Læknablaðið - 15.03.1987, Blaðsíða 33

LÆKNABLAÐIÐ
91
og tímabilið frá fyrsta skipti og til þess næsta var
frá hálfum sólarhring að sex árum. Alls reyndust
14 sjúklingar hafa endurtekið loftbrjóst (19,2°/o).
Þessir 14 sjúklingar fengu endurtekið loftbrjóst i
alls 27 skipti og sést þessi skipting í töflu XII. Tíu
sjúklingar fengu aftur loftbrjóst sömu megin, en
fjórir báðum megin.
Fjöldi legudaga með sjálfkrafa loftbrjóst af
óþekktum orsökum reyndist að meðaltali 10,2
dagar, minnst þrír dagar en mest 26 dagar.
Varðandi sjúklinga með þekktan lungnasjúkdóm
reyndust legudagar 21,4 að meðaltali. Stysta
legan voru þrjár klukkustundir, en það var
sjúklingur sem lagðist inn á sjúkrahúsið í
svæsinni öndunarbilun og lést skömmu eftir
komuna. Flestir urðu legudagarnir 52, en þá var
einnig um önnur vandamál að ræða (lystarstol af
andlegum toga og berkla).
Meinafræði. Athuguð voru svör vefjarannsókna
sjúklinga, sem þurftu að fara í aðgerð, bæði
þeirra sem höfðu loftbrjóst án þekktra orsaka í
fyrsta skipti og einnig hinna, sem höfðu
endurtekið loftbrjóst. Voru þetta alls fimmtán
sjúklingar. Tólf vefjarannsóknasvör fundust.
Ellefu sjúklinganna reyndust vera með
lungnaþansbreytingar og/eða blöðrumyndanir.
Eitt sýni reyndist neikvætt og í öðru var einnig
fistill úr berkju í fleiðruholi.
Fylgikvillar. Hjá sjúklingum með loftbrjóst af
óþekktum orsökum kom þrýstingsloftbrjóst
þrívegis fyrir. Með þrýstingsloftbrjósti er átt við
algert samfall á lunga og tilfærslu á miðmæti á
röntgenmynd ásamt klínískum einkennum.
Líklega hafa ellefu haft byrjandi
þrýstingsloftbrjóst. Höfum við farið eftir
röntgengreiningu þar sem sagt er að um væga
tilfærslu á miðmæti sé að ræða, en þessir
sjúklingar höfðu ekki klínisk einkenni um
þrýstingsloftbrjóst, þó hugsanlega væri stutt í
það. Ef þetta er tekið með, þá eru fylgikvillar í
20,6% tilfella, en ef ekki, þá væru þeir aðeins
5,4%. Einn sjúklingur fékk lungnabjúg öðru
megin eftir að keri hafði verið lagður inn. Enginn
sjúklinganna með loftbrjóst af óþekktum toga,
sem lagðist inn á Landspítalann á þessu tímabili
dó. Þrir sjúklingar með þekktan lungnasjúkdóm
létust. Einn þeirra var í svæsinni öndunarbilun,
annar með lungnakrabbamein og sá þriðji
reyndist með mikið lungnanetjuhersli.
UMRÆÐA
Loft í brjóstholi, án augljósra orsaka (idiopathic
spontaneus pneumothorax), er oftast vegna þess
að loftblaðra á yfirborði lungans springur, þannig
Tafla X. Meðferð hjá 73 sjúklingum með sjálfkrafa
loftbrjóst sem vistaðir voru á Landspítalanum á árunum
1975-1984
Meöferð Af óþekktum toga Þekktur lungna- sjúkdómur
Fylgst með sjúklingi .. .. 4 í
Þvinguð útöndun .... .. 1 -
Keri og sog .. 58 13
Aðgerð .. 10 5
Engin meðferð • ■ - 2
Samtals 73 21
Tafla XI. Meðferð við sjálfkrafa loftbrjósti við fyrstu
til fjórðu endurkomu kvillans
Endurkoma
Meðferð Fyrsta önnur Þriðja Fjórða
Fylgst með sjúklingi ... ... 2 _ _ _
Þvinguð útöndun ... 1 - - -
Keri og sog . . . ~ 3 2 í
Aðgerð ... 8 2 2 -
Samtals 11 5 4 í
Tafla XII. Fjöldi endurkominna sjálfkrafa loftbrjósta hjáfjórtán sjúklingum
Endurkomið Fjöldi sjúklinga Fjöldi skipta
Einu sinni .. 8 8
Tvisvar sinnum .. 3 6
Þrisvar sinnum .. 1 3
Fjórum sinnum .. 1 4
Fimm sinnum . . - -
Sex sinnum .. 1 6
Samtals 14 27
að loft lekur frá lunganu inn í brjóstholið. Þessi
kvilli er lang algengastur hjá fólki á aldrinum
20-40 ára.
Ástæða þessara blöðrumyndana á yfirborði
lungans (bullae) er óljós, en ýmsar getgátur hafa
komið fram, svo sem að þessi kvilli sé algengari
hjá fólki með vissa lögun á brjóstkassa (langan
brjóstkassa), stórt annað rif, sem skagi inn í
brjóstholið og herpi þannig að lungnatoppi. En
sennilegasta skýringin er sú, að um
mengunarorsakir sé að ræða og eru
sígarettureykingar langalgengastar og virðast
niðurstöður þessarar athugunar styðja það.
Loftbrjóst hjá sjúklingum með þekkta
lungnasjúkdóma, eins og t.d. astma og lungnaþan
er sjaldgæfara en yfirleitt mikið alvarlegri
sjúkdómur og erfiðari í meðferð.