Sveitarstjórnarmál - 01.06.1948, Page 10

6
SVEITARSTJÖRNARMÁL
stoðar var auk þess ráðinn Gunnlaugur
Pálsson arkitekt, er jafnframt vann að
uppsetningu og tilhögun sýningardeildar-
innar, þegar til Parísar kom. Fór hann
utan með gögnin öll, skömmu áður en
sýningin hófst.
Jónas Guðmundsson, skrifstofustjóri fé-
lagsmálaráðuneytisins, var um þessar
mundir staddur í erindum ríkisstjórnar-
innar erlendis, og var honum falið að mæta
á sýningunni ásamt mér. En sem kunnugt
er, þá fer félagsmálaráðuneytið með skipu-
lagsmál, og afgreiðsla þeirra mæðir að
sjálfsögðu jafnan mest á skrifstofustjóra
þess ráðuneytis.
1 Parísarborg bar Kristján Albertsson
mestan veg og vanda af milligöngu við
frönsk yfirvöld og sýningarstjórn, og leysti
hann það af hendi með frábærri lipurð,
sem hans er háttur. Utanríkisráðuneytið
íslenzka greiddi á allan hátt fyrir málinu,
svo sem bezt varð á kosið.
Áður en lengra er haldið, vil ég mega
með nokkrum orðum lýsa efnisvali á sýn-
ingarefni og niðurröðun þess. 1 fyrsta lagi
var óskað eftir skipulagsuppdráttum. 1
öðru lagi eftir byggingaháttu, húsakosti og
húsnæðisþörf þjóðarinnar, verkamanna-
bústöðum, fjölbýlishúsum, einkabústöðum,
barnaleikvöllum, skólum, skemmtigörðum,
íþróttasvæðum, opinberum byggingiun,
landbúnaðarbyggingum og iðjuverum.
Ennfremur þeim teknisku framkvæmdum,
sem ástæða væri til að kynna, og í því
sambandi sýndum við m. a. Hitaveitu
Reykjavíkur.
Eins og ég áðan gat um, er aðstaða okk-
ar til öflunar sýningargagna, svo sýningar-
hæf megi teljast, afar örðug, ekki sízt með
nokkurra vikna fyrirvara. Reynsla sú, er
nú hefur fengizt og aðrar þjóðir raunar
hafa í þessu efni, er sú, að á hverjum tíma
þarf að vera til í landinu sýningarefni,
fullkomlega undirbúið og vel unnið, sem
nota má og senda með litlum fyrirvara á
sambærilegar sýningar, er þátttaka kann
að verða ákveðin í.
Það má öllum ljóst vera, að í slíkum
sýningum er geysimikil landkynning, ef
rétt er á haldið, sem af okkar hálfu ann-
ars er sízt of mikil, en afar nauðsynleg.
1 þessum sérstöku efnum erum við vel
samanburðarhæfir við flestar, ef ekki allar
þjóðir, og ég fullyrði, að íslendingar gera
jafnvel meiri kröfur til húsakosts en nokk-
ui önnur þjóð. Þetta kann að hljóma und-
arlega i eyrum, en það er staðreynd, enda
verjum vér hlutfallslega meiru fé til bygg-
inga en nokkur önnur þjóð. Tel ég þvi
hiklaust rétt, að vér vinnum að því smátt
og smátt, að koma upp safni þess helzta
í byggingaháttum landsmanna og skipu-
lagsmálum, er sýnt gæti menningarþroska
þjóðarinnar og tæknilegar framkvæmdir,
sem á hverjum tíma séu tiltækilegar, á-
samt skýrslum og upplýsingum, fyrir al-
þjóðasýningar. En slíkra sýninga má nú
vænta annað og þriðja hvert ár framvegis,
og þótt vér eigi séum stöðugir þátttakend-
ur á þeim vettvangi, mun vart fást betri
landkynning en einmitt þar.
Það voru ótrúlega margir á Parísarsýn-
ingunni, sem ráku upp stór augu i sýning-
ardeild Islands, er ekki höfðu búizt við
þvi að sjá fullkomna nýtízku bygginga-
háttu, sem af mætti læra. Bjuggust þeir
miklu fremur við að sjá þar frumstæðan
húsakost þjóðar, sem alltof margir vissu
engin deili á, og töldu hluta þess heims-
skautasvæðis, þar sem ísbjörninn og eski-
móinn eigast við, en hallirnar séu borgar-
ísinn og híbýlin hlaðinn snjór. Þessar hug-
myndir eru vissulega til í ríkum mæli um
þjóð okkar, þótt eigi sé lengra farið en
suður undir miðbik álfunnar. Þó mun sú
skoðun ekki almenn hjá þeim, sem betur
vilja vita, og leita réttra upplýsinga um
land og þjóð, en til þess gefst öðrum
þjóðum sjaldan tækifæri.
Það má að vísu segja, að ísland geti lítið
til málanna lagt i byggingarsögu liðimia
alda, eða geti sýnt mannvirki bygginga-
listarinnar, sem erfðavenjur og stílsaga
hefir skapað. En eftir að þjóðin komst úr
kútnum, ef svo má að orði kveða, og hafði
ráð á því að reisa sér mannabústaði úr
nýjum efnum, með nýrri fullkominni
tækni, svo sem byggingarsaga okkar hefur