Sveitarstjórnarmál - 01.04.1983, Side 37

þátttaka þeirra hafi aukizt á síðustu árum. Ástand
atvinnulífsins á hverjum stað og tíma hefur hér
úrslitaáhrif. Aukin þátttaka sveitarfélaga kemur
m. a. til vegna tregðu almennings til beinnar þátt-
töku í atvinnurekstri. Sú tregða á sér sínar skýring-
ar. Þegar leitað hefur verið til almennings eftir
beinni þátttöku í atvinnurekstri hér á landi með
fjárframlögum, hefur æði oft verið um að ræða
ótraustan rekstur og jafnvel vonlausan. Lítið hefur
verið ltugsað um hinn almenna þátttakanda, eftir
að hann hefur greitt sitt framlag, jafnvel þótt að-
stæður væru til að umbuna honum með eðlilegum
hætti. Fjöldi manna lítur því á framlög sín í opinber
fyrirtæki sem óafturkræf framlög.
Það er skoðun mín, að heimildum sveitarstjórnar
til lántöku til langs tíma til fjármögnunar á eðli-
legum og reglubundnum útgjöldum og til beinnar
þátttöku í áhætturekstri séu takmörk sett. Núgild-
andi lagaákvæði um þetta efni eru þó óljós, en ljóst
er, að hér er um að ræða varhugaverðan þátt, sem
hefur allt aðra merkingu nú en fyrir nokkrum árum.
Þótt nokkuð hafi áunnizt á síðustu árum á sviði
reikningsskila og áætlanagerðar hjá sveitarfélögun-
um, er ennþá verk að vinna.
• Mikil nauðsyn er á frekari samræmingarvinnu
varðandi gerð reikningsskila og fjárhagsáætlana.
Sveitarstjórnir og starfsmenn sveitarfélaganna
þurfa að leggja aukna áherzlu á þetta.
• Áherzluþættir reikningsskilanna þurfa að verða
markvissari en nú er. Ljóst þarf að vera, hvaða
fjárhagsstærðir menn vilja fá frarn í reiknings-
skilum bæði varðandi rekstur og efnahag. Ég
nefndi hér hugtök eins og rekstrarafkomu, fram-
kvæmdir, veltufjárstöðu, greiðsluíjárstöðu,
eiginfjárstöðu og veltufjárhlutfall. Hvað þýða
þessi hugtök og hvað segja þau okkur?
Hvert stefnir í gerð reikningsskila sveitarfélaga
bæði varðandi form og efni? Áður en Samband
íslenzkra sveitarfélaga gaf út bókhaldslykilinn og
leiðbeinandi form um gerð ársreikninga, var mjög
mismunandi, hvernig farið var með margvíslegar
framkvæmdir í reikningsskilum. Dæmi voru um, að
YFIRLIT II. Fjárhagsstaða kaupstaðanna í árslok 1979, 1980 og 1981 (án fasteigna og annarra
fastafjármuna en langtímakrafna).
19 7 9 19 8 0 19 8 1
Kaupstaóir Aðrir Kaupstaóir Aóris: Kaupstaðir Aórir
samtals Reykjavik kaupstaóir samtals Reýkjavík kaupstaóir samtals Reykjavik kaupstaóir
EIGNIR:
Veltufjármunir 180.596 89.290 91.306 252.505 120.272 132.233 387.766 179.389 208.377
Langtímakröfur 33.896 25.454 8.442 46.025 36.521 9.504 57.330 46.789 10.541
214.492 114.744 99.748 298.530 156-793 141.737 445.096 226.178 218.918
SKULDIR:
Skammtimaskuldir 95.825 35.336 60.489 154.549 58.534 96.015 254.064 108.764 145.300
Langtiraaskuldir 56.690 6.297 50.393 97.324 12.353 84.971 180.265 19.267 160.998
152.515 41.633 110.882 251.873 70.887 180.986 434.329 128.031 306.298
JÖFNUÐUR 61.977 73.111 ( 11.134) 46.657 85.906 ( 39.249) 10.767 98.147 87.380)
íbúatala 1. desember 170.785 83.536 87.249 172.525 83.766 88.759 174.843 84.593 90.250
Heildarskuldir á ibúa (kr.) .... 893 498 1.271 1 .460 846 2.039 2.484 1.513 3.394
Skuldir á íbúa, hæst 4.672 7.711 8.894
Skuldir á ibúa, lægst 493 746 1.354
Heildarskuldir í % af tekjum 31 16 46 32 17 46 35 21 50
" " % " " ,hæst 159 163 127
" " " " ,lægst 16 17 20
Skýringar:
1. Fjárhæöir eru á verðlagi hvers árs.
2. Yfirlitið nær aðeins til bæjarsjóðanna, en fyrirtæki með sjálfstætt reikningshald eru ekki meðtalin.
SVEITARSTJÓRNARMÁL