Sveitarstjórnarmál - 01.10.2003, Blaðsíða 22

Rangarþing eystra
Við eigum að líta niður í jörðina
Ólafur Eggertsson, bóndi og oddviti á Þorvaldseyri, segir að heppnist ræktun próteinbætts byggs
til lyfjagerðar geti það skipt sköpum fyrir bændur og sveitarfélög í Rangárþingi og víðar á Suður-
landi.
Ólafur viö sáningarstörf 6. mars á þessu ári. Vegna einstaklega góðrar tfðar var unnt að sá korni í ófrosna
jörð á þessum tíma sem er trúiega einsdæmi hér á landi.
Austurhluti Rangárþings hefur löngum ver-
ið talinn eitt af bestu landbúnaðarhéruð-
um landsins frá náttúrunnar hendi. í forn-
sögunum er greint frá blómlegri byggð og
búskap á söguöld og tæpast er á íslenskri
tungu að finna kröftugri lýsingu á um-
hverfi og landsháttum en í Gunnarshólma
Jónasar Hallgrímssonar. Þótt kvæði lista-
skáldsins sé mótað af Ijóma fjarlægrar for-
tíðar og einnig rómantískri þjóðernis-
hyggju bregður þar fyrir mörgum minnum
um gnægð og gjöfulleika þessara byggða
þar sem landbúnaður hefur verið aðalat-
vinnuvegur íbúa frá upphafi og er enn. Á
undanförnum árum hefur blikur borið á
loft yfir landbúnaðinn. Breytingar hafa átt
sér stað og breytinga er enn að vænta sem
óvíst er hvaða áhrif munu hafa. Bleikum
ökrum ber fyrir í sögualdarlýsingum Jónas-
ar í Gunnarshólma og kornrækt hefur nú
verið stunduð samfellt um meira en hálfr-
ar aldar skeið í Rangárþingi eystra. Hún
hófst með tilraunastarfi Klemensar Krist-
jánssonar á Sámsstöðum í Fljótshlíð
nokkru fyrir miðja síðustu öld og kornrækt
hefur verið stunduð á hverju ári á Þor-
valdseyri undir Eyjafjöllum frá því 1960.
Tíðindamaður heimsótti Ólaf Eggertsson,
bónda á Þorvaldseyri og oddvita Rangár-
þings eystra, á dögunum og ræddi meðal
annars við hann um þá möguleika sem
felast kunna í kornræktinni fyrir bændur
og byggðir.
Verðum að nýta landkostina
Ólafur segir að í Rangárþingi eystra sé að
finna mörg landssvæði sem
henti vel til ræktunar. Vorkom-
an sé allt að mánuði fyrr á ferð
en í flestum öðrum byggðum
sem auki mjög alla ræktunar-
möguleika. Hann segir að
framtíð byggðarinnar muni standa og falla
með nýtingu þeirra góðu landkosta sem
fyrir hendi eru.
„Á Austurlandi er nú hafin mikil upp-
bygging atvinnulífs í tengslum við stóriðju.
Þar nýta menn þá kosti sem landsvæðið
hefur upp á að bjóða, þar má nefna auk
stóriðjunnar, skógrækt og fiskeldi í fjörð-
unum. Á sama hátt verðum við Sunnlend-
ingar að líta á hvaða kosti við höfum í
okkar landshluta. Við höfum ekki aðstæð-
ur til þess að byggja hafnir sem takmarkar
alla möguleika á atvinnustarfsemi sem
tengist siglingum og sjávarútvegi. Við höf-
um á hinn bóginn þessar víðáttumiklu
sléttur og því segi ég að við eigum að líta
ofan í jörðina og athuga hvaða möguleika
hún getur gefið okkur. Ég veit að þeir sem
hafa kannað það hafa komist að því að
hún býr yfir ýmsu."
Stundum þarf vart meira en að „snúa
henni við" til þess að sjá möguleikana að
sögn Ólafs. „Jarðvegur er víða með þeim
hætti að tæpast er stein að finna. Því er
hægt að plægja heilu víðlendurnar án
nokkurrar fyrirstöðu. Þetta er stórkostlegt
ræktunarsvæði og við verðum að koma að
minnsta kosti hluta af þessu landi í not og
fá af því einhver verðmæti sem sveitarfé-
lögin á Suðurlandi og íbúar þeirra geta
byggt framtíð sína á. Hér er fyrir talsvert
öflugur kúabúskapur en sauðfjárbúskapur
hefur allta tíð verið öflugri í öðrum lands-
hlutum." Ólafur segir kúabúskapinn fara
vaxandi. „Það er stöðugt að flytjast meiri
framleiðsluréttur inn á þetta svæði og það
er ekki óeðlilegt í Ijósi þeirra
landkosta sem héraðið býður
upp á. Það ætti að vera ódýr-
ara að stunda framleiðslu hér
þar sem landrýmið er yfirleitt
nóg. Við búum á sléttu landi
að mestu þar sem mikið auðveldara er að
fást við alla ræktun. Vegna landkostanna
verða atvinnuvegir sem byggja á ræktun
hagkvæmari en annars."
„Ég sé ekkert því til fyrirstöðu að bændur geti
ræktað nægjanlegt korn fyrir verksmiðju sem
myndi vinna lyf úr próteininu."
22 ------