Sveitarstjórnarmál - 01.04.1983, Qupperneq 6

aldur 0-6 7-l'i lb-16 I7-7U 21-.% 2i-iVi 6i-
Mynd 1. Auknlng á aldursstuölaðri slysatíðni vegna um-
ferðaróhappa á árunum 1976/77 og 1978/79/80.
Niðurstöður
Veruleg fjölgun á slysum varð milli tímabila
sérlega meðal ungs fólks. Á fyrra tímabilinu
reyndust tæp 50% af öllum slösuðum vera á
aldrinum 0—20 ára, en á síðara tímabilinu rúm
50%. Athyglisvert er, að unglingum 15—20 ára er
4—5 sinnum hættara við sári eða bana í umferð en
fólki 25—64 ára. Með hliðsjón af hinni háu
slysatíðni meðal unglinga verður að fara vel
ofan í saumana á ökukennslu og þeim reglum,
er gilda um veitingu réttinda til þess að aka
vélhjólum og bifreiðum. Ljöst er, að verulegum
hluta unglinga er skilað út á götuna alls ófærum
um að stjórna ökutækjum. Sumir álíta, að skrán-
ing slysa sé betri hér en í nágrannalöndum og þar af
leiðandi séu tíðnitölur slysa hærri hér en þar. Ná-
kvæmni í skráningu látinna í umferðarslysum ætti
þó að vera sambærileg, og því eru upplýsingar um
fjölda þeirra hér.
Samanburður við önnur lönd er okkur íslending-
um óhagstæður, eins og sjá má í töflu I yfir breyt-
ingarnar á dánartíðni í nágrannalöndunum vegna
umferðarslysa á árunum 1970—1980 (Statistics of
Road TrafTic Accidents in Europe United Nations
1981).
Tafla I:
1970 = 100
1970 1975 1978 1979 1980
1. Finnland 100 86 58 62 52 Lögleidd ör-
2. Danmörk 100 68 70 60 57 yggisbelti
3. Svíþjóð 100 90 79 71 65 ásamt viður-
4. Noregur 100 96 78 78 65 lögum 1975
5. Bretland 100 85 91 85 83 Öryggis-
6. USA 100 85 96 97 belti ekki
7. Island 100 165 135 135 125 lögleidd
Af' þessari töflu má sjá, að dánartíðni hefur stór-
lækkað í löndum 1—4, enda er öryggisbeltanotkun
þar 80—90% meðal ökumanna. Aftur á móti hefur
Iítil breyting orðið á í löndum 5 — 7, þar sem öryggis-
beltanotkun er 10—20%. Síðan hefur
öryggisbeltanotkun verið lögleidd á Islandi án
verulegs árangurs, enda engin viðurlög sett í
lög.
Aksturslengd á íbúa er nokkuð styttri hérlendis
en almennt gerist annars staðar á Norðurlöndum.91
Hver er ástæða þess, að dánartíðni vegna
umferðarslysa eykst á Islandi, en minnkar ann-
ars staðar á Norðurlöndum?
Aðstæður eru nokkuð ólíkar í þessum löndum, og
allur samanburður orkar því tvímælis. Hér á eftir
verða þó nefnd nokkur atriði, er hafa þýðingu við
slíkan samanburð.
SVEXTARSTJÓRNARMÁL