Dagblaðið Vísir - DV - 02.03.2007, Qupperneq 16

föstudagur 2. mars 200716 Fréttir DV
Stjórnunarstíll Dovs Charney,
stofnanda og forstjóra fatafram-
leiðandans American Apparel, hefur
skilað ótrúlegum árangri á skömm-
um tíma. En þrátt fyrir það er ólík-
legt að margir forstjórar muni fylgja
fordæmi hans. Því sennilega eru þeir
fáir sem eru tilbúnir til að bera á sér
afturendann í auglýsingum og ganga
um verksmiðjugólfið í nærbuxum
einum fata líkt og hann hefur gert.
Allt framleitt í Bandaríkjunum
Það er ekki bara strípihneigðin
sem skapar Charney sérstöðu í við-
skiptaheiminum. Því öfugt við marga
samkeppnisaðila sína í tískugeiran-
um þá hefur hann ekki flutt fatafram-
leiðsluna til vanþróaðri landa. Þess í
stað hefur hann komið sér upp einni
stærstu fataverksmiðju Bandaríkj-
anna í Los Angeles-borg. Þar njóta
allir fimm þúsund starfsmennirn-
ir víðtækari réttinda, hærri launa og
meiri hlunninda en gengur og ger-
ist í þessum geira vestanhafs. Til
að mynda fá innflytjendur í röðum
starfsmanna fría enskukennslu og
heilbrigðistryggingar starfsfólks eru
niðurgreiddar.
Umhverfisstefna fyrirtækisins
hefur líka vakið athygli enda fram-
leiðir það sérstaka vörulínu úr lífrænt
ræktaðri bómull og endurvinnur
stóran hluta af efnisafgöngum. Leiða
má að því líkur að þessi sérstaða hafi
skapað fyrirtækinu töluverða góðvild
meðal neytenda en sennilega væri
árangurinn ekki svona mikill ef fötin
sjálf fylgdu ekki tískunni. En í versl-
unum American Apparel er að finna
litríkt úrval af stuttermabolum, peys-
um og nærfatnaði á verði sem lang-
flestir ráða við. Allar vörurnar eru
ómerktar fyrir utan þvottamiðann
sjálfan. Uppgangurinn frá stofnun
fyrirtækisins fyrir þremur árum hefur
verið gífurlega hraður og hefur engin
bandarísk verslunarkeðja vaxið svo
hratt á jafnskömmum tíma. Charn-
ey er fullur metnaðar og í sjónvarps-
viðtali nýlega sagðist hann vilja láta
minnast sín sem eins af merkustu
forstjórum sinnar kynslóðar.
Klámfengnar auglýsingar
Eins og kannski gefur að skilja er
hvorki starfsmanna- né umhverfis-
stefnan uppspretta gagnrýni á fyrir-
tækið. En það eru hins vegar auglýs-
ingarnar og þar á forstjórinn stóran
hlut að máli enda tekur hann flest-
ar auglýsingamyndirnar sjálfur og
stundum heima hjá sér. Auglýsing-
arnar sýna oftar en ekki fáklædd-
ar fyrirsætur í ögrandi stellingum
og eins og áður segir bregður hon-
um stundum sjálfum fyrir í þeim.
Fyrirsæturnar eru í flestum tilfell-
um starfsmenn eða vinir Charneys.
Þeir sem gagnrýnt hafa auglýsing-
arnar telja að þær séu á mörkunum
að geta talist klám og hafa hótað að-
gerðum gagnvart fyrirtækinu verði
ekki skipt um stefnu. Charney lætur
sér fátt um þetta finnast og segir að
kynlíf eigi að vera hluti af stemming-
unni í kringum fyrirtækið. Hann við-
urkennir einnig fúslega að hann hafi
átt í ástarsamböndum við nokkra
af starfsmönnum sínum. En þessa
hegðun hans kann þó ekki allt starfs-
fólkið að meta og hafa fjórir fyrrver-
andi starfsmenn kært hann fyrir kyn-
ferðislega áreitni. Þrjú málanna hafa
verið leyst án dóms en eitt þeirra bíð-
ur afgreiðslu.
Hundruð verslana bætast við
Í ár verður American Apparel sett
á hlutabréfamarkað í Bandaríkjunum
og samkvæmt grein fréttatímaritsins
The Economist eru
uppi áætlanir um
að fjölga búðunum
um sex hundruð og
fimmtíu á næstu
árum. Því er tal-
ið að fyrirtæk-
ið verði fyrr
en síðar að
flytja hluta
fram-
leiðsl-
unnar til
Asíu líkt
og Gap,
einn helsti
samkeppnis-
aðilinn hefur
gert. En átta-
tíu prósent af
framleiðslu
Gap fer
fram í Asíu.
Charn-
ey seg-
ir það ekki
vera inni
í mynd-
inni að
flytja fram-
leiðsluna frá
Los Angeles
enda yrði það til
þess að fyrirtæk-
ið gæti ekki lengur
brugðist skjótt við
breytingum á eftir-
spurn eins og nauðsynlegt sé að það
geti. Hann segist einnig ætla að halda
áfram að standa vörð um hlunnindi
starfsmanna sinna enda þjóni það
hagsmunum hans sem kaupsýslu-
manns vel. Því munu allir starfsmenn
fá gefins hlutabréf þegar þar að kem-
ur. Dov Charney segist nefnilega
líta á sjálfan sig sem kapítal-
ista en ekki sósíalista eins og
margir telji hann vera. Hann
segir fyrirtæki sitt einfaldlega
græða meira á núverandi
stefnu en það myndi gera
ef framleiðslunni og starfs-
mannamálunum væri háttað
á annan veg.
Ef áætlanir Dovs
Charney ganga
eftir munu sí-
fellt fleiri eign-
ast flíkur frá
American
Apparel
sem fram-
leiddar eru
við mann-
sæmandi
skilyrði í
Los Angel-
es. Það gæti
orðið til þess
að einhverj-
ir forstjórar taki
upp það besta
í stjórnunarstíl
Charneys án þess
þó að láta brækurnar
fjúka.
Dov Charney opnaði sína fyrstu American Apparel-verslun fyrir þremur árum. Í dag eru þær orðnar 150 tals-
ins og starfsmennirnir fimm þúsund en stofnandinn breytist ekkert.
Brókarlausi forstjórinn
sem ætlar að sigra
Dov Charney
stofnandi og forstjóri
american apparel sem
á og rekur 150 verslanir.
Auglýsingar
American
Apparel
Hafa vakið
athygli en
einnig verið
gagnrýndar
fyrir að vera of
klámkenndar.
Öfugt við marga
samkeppnisaðila sína í tísku-
geiranum þá hefur hann
ekki flutt fatafram-
leiðsluna til vanþróaðri
landa. Þess í stað hefur
hann komið sér upp
einni stærstu fata-
verksmiðju Banda-
ríkjanna í Los
Angeles-borg. Þar
njóta allir fimm þúsund
starfsmennirnir víðtækari
réttinda, hærri launa og
meiri hlunninda en gengur
og gerist í þessum geira
vestanhafs.
Dov Charney
Er önnum kafinn maður
þótt hann sé með fimm
þúsund manns í vinnu.