sjúklingar þyrftu ekki að bíða eftir inn-
lögn, myndi það leiða til stytts legutíma,
bæði vegna tímabærari meðferðar og ör-
yggisþarfa fyrir aðstandendur. Þetta bend-
ir til þess, að hagur sjúklinga og heilbrigð-
isstofnana gæti verið í því fólginn að efla
öldrunarlækningaþjónustu í Reykjavík.
Forskoðun aldraðra sjúkra í heimahúsum
leiddi til annarra úrlausna en innlögn á
legudeild hjá þriðjungi sjúklinga. Þessar
úrlausnir eru ódýrari, og með því að auka
þær og skipuleggja betur, væri hægt að
auka þá valkosti, sem forða innlögnum á
dýrar legudeildir.
SUMMARY
In a new 66 bedded geriatric unit, a domi-
ciliary assessment visit was made on 100
successive requests from general practitioners
for the hospital admission of elderly sick
people at home.
Assessment was made which disease was the
principal cause for the referal (table II). Of
these 100 patients, 5 had the main disorder in
the central nervous system, including 25 with
advanced senile dementia.
Half the patients were admitted to hospital
within three months, but only 36 to the geri-
atric unit. Fourteen patients were admitted as
an emergency to a general medical ward. In-
patient hospital admission could be avoided
for 13 patients who were seen in out-patient