Dagskrá: tímarit um menningarmál - 01.01.1957, Síða 26

„Charles saknar hans óhemju-mikið.“ sagði
Esmé eftir andartaks þögn. „Hann var fram-
úrskarandi elskulegur maður. Og hann var ein-
staklega fallegur líka. Ekki svo að skilja, að
útlit fólks skipti svo miklu máli, en hann
var það. Hann hafði næstum uggvænlega
skörp augu, hvað er óvenjulegt meðal manna,
sem eru góðmennskan holdi klædd.“
Eg kinkaði kolli. Ég kvaðst og ímynda mér,
að faðir hennar hefði ráðið yfir óvenju mikl-
um orðaforða.
„Ó, já, óvenjumiklum," sagði Esmé. „Hann
var skjalavörður — ó-Iærður sem slíkur, að
sjálfsögðu."
í sömu andrá fann ég fyrir áreitnislegu
dangli, nánast höggi, á ofanverðan handlegg-
inn, þaðansem Charles var. Ég sneri mér að
honum. Hann sat nú á stólnum í alltaðþví
eðlilegum stellingum, nemahvað hann hafði
dregið innundir sig annað hnéð. „Hvað sagði
veggurinn við hinn veginn?" spurði hann
hvellt. „Þetta er gáta!“
Ég renndi augunum uppávið, íhugandi, og
endurtók spurninguna upphátt. Síðan leit ég á
Charles, ærið vandræðalegur, og kvaðst gefast
upp.
„Við hittumst útí horni!“ gall við svarið,
fullum hálsi.
Þetta vakti mikla kátínu hjá Charles sjálf-
um. Honum fannst þetta afbragðs fyndið.
Esmé varð jafnvel að ganga að honum og
berja hann í bakið, rétteinsog stæði f hon-
um. „Svona, hættu nú þessu,“ sagði hún. Svo
gekk hún aftur í sæti sitt. „Hann leggur þessa
sömu gátu fyrir hvern sem hann hittir, og
fær hláturskast í hvert einasta skipti. Venju-
lega slefar hann þegar hann hlær. Svona, fyrir
alla muni hættu þessu.“
„Þetta er samt einhver bezta gátan sem ég
hef heyrt,“ sagði ég og leit til Charles, sem
smámsaman var að jafna sig. Viðbragð hans
við þessu hrósi var það, að hann lét sig síga
til muna Iengra niðurmeð stólnum og huldi
andlit með borðdúkshorninu aftur, alltuppað
augum. Svo horfði hann á mig, þessum ó-
byrgðu augum sínum, leiftrandi af kátínu í
rénun — og stollti þess er kann eina eða tvær
bráðsnjallar gátur.
„Leyfist mér að spyrja hvað þér störfuðuð
áður en þér fóruð í herinn?“ spurði Esmé.
Ég sagðist alls ekki hafa starfað neitt; að
ekki væri nema ár síðan ég lauk skóla, en
afturámóti Iangaði mig til að geta helgað mig
smásagnagerð.
Hún kinkaði kolli hæversklega. „Nokkuð
birt?“ spurði hún.
Þetta var ærið algeng spurning, en jafnan
nokkuð viðkvæm, og ein þeirra sem ég var
ekki ætíð reiðubúinn að svara viðstöðulaust.
Ég tók að skýra frá því, að flestir amerískir
útgefendur væru einn hópur af —
„Faðir minn skrifaði svo fjarska vel,“ greip
Esmé fram í. „Ég geymi fjölmörg bréf frá
honum handa komandi kynslóðum."
Ég sagði mér fyndist það ágæt hugmynd.
Aftur varð mér litið á þetta skífustóra og tíma-
mælislega armbandsúr hennar. Ég spurði, hvort
faðir hennar hefði átt það.
Hún leit á úlnlið sér, alvarleg. „Já, hann
átti það,“ sagði hún. „Hann gaf mér það
skömmu áður en við Charles fórum að heim-
an.“ Hún varð óstyrk og tók hönd sína af
borðinu, um leið og hún bætti við: „Beinlínis
sem minjagrip, skiljanlega." Svo vék hún tal-
inu að öðru efni. „Mér myndi finnast það
alveg einstakur heiður, ef þér einhverntíma
vilduð skrifa sögu sem einungis væri ætluð
mér. Ég er sólgin í allt lesmál.“
Ég sagðist svo sannarlega skyldi gera það,
ef ég gæti. En ég kvaðst ekki vera ýkja frjór.
„Hún þarf ekki að vera svo ýkja frjó! Aðeins
hún sé ekki barnaleg og heimskuleg." Svo
hugsaði hún málið betur: „Ég kýs helzt
óþrifalegar sögur.“
„Kýst helzt — hvað?“ sagði ég og laut
framávið.
„Óþrifalegar sögur. Ég hef framúr hófi mik-
inn áhuga á hinum óþrifalegu hliðum mann-
lífsins."
Ég ætlaði að fara að ganga eftir nánari
skýringu, en fann þá hvar Charles kleip mig
fast í handlegginn. Ég snéri mér að honum
og gretti mig eilítið. Hann stóð þarna, alveg
24
DAGSKRÁ