Dagskrá: tímarit um menningarmál - 01.01.1957, Blaðsíða 59

Þorsteinn Ö. Stephensen í hlutverki Crocker-
Harris.
hati verið sambærilegur við hið bezta í leik-
list heimsins.
Annað, sem eftirminnilegt verður frá þessu
leikári, er það, hve nauðaléleg þau leikrit ís-
lenzk voru, sem upp voru færð s. 1. vetur.
Þær raddir heyrast stundum, að það sé ein-
hver árátta á þeim, sem til þess verða að
skrifa um leiklist, að „níða“ íslenzkan leik-
skáldskap, en „hæla“ öllu útlenzku. Sízt er
mönnum of gott að hafa þessa trú. Þó hygg
eg, að varla geti farið fram hjá nokkrum, sem
af einhverjum heiðarleik reynir að gera mun
á hismi og kjarna í bókmenntum, að íslenzk-
ur leikritaskáldskapur fer heldur lágar slóðir
og gjarna troðnar. Af íslenzkum leikritahöf-
undum núlifandi minnist ég ekki nema
eins, sem hægt er að kalla „efnilegan". Hinir,
sem sýnt hafa verk sín á prenti eða sviði,
hafa ekki átt erindi sem erfiði. Það er engum
greiði gerður, hvorki höfundum, áhorfendum
né leikurum, með því að telja sér trú um eitt-
hvað annað. Það er öllum fyrir beztu að horf-
dagskrá
ast í augu við sannleikann, eins og hann er.
Islenzku leikritin, sem sýnd voru í vetur, voru
langt frá því að geta með réttu kallast Ieik-
bókmenntir.
Þjóðleikhúsið fékk í vetur tvo erlenda leik-
stjóra, Walter Firner frá Austurríki og Sven
Áge Larsen frá Danmörku. Það er tvímæla-
laust kfsvert af forráðamönnum leikhússins að
fá hingað erlenda leikstjóra og ætti að gera
miklu oftar hér eftir en hingað til. Fátt getur
orðið íslenzkum leikurum Iærdómsríkara en að
fá leiðbein ngar og skólun hæfra erlendra leik-
húsmanna. Slíkar heimsóknir færa ætíð eitt-
hvert nýtt blóð rg hamla gegn stöðnun og
einhæfni.
Af sviðsetningum er mér þó eftirminnileg-
ust stjórn Gísla Halldórssonar á Browningþýð-
ingunni, sem óhætt er að fullyrða að var mjög
hugsuð og hugkvæm. Af leiktjöldum man ég
bezt tjöld Lothars Grunds í Spádómnum. I
þeim var einhver innblásinn kraftur.
I heild verður minning mín um þennan vet-
ur sú, að hjá Þjóðleikhúsinu ríkti nokkur
ládeyða, sem vonir standa þó til, að brátt
muni linna, því að frétzt hefur um væntan-
lega sýningu næsta haust á A Wiew from the
Bridge eftir Arthur Miller, og kvisazt hefur,
að Dagbók Onnu Franks muni einnig koma
upp á næsta ári. Hins vegar hefur leikfélagið
sjaldan unnið stærri sigra en í ár. Hæst ber
Browningþýðinguna, þá Þrjár systur, góðan
leik Emelíu Jónasdóttur í gamanleikriti og
fleira mætti tína til.
Af því fólki, sem á íslandi sinnir listrænum
efnum, vinna fáir merkara starf en íslenzkir
leikarar. Við eigum ekkert, sem kallast hefð
í þeim efnum. Hér skortir með öllu þá rót-
grónu leikhúsmenningu, sem gamlar og siðaðar
þjóðir Evrópu státa af. Þeim mun meiri fögn-
uð má það vekja, þegar hér sést á sviði leik-
ur eins og Þorsteins Ö. Stephensens í vetur.
Slíkur atburður færir okkur eitt spor í áttina,
eitt skref nær hinu ágæta. Það verður aldrei
þakkað sem skyldi. S. S.
57