Þjóðin: tímarit sjálfstæðismanna - 01.05.1940, Blaðsíða 19

Þ J Ó Ð I N
15
afdal á landinu o. s. frv., o. s. frv.
Það er svo óteljandi margt, sem
þarf að gera, og hefur reyndar ald-
rei verið minnsti vandi, að finna
óleyst verkefni, heldur að finna
fjármagn til að leysa þau á þeim
þeim grundvelli, að þau yrðu ekki
framtíðar haggi á þjóðfélaginu, —
en úrbót, sem gerði hægra um vik.
En „framfara"- og „umbóta“-
flokkarnir voru í engum vandræð-
um. Tölur voru liugsaðar og lagðar
saman og margfaldaðar: 100 þús.
— 500 þús. — 1 milljón — 2-millj-
ónir. — ,Iú, þær kostuðu mikið þess-
ar verklegu framkvæmdir.
Og tollár voru lagðir á og skattar
voru lagðir á — og tollarnir voru
liækkaðir og' skattarnir voru liækk-
aðir — og' tollar og skattar voru
aftur liækkaðir. Já, það var svo
sem margt hægt að gera, með meiri
hluta þings og einhuga ríkisstjórn.
Og liverjir borguðu svo alla þessa
skatta og tolla? — Jú, landhúnað-
urinn, sjávarútvegurinn, verzlunin,
iðnaðurinn, verkamennirnir, hænd-
urnir o. s. frv.
Og hver varð árangurinn?
Jú, — landhúnaðurinn varð gjald-
þrota, sjávarútvegurinn varð gjald-
þrota, verzlunin komst í óreiðu og
vanskil, verksmiðjuiðnaðurinn er
að kafna í fæðingunni, heimilisiðn-
aðurinn er að ganga meir og meir
saman, bændurnir flosnuðu upp af
jörðunum, verkamennirnir urðu at-
vinnulausir. — .Tá, þannig er sagan.
En myndi viðhorfið ekki vera
annað, ef við ættum nú iðnfyrir-
tæki fyrir allar þær milljónir, sem
við höfum lagt í afdalabrýr og há-
fjallavegi, síðastliðinn áratug? Ligg-
ur ekki sterkasta andófið gegn at-
vinnuleysinu og hrörnun atvinnu-
veganna í því, að lækka tollana og
minnka skattana? Minnka framlag
til afdalabrúa og háfjallavega, —
hætta gasprinu um síauknar verk-
legar framkvæmdir, en skapa þann
grundvöll, sem einstakliiigarnir
sjálfir geta hyggt á sitt athafnalíf,
skajiað sín atvinnutæki, sem eru
þess megnug, að veita þeim fram-
tíðaratvinnu og bætta lífsafkomu,
en eru ekki bráðabirgðalausn líð-
andi stundar.
Einn erfiðleikanna, sem ég taldi
hér að framan, að iðnaðurinn ætti
við að stríða, var launabaráttan eða
átökin um arðinn. — Það er kunn-
ara en frá þurfi að segja, liversu
geigvænlega örðugleika liatröm
launabarátta getur liaft, fyrir at-
vinnufyrirtæki, vinnuþega og ríkis-
heildina. Á seinni árum liefir skiln-
ingur manna á þessum örðugleik-
um farið vaxandi. Og liefir verið
hent á ýmsar leiðir til að milda
þann ágreining, sem á þennan hátt
skajiast. — Ég mun ekki fara hér
út í að rekja allar þær leiðir, sem
bent liefir verið á, enda liafa þær
margar verið stað- og tímabundnar.
Hér vildi ég aðeins benda á
tvennt, sem gæti vel átt við íslenzk-
an iðnað og iðnaðarverkamenn, og
er þar í báðum tilfellum tekið til-
lit til þeirra fjárhagsörðugleika,
sem iðnaðurinn á við að etja. —
Fvrra viðfangsefnið er, livort ekki
myndi tiltækilegt, að taka upp í iðn-
aðinum það fyrirkomulag í launa-
greiðslu, sem almennt er kallað