Morgunblaðið - 21.11.2011, Blaðsíða 26

26 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 21. NÓVEMBER 2011
VIÐTALIÐ
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@mbl.is
Ragna Sigurðardóttir er höfundurskáldsögunnar Bónusstelpan en þarer aðalsöguhetjan Diljá sem ernemi í Listaháskólanum og velur
sér afar sérstakt útskriftarverkefni sem er að
afgreiða á kassa í Bónus með bleikt hár og
bleikar varir. Óhætt er að segja að Diljá slái í
gegn hjá viðskiptavinum sem fara að trúa því
að hún geri kraftaverk.
Ragna er fyrst spurð hvernig hugmyndin að
bókinni hafi komið til hennar. „Hugmyndin
kom til mín dag einn í Bónus, í góðærinu árið
2006,“ segir hún. „Þar var kona á kassanum
sem hafði sérstaka útgeislun, það stafaði af
henni góðum krafti og hún hafði róandi áhrif á
mig í umhverfi sem er yfirleitt fremur stress-
andi. Mér fannst þetta vera eins og að fá heilun
á kassanum. Svo fór ég út úr búðinni og hugs-
aði með mér: Já, hugsum okkur sem svo að
einhver sem ynni á kassanum í Bónus gæti
heilað eða gert kraftaverk, það myndi ekki
veita af slíku því þótt það sé góðæri þá hafa
það ekki allir gott.
Á þessum tíma var ég að skrifa aðra bók,
Hið fullkomna landslag, sem kom út fyrir
tveimur árum. Ég geymdi hugmyndina sem
hélt áfram að sækja á mig og þegar ég var búin
að skrifa Landslagið þá tók ég til við að skrifa
bókina. Í millitíðinni hafði bæst við önnur per-
sóna sem er þúsund þjala smiðurinn Hafliði
sem er maður sem hefur komið víða við í lífinu.
Hugmyndin að honum kom þegar ég heyrði
nöturlega útvarpsfrétt af manni sem hafði
fundist á ráfi undir morgun í snjó og krapi á
nærbuxunum einum fata. Ég hugsaði með
mér: Þarna er komið mótvægi við konuna á
kassanum.
Það voru þessar tvær persónur sem ég lagði
upp með þegar ég fór að skrifa bókina. Mig
langaði fyrst og fremst að skapa persónur og
skrifa sögu þeirra frekar en að búa til þjóð-
félagsádeilu. Bókin er alls ekki ádeila á efnis-
hyggju eða skyndilausnir, miklu frekar vanga-
veltur um það hvernig við leitum að
kjarnanum í lífinu og skiljum á milli þess sem
er ekta og þess sem er loddaraskapur. Ef eitt-
hvað er þá deilir hún fyrst og fremst á sam-
félag þar sem lágmarkslaun duga tæpast fyrir
framfærslu. Ein persónan gengur til dæmis
örvæntingarfull um með reiknivél og á aldrei
fyrir nauðsynjum.“
Fólkið kom til mín
Sem höfundur virðistu eiga fremur auðvelt
með að skapa persónur og þær eru nokkuð
margar í þessari sögu. Finnst þér gaman að
skrifa um fólk?
„Eftir því sem ég skrifa meira því áhuga-
verðari finnst mér persónusköpunin. Þá skipt-
ir miklu máli að samskipti og samtöl séu eðli-
leg. Sem manneskjur verðum við til í
samskiptum okkar við aðra. Fólkið í þessari
bók kom til mín. Það var ekki markmiðið að
skrifa stutta og mannmarga sögu. Helstu per-
sónur sögunnar eru ekki svo margar, fjórar til
fimm. Rödd Diljár, Bónusstelpunnar, er alltaf í
forgrunni en fólkið sem byggir upp bókina er
einfaldlega fólkið í röðinni í lágverðsverslun,
sá hversdagur sem við upplifum daglega.“
Þykir þér vænt um persónurnar í þessari
bók?
„Mér þykir óskaplega vænt um þetta fólk.
Ein persónan, Hafliði, hafði sterka návist.
Hann var uppáþrengjandi, hékk í eldhúsinu
hjá mér og ég losnaði ekki við hann úr hug-
anum. Svo er aðalpersónan, sem er Diljá, ung
manneskja sem veður áfram og sést ekki fyrir.
Sköpunargleði hennar er svo mikil að hún
hugsar ekki um afleiðingarnar. Þeir atburðir
sem gerast við kassann í Bónus verða ekki
endilega til þess að Diljá umbreytist, þroskist
skyndilega og öðlist dýpri skilning á tilver-
unni, en hún lærir sitthvað um sjálfa sig, held-
ur áfram og finnur það sem liggur nær henni í
listinni, sem er tónlistin.
Það sem mér var mjög annt um í þessari
sögu var sambandið milli hennar og yngri syst-
ur hennar. Mér þykja tengsl milli systkina
mjög áhugaverð og í þessu tilviki er aldurs-
munurinn mjög mikill. Diljá þroskast í gegn-
um yngri systur sína og áttar sig á mikilvægi
sínu í lífi hennar.
Þetta er saga um fjölskyldu í samtímanum.
Þessi fjölskylda lendir í sérstökum kring-
umstæðum en það er ýmislegt í bakgrunninum
sem kallar hugsanlega á vangaveltur um það
hvernig sé ástatt um fjölskyldur í samtím-
anum. Höfum við til dæmis tíma fyrir börnin
okkar?“
Kraftaverkið í listinni
Fólk í þessari bók leitar skyndilausna sem
það heldur sig fá í Bónus. Er sá þáttur verks-
ins ádeila á einhvern hátt eða bara lýsing á
ákveðnum raunveruleika?
„Við leitum skyndilausna og það er allt í lagi
að leita að þeim ef þær hjálpa. Ég er ekki að
deila á þær persónur bókarinnar sem leita
lausna á vandamálum sínum. Það er ekki eins
og þær séu að gera eitthvað neikvætt með því
að sækja sér hjálp í Bónus, heldur eru þær að
reyna að bjarga sér. Þær gera bara það sem
þarf. Fólkið í röðinni lætur ekki bugast, ekki
frekar en fólkið í landinu almennt.“
Þú ert menntuð í myndlist og starfar sem
myndlistargagnrýnandi. Heldurðu að það séu
sterk áhrif frá myndlist í skrifum þínum?
„Myndlist og myndlistargagnrýni er hluti af
mínu lífi. Myndlistarheimurinn kom við sögu í
Hinu fullkomna landslagi. Listupplifun er hluti
af umfjöllunarefni þessarar bókar. Það er mik-
ið af listviðburðum og listupplifunum í samtím-
anum, næstum því á færibandi, og það er bara
af hinu góða, en það fær mann líka til að velta
ýmsu fyrir sér. Til dæmis hvenær listin sé
raunveruleg og hvenær kraftaverk gerist í list-
inni? Hvernig eigum við að skynja kraftaverk-
ið í listinni og trúa á listina? Þessar spurningar
liggja líka að baki þessari sögu.“
Ertu byrjuð á næstu bók?
„Ég er komin með aðalpersónur, sögusvið
og umfjöllunarefni. En ég er ekki byrjuð að
skrifa sjálfan textann, þannig að það er ekki
tímabært að segja meira um það.“
Morgunblaðið/Kristinn
Ragna Sigurðardóttir Bókin er alls ekki ádeila á efnishyggju eða skyndilausnir, miklu frekar vangaveltur um það hvernig við leitum að kjarnanum í lífinu.
Fjölskylda í samtímanum
 Bónusstelpan er skáldsaga eftir Rögnu Sigurðardóttur  Kraftaverk í Bónus koma við sögu
 Saga um persónur frekar en þjóðfélagsádeila, segir höfundurinn sem fékk hugmyndina í Bónus
»Ég er ekki að deila á þærpersónur bókarinnar sem
leita lausna á vandamálum sín-
um. Það er ekki eins og þær
séu að gera eitthvað neikvætt
með því að sækja sér hjálp í
Bónus, heldur eru þær að
reyna að bjarga sér.