Félagsbréf - 01.10.1958, Blaðsíða 10

AÐALGEIR KRISTJÁNSSON
FRA KONRAÐI GlSLASYNI
'C'YRIR skömmu átti Konráð
A Gíslason prófessor 150 ára
afmæli. Það hefur verið hljótt
innan veggja íslenzkra menn-
ingar- og menntastofnana um
þetta merkisafmæli, svo að sú
spurning hlýtur að vakna, hvort
þess sé yfirleitt nokkur þörf,
að minning hans sé í heiðri
höfð. Hafði lífsstarf hans eitt-
hvert varanlegt gildi fyrir þá,
sem draga andann í dag? Þess-
um og öðrum spurningum held
ég, að bezt verði svarað með því
að gera stutta grein fyrir lífi
hans og störfum, þó að slíkt
verði að sjálfsögðu af vanefn-
um gert sakir þess stakks, sem
grein þessari er skorinn.
Konráð Gíslason var í heim-
inn borinn að Löngumýri í
Skagafirði, 3. júlí 1808, að því
er hann sjálfur telur. Foreldr-
ar hans voru Gísli Konráðsson
sagnaritari og Eufemía Bene-
diktsdóttir. Konráð var elztur
margra systkina og komst
snemma í kynni við lífsbarátt-
una, því að foreldrar hans voru
fátækir, en hugur föður hans
var meir snúinn til ritstarfa og
fræðimennsku en vel þótti
henta.
Konráð hefur sjálfur samið
stutt æviágrip, sem fjallar mest
um uppvöxt hans og námsferil.
Þar segir hann, að móðir sín
hafi verið sinn fyrsti kennari,
en síðan hafi hann fengið
nokkra tilsögn hjá Jóni prófasti
Konráðssyni, m. a. hlaut Kon-
ráð fyrstu tilsögn í latínu hjá
honum. Annars var það löng-
um starfi hans að gæta fjár
föður síns, en hann segist hafa
verið smali frá því hann var
8 ára og þangað til hann var
kominn á 19. ár. Þá má segja,
að hann fari úr foreldrahúsum
og smalaævi hans sé öll. Hann
var sendur á vertíð suður á
land í skipsrúm föður síns. Svo
fór þó, að hann stundaði aldrei
sjó, nema þessa einu vertíð, því
eftir lok hennar kom hann til
Bessastaða og var svo ráð fyrir
gert, að hann skyldi vinna að
grjótgarðshleðslu ásamt öðrum