Félagsbréf - 01.10.1958, Blaðsíða 13

PÉLAGSBRÉP
11
óþarfi að rekja þá sögu hér, því
að hún á að vera hverju barni
kunn - þrátt fyrir fræðslulög-
in - en eftir að Tómas var kom-
inn niður í jörðina, voru þeir
þrímenningarnir aftur einir um
hituna á útgáfu Fjölnis, en Ný
félagsrit urðu Fjölni ofjarl, svo
að Fjölnir lifði skamma ævi,
eftir að Jónas Hallgrímsson
hafði verið orpinn moldu út
í Assistentskirkjugarðinum í
Höfn.
Fáar heimildir eru um líf
þeirra þremenninganna í Höfn
fram til 1840. Þeir létust vera
að lesa lög fyrst í stað, en Bryn-
jólfur var sá eini, sem lauk því
námi og hafði þá verið að í
næstum 8 ár. Eitt er víst, að
þeir hafa ekki haft mikið fyrir
sig að leggja, eftir að Garðs-
vist lauk, en Konráð fluttist út
að Garði 1835. Þeir Jónas og
Konráð skrifa Skírni 1836 og
er það hinn mesti skemmtilest-
ur. Konráð hneigðist æ meir til
íslenzkra fræða, og 1839 verð-
ur hann styrkþegi Árnasafns og
þar með var hann kominn til
þeirrar stofnunar, sem lengst af
var hæli hans í hreggviðrum
lífsins.
Það var þeim Konráði og
Brynjólfi happasending, að ár-
ið 1939 kom enskur auðmaður
Richard Cleasby að nafni til
Hafnar og hugðist nema ís-
lenzku, en það varð hlutskipti
Konráðs að gerast kennari
hans. Cleasby saknaði þess að
hafa enga orðabók að styðjast
við. Af því leiddi, að hann hófst
handa um samningu forn-
íslenzkrar orðabókar, og voru
þeir Konráð og Brynjólfur
ráðnir fyrstu starfsmennirnir.
Síðar bættust fleiri í hópinn.
Um þessar mundir tók Konráð
að kenna augnsjúkdóms, sem
torveldaði honum að vinna að
orðtökunni. Engu að síður hafði
hann mörg járn í eldinum og
afkastaði furðu miklu þrátt fyr-
ir það, að hann gekk ekki heill
til skógar. Hann ritaði enn sem
fyrr í Fjölni, eftir að hann var
endurreistur 1842, og reynd-
ist enn sem fyrr gegn félags-
maðui; í Fjölnisfélaginu, s'em
stóð að útgáfunni.
Eftir að það var að ráði gert
að flytja Bessastaðaskóla til
Reykjavíkur, sóttu forráða-
menn skólans um, að Konráð
yrði gerður að kennara. Hon-
um léku landmunir á embætt-
inu sakir augveikinnar og hins,
að fjárhagurinn stóð ekki föst-
um fótum. Þeir Jónas gerðu sér
jafnvel vonir um, að þeir yrðu
báðir kennarar við Lærða skól-