Fréttatíminn - 23.12.2010, Qupperneq 6

Engiferöl er frábær lífrænn gosdrykkur
fyrir alla fjölskylduna. Hann er sættur
með eplasafa og því laus við allan
viðbættan sykur. Milt engiferbragð
gerir drykkinn einstaklega bragðgóðan
og því kjörinn yfir hátíðarnar.
Þú verður að prófa!
Hollur, sykurlaus og lífrænn
gosdrykkur um jólin
Fæst í verslunum um allt land
Réttarhöldin yfir Gunnari Rúnari
Sigurþórssyni, sem játað hefur að
hafa orðið Hannesi Þór Helgasyni
að bana á heimili þess síðarnefnda
í ágúst, munu fara fram fyrir opnum
tjöldum. Dómari málsins féllst ekki
á beiðni verjanda Gunnars Rúnars
um lokað þinghald við fyrirtöku
á málinu á þriðjudag. Samkvæmt
gögnum frá geðlæknum er Gunnar
Rúnar ekki sakhæfur. Þeir komust
að sömu niðurstöðu og læknar sem
framkvæmdu undirmat á geðheilsu
Gunnars Rúnars. Rannsókn á geð-
heilsu Gunnars Rúnars virðist hafa
leitt í ljós svæsið geðrof. Sjálfsmorð
föður hans í æsku virðist einnig
hafa haft djúpstæð áhrif á hann.
Aðalmeðferð í málinu fer fram
hinn 7. febrúar næstkomandi.
oskar@frettatiminn.is
 Dómsmál Fyrirtaka í mannDrápsmáli í HaFnarFirði
Réttað yfir ósakhæfum morð-
ingja fyrir opnum tjöldum
Fjölskylda Hannesar Þórs mætti við fyrirtöku málsins á þriðjudag. Ljósmynd/Teitur
 VísinDi ErFðabrEytt matVæli og EVrópusambanDið
Meiri matur og minni skortur
með erfðabreyttum plöntum
Eftir tíu ára rannsóknir og rúmlega 31 milljarð króna er það niðurstaða framkvæmdastjórnar
Evrópusambandsins að erfðabreyttar nytjaplöntur veiti tækifæri sem ekki megi sleppa. Sérfræð-
ingur Orf Líftækni, sem notar erfðabreyttar plöntur, segir siðferðislega rangt að hamla tækninni því
mannslíf séu í húfi.
m eð erfðabreyttum nytja-plöntum gefst tækifæri til að minnka næringar-
skort, sérstaklega í vanþróuðum
ríkjum, auka uppskeru og hjálpa
til við að laga landbúnað að breyttu
loftslagi. En við þurfum augljós-
lega sterkar varnir til að taka á
hugsanlegri áhættu,“ er haft eftir
Máire Geoghegan-Quinn, fulltrúa
framkvæmdastjórnar ESB í rann-
sóknum, nýsköpun og vísindum, í
fréttatilkynningu frá miðjum mán-
uðinum. Gríðarlega skiptar skoð-
anir eru um erfðabreytt matvæli og
hræðast margir áhrif erfðabreyttra
plantna á umhverfið til lengri tíma.
46 milljarðar í rannsóknir
Geoghegan-Quinn vísar í niður-
stöður bókar sem greina frá 50
rannsóknarverkefnum síðustu tíu
ára um erfðabreyttar nytjaplöntur
og áhrif þeirra á umhverfið, dýr og
heilsu manna. 200 milljónir evra
voru settar í rannsóknirnar, eða
um 30,6 milljarðar króna á gengi
dagsins í dag, og hefur Evrópusam-
bandið síðustu 28 ár sett 300 millj-
ónir evra í slíkar rannsóknir.
Einar Mäntylä, yfirmaður hug-
verkasviðs og rannsóknarsamstarfs
hjá Orf Líftækni, segir niðurstöð-
urnar sýna að matvæli úr erfða-
breyttum nyjaplöntum séu meðal
öruggustu matvæla því engin hafi
verið rannsökuð eins vel og þau.
Frumkvöðlafyrirtækið beitir sömu
tækni við framleiðslu afurða sinna,
sérvirkra próteina sem notuð eru
til að mynda í lyf, snyrtivörur og til
læknisfræðirannsókna. „Það kemur
okkur því ekkert á óvart að niður-
stöður þessarar skýrslu bendi til
þess að engin hætta felist í tækninni
hvað varðar fóður og matvæli um-
fram það sem er í hefðbundnum
kynbótum.“
Deilt um siðferðið
Einar segir þróunarlönd, þau svæði
sem fari verst út úr hlýnun lofts-
lags og landbúnaðarsvæði á jaðr-
inum í ræktunarlegu tilliti helst
nýta tæknina. „Því má spyrja hvort
rétt sé að hamla þessari tækni um
of. Mér finnst það ekki siðferðis-
lega verjandi. Auðvitað velta menn
fyrir sér kostum og göllum henn-
ar en verði tækninni hafnað eða
framþróun hennar hindruð fá þeir
sem þurfa hennar við ekki notið.
En á Íslandi er engin þróun á erfða-
breyttum matvælum í gangi enn
sem komið er,“ segir Einar. „Það
væri hægt með tilliti til kuldaþols
og seltuþols, en matvælaverð virðist
ekki hafa nein áhrif á okkur hér. Í
þróunarlöndum er þetta hins vegar
spurning um mannslíf,“ segir hann.
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
gag@frettatiminn.is
Erfðabreytt hveiti sem á að vera sterkara í kulda og raka og á það leggjast síður ýmsar pestir. Ljósmynd/gettyimages
Neytendur hafi val
Nýjar reglur, sem taka gildi 1. ágúst
2011, eiga að stuðla að því að neytendur
geti gengið úr skugga um hvort matvæli
eru erfðabreytt eða ekki. „Framleiðend-
ur matvæla og fóðurs þurfa þá að sýna
fram á rekjanleika fæðunnar,“ segir
Bjarni Harðarson, upplýsingafulltrúi
sjávarútvegs- og landbúnaðarráðu-
neytisins: „Lykilatriðið er að neytendur
hafi upplýst val.“
Umhverfisráðuneytið tekur hins vegar
á því hvort rækta megi erfðabreyttar
plöntur hér á landi og leyfði ræktun
erfðabreytts byggs á dögunum.
Guðmundur Hörður Guðmundsson,
upplýsingafulltrúi ráðuneytisins, segir
áhuga innan þess á að efla umræðuna
um erfðabreyttar nytjaplöntur og móta
stefnu í kjölfarið.
Á vef Matís má sjá að í erfðabreyttum
matvælum eru sömu gen og í sam-
svarandi hefðbundnum matvælum:
„Munurinn er að einu eða fleiri genum
hefur verið bætt við, breytt eða tekin
burt með erfðatæknilegum aðferðum.“
6 fréttir Helgin 23.-26. desember 2010