Félagsbréf - 01.10.1958, Blaðsíða 44

42
FÉLAGSBRÉP
létt um að skrifa, og vitað er, að
hann hefur löng-um verið geysilegnr
afkastamaður við . ritvélina. Hann
er mælskur og hugmyndaríkur. Hug-
myndimar sækja svo ört að honum,
að hann hefur varla við að koma
þeim á pappírinn. ímyndunarafl hans
„býr í skyndi / skrípitröll, skjald-
meyjar / og skóga hugmynda", eins
og Bjarni Thor. segir um Odd Hjalta-
lín. En slíkir menn mega líka gæta
þess að gefa ekki mælginni lausan
tauminn. Það er rithöfundi mikils
virði að kunna að strika út á réttan
hátt, en það kostar þjálfun og sjálfs-
afneitun.
*
Indriði G. Þorsteinsson hefur ekki
uppfyllt þær glæstu vonir, sem marg-
ir gerðu sér um hann eftir útkomu
skáldsögunnar „79 af stöðinni", og
má vera, að það hafi orðið honum
til ills, að hann var þá ofmetinn og
auglýstur um of. Má sjá á tilvitn-
unum í ritdóma um þá bók, að heldur
var þá þykkt smurt ... „Bygging
sögunnar er meistaraverk .. . frum-
leg og afburðagóð ... bezt byggða
skáldsaga, sem komið hefur út á Is-
landi á ritöld hinni nýju .. . með
fremstu skáldsagnahöfundum okkar
... meistaraverk að byggingu, bráð-
snjöll að máli og stíl ... yljuð
djúpri samúð og lífsskilningi".
Sá maður má sannarlega ekki
vera neinn veifiskati, sem á að rísa
undir slíku lofi, sem „fer með him-
inskautum" eins og konungalof
dróttkvæðaskáldanna.
Síðasta bók þessa efnilega höf-
undar — því það er hann sannar-
lega, — kom út í fyrra: Þeir, sem
guðimir elska. f undirtitli stendur:
Stuttar sögur, og er það réttnefni,
að öðru leyti en því, að sumt af þessu
er alls ekki sögur, heldur blaða-
greinar, að mestu í samtalsformi þó.
Höfundi virðist vera þetta ljóst, því
að hann raðar sögunum að nokkru
leyti eftir gæðum: setur tvo léleg-
ustu þættina fyrst, en beztu söguna
seinast, eins og krakki, sem geymir
sér bezta bitann, þangað til allt ann-
að er búið af diskinum. Indriða hefði
verið hollara að fresta útgáfu bók-
arinnar um nokkurt skeið og sleppa
því, sem lakast er í þessari bók.
Höfundur er blaðamaður, og oft
er það svo, að stutt er milli góðrar
blaðamennsku og skáldskapar. En
það er hrapallegt ósamræmi, að ekki
sé sagt smekkleysi, að taka óvaldar
blaðagreinar og troða þeim inn í
smásagnasafn, þar sem listaverk eru
innan um. Slíka hroðvirkni á alls
ekki að fyrirgefa rithöfundum.
Fyrsti þátturinn heitir: Á friðar-
tímum, og er viðtal við verksmiðju-
höld útlendan og vottar þar ekki
fyrir skáldskap. Samtalið er fram
úr hófi lágkúrulegt; skal tekið dæmi
til sönnunar:
— Mér ieizt vel á mig á f slandi.
— Þakka yður fyrir. Sumir
segja landið sé heldur bert og of
kalt.
— Það er kannski satt; mér
fannst það stórbrotið.
— Það er nokkuð hrikalegt eins
og önnur fjallalönd.
— Er ekki enn mikil atvinna
vegna varnarliðsins.
— Jú, og við berjumst að sjálf-
sögðu við verðbólgu eins og aðrir.
— Hvernig er sambúðin.