Morgunblaðið - 30.03.2012, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 30. MARS 2012
FRÉTTASKÝRING
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
„Það er greinilegt að útgerðin á öll að
sogast suður. Fyrirhugað veiðigjald
er hreinn landsbyggðarskattur. Öll
aðföng eru miklu dýrari fyrir útgerðir
úti á landi sem greiða þegar mikla
óbeina skatta, svo sem vegna olíu-
kaupa sem eru stigvaxandi liður í
rekstrinum,“ segir Gunnlaugur
Hreinsson, framkvæmdastjóri GPG
fiskverkunar á Húsavík, um þau áhrif
sem fyrirhuguð hækkun á veiðigjaldi
muni hafa á rekstur fyrirtækisins.
Um hundrað manns starfa hjá GPG
fiskverkun á Húsavík og á Raufar-
höfn og eru þar af 20-30 sjómenn. Út-
gerðin er bæði með stóra og litla báta.
Þorskur er uppistaðan í vinnslunni.
Þurfa að keyra allt suður
Gunnlaugur telur að fyrir utan olíu-
kostnaðinn þurfi fyrirtækið að standa
straum af ýmsum kostnaði vegna
flutninga á aðföngum til fyrirtækisins
og nefnir sem dæmi allar umbúðir frá
Reykjavík.
„Hvert einasta kíló sem við fram-
leiðum hér þurfum við að keyra suð-
ur. Hjá félagi sem er með talsverða
veltu er þetta kostnaður upp á tugi
milljóna á ári sem félög á suðvestur-
horni landsins þurfa ekki að borga.
Fyrir vikið eru fyrirtæki úti á landi
með lakari afkomu sem þessu nem-
ur,“ segir Gunnlaugur og bendir á að
vegna þessa umframkostnaðar hafi
útgerðir á landsbyggðinni minna svig-
rúm til að ráða við tugprósenta veiði-
gjald. „Ríkið ætlar að taka hluta af
hagnaðinum. Skilaboð stjórnvalda eru
að hinir hæfu muni lifa gjaldtökuna af
en þeir sem standi sig ekki nógu vel í
rekstrinum falla útbyrðis.“
Grafa undan útgerðunum
Aðalsteinn Árni Baldursson, for-
maður stéttarfélagsins Framsýnar á
Húsavík, er einnig gagnrýninn á
frumvörpin og telur þau munu grafa
undan útgerðum úti á landi.
„Ég þekki til málsins enda var ég í
sáttanefndinni sem Guðbjartur Hann-
esson veitti forstöðu og síðan fékk Jón
Bjarnason mig til að koma að málinu
þegar hann var sjávarútvegs-
ráðherra. Þegar allt hrundi út af síð-
asta frumvarpi var ég beðinn um að
koma inn í ráðuneytið og taka þátt í
hugmyndavinnu. Niðurstaðan var svo
tekin til meðferðar hjá ráðherranefnd
sem hefur skilað þessum frum-
vörpum.“
Eiga að greiða fyrir réttinn
Aðalsteinn Árni heldur áfram:
„Almennt séð hef ég talið að skera
þurfi kerfið upp þannig að flestir ef
ekki allir geti lifað við það. Ég tel að
útgerðin og fiskvinnslan í landinu eigi
að greiða ákveðið gjald fyrir afnota-
réttinn af þessari auðlind. Annað
væri óeðlilegt. Ég hef hins vegar
þungar áhyggjur af þeirri skatt-
heimtu sem er rætt um að leggja á
greinina. Ég tel að veiðigjaldið sem
ríkisstjórnin leggur upp með sé út úr
kortinu og reyndar stórhættulegt,
ekki aðeins fyrir sjávarútvegsfyrir-
tækin heldur byggðirnar líka.
Útgerðirnar eru yfirleitt stærstu
fyrirtækin í sínum bæjarfélögum og
hafa oft og tíðum lagt fé til góðra
mála. Ég nefni til dæmis kaup á tækj-
um til heilbrigðisstofnana og stuðn-
ing við æskulýðs- og íþróttastarf sem
er gríðarlega mikilvægur á þessum
stöðum. Mörg þessara bæjarfélaga
eru á válista vegna slæmrar fjárhags-
stöðu og þessum peningum verður
ekki skilað þangað aftur. Þessar hug-
myndir eru í sem stystu máli út í hött
og grafalvarlegar fyrir landsbyggð-
ina. Fyrirtækin hafa ekki burði til að
sinna viðhaldi, tækniþróun eða fjár-
festingu í skipum og búnaði. Fyrir
vikið mun fyrirtækjunum fækka.“
Morgunblaðið/Hafþór Hreiðarsson
Útgerðarmaður Gunnlaugur Karl á skrifstofu sinni á Húsavík í gær. Hann óttast áhrif fyrirhugaðs veiðigjalds.
„Hreinn landsbyggðarskattur“
 Útgerðarmaður
á Húsavík telur
veiðigjaldið ýta
undir samþjöppun
Flutningskostnaður útgerða og fiskvinnslna er mismikill og það hefur áhrif á hagnaðinn
Stjórn Landsambands íslenskra útvegsmanna skorar á
ríkisstjórnina að draga til baka frumvörp um stjórn fisk-
veiða og veiðigjöld. Þau verði unnin faglega með þátttöku
atvinnugreinarinnar og óska útvegsmenn eftir að skip-
aður verði starfshópur sérfræðinga með fulltrúum
stjórnvalda og útgerðarmanna til að meta þjóðhagsleg
áhrif frumvarpanna, áhrif þeirra á atvinnugreinina,
starfsfólk og sveitarfélögin.
Á fundi stjórnar Landssambands íslenskra útvegs-
manna sem haldinn var í gær var fjallað um frumvörpin.
Í ályktun átelur LÍÚ harðlega „vinnubrögð við gerð
frumvarpanna þar sem ekkert samráð var haft við at-
vinnugreinina. Verði þau að lögum munu þau hafa graf-
alvarleg áhrif á íslenskan sjávarútveg og íslenskt sam-
félag, segir í ályktuninni.“
Kollvarpa rekstri fyrirtækjanna
„Áform um að skerða aflaheimildir og gera stærstan
hluta afkomu fyrirtækjanna upptækan kollvarpa rekstri
þeirra og fjölmörg þeirra verða gjaldþrota. Áhrif á
tengdar greinar og þau byggðarlög sem byggja afkomu
sína á sjávarútvegi verða einnig alvarleg. Með því að
draga máttinn úr íslenskum sjávarútvegi er vegið að lífs-
kjörum sjómanna, fiskverkafólks og landsmanna allra.
Útvegsmenn hafa óskað eftir aðkomu að endurskoðun
laga um stjórn fiskveiða allt frá því að ríkisstjórnin komst
til valda. Endurtekin frumvörp ríkisstjórnarinnar sem
samin hafa verið án aðkomu greinarinnar hafa öll verið
ónothæf. Nú er mál að linni,“ segir í ályktun stjórnar
Landssambands íslenskra útvegsmanna.
Nú er mál að linni,
segja útvegsmenn
 LÍÚ vill faglega vinnu með þátttöku greinarinnar
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Stuðst er við rangar forsendur í
frumvarpinu um veiðigjald með
þeim afleiðingum að arðurinn af
fiskveiðum er stórlega ofmetinn og
þannig lagt til of hátt veiðigjald.
Dr. Birgir Þór Runólfsson, dós-
ent í hagfræði við Háskóla Íslands,
fullyrðir þetta og segir alrangt að
gera ráð fyrir 22 milljarða króna
arði af fiskveiðum árið 2010, líkt og
gert er í greinargerð frumvarpsins.
Nær sé að miða við 0-8 milljarða
króna arð eða „rentu“ eins það er
kallað í frumvarpinu árið 2010.
Röng aðferðafræði
Að sögn Birgis Þórs, sem hefur
rannsakað sjávarútvegs- og fisk-
veiðistjórnunarmál á Íslandi í tvo
áratugi, er mismunurinn kominn til
af því að höfundar frumvarpsins
notist við árgreiðsluaðferð til að
reikna kostnað fjármagns í fisk-
veiðum. Til skýringar bendir Birgir
Þór á að í frumvarpinu sé fjár-
magnstengdum gjöldum og reikn-
ingslegum afskriftum sleppt en í
stað þeirra komi reiknuð ávöxtun á
verðmæti varanlegra rekstrar-
fjármuna. Við útreikning á þessum
fiskveiðiarði sé síðan stuðst við
hlutfallið 6% sem sé alltof lágt.
„Að mínu viti ætti að minnsta
kosti að tvöfalda þá tölu og gera
ráð fyrir 12-16% hlutfalli. Hinn eig-
inlegi arður af auðlindinni er því
nær því að vera 0 til 8 milljarðar ár-
ið 2010. Hin raunverulega renta af
auðlindinni hríðlækkar og þar af
leiðandi verða forsendur sérstaka
veiðigjaldsins rangar,“ segir Birgir
Þór sem telur aðferðina ranga.
„Niðurstaðan er kolröng“
„Þetta rentuhugtak sem er búið
til í þessu frumvarpi virðist nýtt og
hefur ekkert með þann arð sem
jafnan er vitnað til í fiskveiðum eða
auðlindarentu yfirleitt að gera.
Þetta er engan veginn góð nálgun
til þess að taka tillit til fórnarkostn-
aðar fjármagns sem bundið er í
greininni. Í stóra samhenginu hefur
það þær afleiðingar að niðurstaðan
er kolröng. Þeir reikna ekki allan
kostnaðinn,“ segir Birgir Þór og
rökstyður það með því að benda á
að hvorki sé tekið tillit til afskrifta
vegna úreldingar tækja og búnaðar
né vegna fjármagnskostnaðar við
að binda fé í greininni.
Reikningsskekkja upp
á 14-22 milljarða króna
Morgunblaðið/Hafþór Hreiðar
Húsavík Við bryggjuna í gær.
 Hagfræðingur telur forsendur veiðigjaldsins kolrangar
Örvar Guðni Arnarson, fjár-
málastjóri Ísfélags Vest-
mannaeyja, segir forsendur
veiðigjaldsins rangar.
„Einn stærsti gallinn við að-
ferðina sem er notuð til að
reikna út auðlindarentu er að
hún tilgreinir ekki viðhalds-
fjárfestingakostnað. Það er eins
og frumvarpið geri ekki ráð fyrir
að greinin þurfi að kaupa inn ný
skip, tæki og tól, þótt kröfur um
gæði aukist stöðugt. Bara af-
skriftir fastafjármuna árið 2010
voru yfir 12 milljarðar og teljum
við að viðhaldsfjárfestinga-
kostnaður greinarinnar sé vel
ríflega það, varlega áætlað 15-
20 milljarðar. Út frá því má full-
yrða að veiðigjaldið sé ofmetið
um rúmlega 12-14 milljarða eða
70% af þeirri fjárhæð.“
Veiðigjaldið
allt of hátt
VIÐHALD OG AFSKRIFTIR
- á föstudögum