Læknablaðið - 15.03.1987, Qupperneq 39

LÆKNABLAÐIÐ
95
höfuðborgarsvæðinu. Þessi kostnaður dreifist
svo á alla landsmenn með því að ríkið greiðir
80-85% af kostnaði T.R. Þetta er því ekki
einkamál suðvesturhyrninga.
Úti um land hafa risið heilsugæslustöðvar
samkvæmt heilbrigðisþjónustulögum frá 1974.
Eru þær reknar af sveitarfélögum nema að
læknar og hjúkrunarfræðingar eru
ríkisstarfsmenn og fá laun úr ríkissjóði. Læknar
fá auk þess ákveðið gjald frá sjúkrasamlagi fyrir
hvern sjúkling sem þeir meðhöndla. Sama gildir
um heimilislækna á höfuðborgarsvæðinu nema
þeir fá sín föstu laun frá viðkomandi
sjúkrasamlagi.
Það hefur vafist fyrir stjórnvöldum og
bæjaryfirvöldum við Faxaflóa að koma á
laggirnar heilsugæslustöðvakerfi því sem lögin
kveða á um. Hafa áhugaleysi, getuleysi,
hagsmunaárekstrar, pólitík og margt annað leikið
þar hlutverk.
Þrátt fyrir markmið laganna fór fjármagnið þar í
annað en að byggja upp heilsugæsluna (mynd 2)
(4).
Rangt er að allir kraftar ríkisins hafi farið í
landsbyggðina á þessum tíma (mynd 3)(5). Hjá
ríki hafa komið nær því tvær stöður á
höfuðborgarsvæðinu fyrir hverja eina úti á landi.
Auk þessa hefur þenslan í einkageiranum orðið
nær eingöngu á höfuðborgarsvæðinu.
Kostnaður við byggingu heilsugæslustöðva eru
smápeningar þegar rekstur
heilbrigðisþjónustunnar er skoðaður í heild. Að
það skuli vanta fé til þess að koma á fót
heilsugæslustöðvum á höfuðborgarsvæðinu er
einungis fyrirsláttur ríkis og bæjar. Þetta er
spurning um það í hvað fénu er varið.
Alveg fram á daginn í dag hafa menn ekki getað
ákveðið hvaða lög eiga að gilda í þessum efnum á
höfuðborgarsvæðinu en ákvörðunar hlýtur að
vera að vænta innan tíðar. Það er athyglisvert að
sú þróun virðist vera í gangi að reka a.m.k. hluta
heimilislæknaþjónustunnar á reikningi
sjúkrasamlaganna og þá mega sveitarfélög úti um
land fara að vara sig ef þau ætla ekki að láta
hlunnfara sig.
Öll sérfræðiþjónusta utan spítala er borguð af
viðkomandi sjúkrasamlagi. í Reykjavík eru um
það bil sjö af hverjum tíu heimilislæknum einnig
borgaðir alfarið af sjúkrasamlaginu þar.
Þeir fá sömu föstu laun og heilsugæslulæknar og
í samningum frá 1985 fylgdi hverri stöðu
Mynd 2. Kostnaður heilbrigðisþjónstu í Reykjavlk á
tímabilinu 1970-1981.
Ársverk
3000-
2500-
2000-
1500- _
1000-
500-
u ----- i ---- i '---- i .........*-
Mennta- 1 Heilbrigdis- Stjórnýsla Adrar
stofnanir þjónusta rikisins greinar
Landsbyggdin I I Höfudborgarsvædi
Mynd 3. Ný störf hjá ríkinu árin 1974-1984.
heimilislækna utan heilsugæslustöðva hluti úr
stöðuheimild fyrir aðstoðarfólk auk rekstrarfjár
fyrir lækningastofuna. Þetta var metið samtals á
um 50 þúsund krónur á mánuði sem greitt var
með hverjum lækni.
Ef við læknar á heilsugæslustöðinni á
Egilsstöðum hefðum fengið sömu meðgjöf frá
sjúkrasamlaginu hér hefði stöðin fengið 1,8
milljónir króna árið 1985. Það ár var
rekstrarkostnaður stöðvarinnar á Egilsstöðum 3,4