Sveitarstjórnarmál - 01.10.2003, Blaðsíða 5

Forystugrein
\
Verkaskipting ríkis og sveitarfélaga
á sviði heilbrigðismála
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðherra hefur
nú ákveðið að skipa nefnd til að fjalla um
tilflutning verkefna á sviði heilbrigðismála
frá ríki til sveitarfélaga. Nefndinni verður
falið að kanna hvaða verkefni á sviði heil-
brigðisþjónustu og þjónustu við aldraða sé
mögulegt og æskilegt að flytja frá ríki til
sveitarfélaga. Meðal annars verði kannað
hvort flytja eigi til sveitarfélaga starfsemi
heilsugæslustöðva og heilbrigðisstofnana
annarra en Landspítala - háskólasjúkrahúss
og Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri. Við
mat á því hvort þessi verkefni verði flutt á
nefndin að líta til þjóðhagslegrar hag-
kvæmni, gæða þjónustunnar og áhrifa á
stöðu og réttindi starfsfólks í heilbrigðisþjón-
ustu.
Samtímis þessari sérstöku vinnu við skoð-
un á verkaskiptingu ríkis og sveitarfélaga á
sviði heilbrigðismála verður verkaskiptingin
í heild sinni tekin til umfjöllunar og endur-
skoðunar í tengslum við sérstakt átak í sam-
einingu sveitarfélaga, sem nú er verið að
hrinda af stað. Óhjákvæmilegt er því að
náin samvinna verði milli nefndar heilbrigð-
isráðherra og verkefnisstjórnar sameiningar-
átaksins, sem starfar á vegum félagsmálaráð-
herra.
Margir sveitarstjórnarmenn hafa látið í
Ijós þá skoðun að endurskoðun verkaskipt-
ingar ríkis og sveitarfélaga og tekjustofna
sveitarfélaga sé í raun forsenda þess að ár-
angur verði af hinu nýja sameiningarátaki.
Skoða þurfi af gaumgæfni þann möguleika
að færa sem flest nærþjónustuverkefni ríkis-
ins til sveitarfélaganna með það að mark-
miði að styrkja sveitarstjórnarstigið og færa
til þess fleiri verkefni og auknar tekjur. Það
frumkvæði sem heilbrigðisráðherra sýnir nú
með umræddri nefndarskipan er því mjög
áhugavert og mættu fleiri ráðherrar líta til
verkefna ráðuneyta sinna út frá því sjónar-
horni hvort á vettvangi þeirra séu ekki verk-
efni eða málaflokkar sem færa mætti til
sveitarfélaganna.
Við gildistöku breyttrar verkaskiptingar
ríkis og sveitarfélaga á árinu 1990 var rekst-
ur heilsugæslustöðva færður frá sveitarfélög-
um til ríkisins. Ein meginástæða þess var sú
að rekstur heilsugæslustöðva og minni
sjúkrahúsa var samofinn víða um land. Hús-
næði var sameiginlegt, starfsmenn þeir sömu
og örðugt að skilja rekstrarlega þar í milli.
Yfirtaka sveitarfélaganna á báðum þessum
rekstrarverkefnum, það er heilsugæslunni og
a.m.k. minni sjúkrahúsunum, ætti að auð-
velda breytta verkaskiptingu á þessu sviði.
Nokkur sveitarfélög hafa nú þegar tekið
að sér rekstur heilbrigðisstofnana og þjón-
ustu við aldraða á grundvelli þjónustusamn-
inga við heilbrigðisráðuneytið. Það hefur
leitt til aukinnar samhæfingar í þjónustu og
starfsmannahaldi þannig að heildaryfirsýn
yfir þjónustuþörf í málaflokknum er gleggri
og þjónustan markvissari og betri. Ákveðin
reynsla af rekstri sveitarfélaganna á þessum
málaflokki er því fyrir hendi og af henni má
margt læra. Eitt sveitarfélag hefur nú þegar
óskað eftir að yfirtaka rekstur þessara verk-
efna með þjónustusamningi og eflaust hafa
fleiri sveitarfélög áhuga á að taka til sín
verkefni á þessu sviði með þjónustusamn-
ingum eða öðrum hætti.
Ýmis sveitarfélög annast nú rekstur heil-
brigðisstofnana fyrir aldraða. Ríkið fjármagn-
ar þennan rekstur með daggjöldum sem ekki
nægja fyrir rekstrarkostnaði. Brýnt er að
ágreinings- og álitamál varðandi rekstrarfor-
sendur og daggjaldatekjur þeirra stofnana
verði leystur sem fyrst. Dráttur á lausn þess
máls getur spillt fyrir því mikilvæga starfi
sem nú er að hefjast á vegum heilbrigðisráð-
herra. Daggjaldamálið verður að leiða til
lykta í sátt við sveitarfélögin og hlutaðeig-
andi stofnanir.
Breyting á verkaskiptingu ríkis og sveitar-
félaga á sviði heiIbrigðismála og þjónustu
við aldraða getur ekki átt sér stað nema að
samhliða fylgi flutningur tekjustofna til sveit-
arfélaga. Að því verkefni þarf að vinna og
grandskoða allar leiðir í því sambandi um
leið og verkaskipting á sviði heilbrigðismála
er tekin til endurskoðunar.
ÞórÖur Skúlason,
framkvæmdastjóri
SVEITARSTJÓRNARMÁL
Útgefandi: Auglýsingar:
Samband íslenskra sveitarfélaga P. J. Markaðs- og auglýsingaþjónusta
Háaleitisbraut 11-13 ■ 108 Reykjavík • Sími: 515 4900 Símar: 566 8262 & 861 8262 • pj@pj.is
samband@samband.is • www.samband.is Umbrot og prentun:
Ritstjórar: Alprent • Glerárgötu 24 • 600 Akureyri
Magnús Karel Hannesson (ábm.) ■ magnus@samband.is Sími 462 2844 • alprent@alprent.is
Bragi V. Bergmann • bragi@fremri.is Dreifing:
Ritstjórn: Fremri kynningarþjónusta • Furuvöllum 13 ■ 600 Akureyri Sími 461 3666 ■ fremri@fremri.is íslandspóstur Forsíðan: Reykjavíkurhöfn. Myndina tók Þórður Ingimarsson af bryggjunni við Kaffivagninn á Grandagarði.
Bla&amenn: Þórður Ingimarsson ■ thord@itn.is Haraldur Ingólfsson • haraldur@fremri.is Tímaritið Sveitarstjórnarmál kemur út mánaðarlega, að undanskildum júlí- og ágústmánuði. • Áskriftarsíminn er 461 3666.
5