Morgunblaðið - 26.04.2012, Qupperneq 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. APRÍL 2012
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Útlit er fyrir góða grassprettu í
sumar, en þurrkar gætu þó valdið
talsverðum skaða, að sögn Páls
Bergþórssonar, veðurfræðings og
fyrrverandi veðurstofustjóra.
Mörg undanfarin ár hefur Páll
spáð fyrir um gróðursældina á kom-
andi sumri og sprettu á túnum
landsins og nú í
sumar spáir hann
góðri sprettu.
Vetrarhitinn
skiptir miklu máli
fyrir gróðurinn.
Páll hefur sýnt
fram á að fylgni
hefur verið á milli
vetrarhita og
heyfengs sumars-
ins en spá hans
byggist á með-
alhita yfir sjö mánaða tímabil í
Stykkishólmi, þ.e.a.s. frá október til
apríl. Hitafar þar er líkt því sem er
að meðaltali á landinu.
„Jörðin er svo vel geymd, frostið
hefur ekki skemmt ræturnar. Ég
held að það sé skýringin á þessu,“
segir hann um gróðurspána fyrir
sumarið.
Beita túnin sem minnst
„Meðalhitinn í október-apríl í
Stykkishólmi verður nú mjög nærri
2,0° en hann ræður miklu um gras-
sprettu, því að árin 1901-1975 var
fylgni vetrarhitans og sprettunnar
0,96. Meðaltal vetrarhitans síðasta
áratug hefur verið 1,7°, en var 1,1° á
hlýindaskeiðinu 1931-1960. Því
hlýrra sem er því minni er áburð-
arþörfin,“ segir Páll.
Hann bendir á að eftir þennan
hlýja vetur er jörðin víðast frostlaus.
„En því fylgir að raki getur sigið
óhindrað niður úr grassverðinum.
Það gæti dregið mjög úr sprettunni,
einkum ef úrkoma verður lítil. Um
hana er litlu hægt að spá, nema hvað
maí er oftast þurrasti mánuður árs-
ins. Helsta ráðíð við þessu er að bera
sem fyrst á túnin til þess að nýta
rakann sem fyrst og best. Einnig er
ráðlegt að beita túnin sem minnst,“
segir hann.
Um garð er genginn einn af hlýj-
ustu vetrum sem komið hafa frá
upphafi mælinga, þrátt fyrir kulda-
skeiðið í desember. Það veit á gott.
Páll bendir hins vegar á að þurrk-
urinn sé varasamur þegar jörðin er
svona klakalaus og hindrar ekki að
vatnið renni niður eins og áður segir
en vorið er alltaf þurrasti tími ársins.
Bændur vilja helst bera á túnin
þegar von er á vætu og segir Páll að
næstu dagar væru ágætir til þess.
Spurður um veðurútlitið í sumar
segir Páll að minna sé hægt um það
að segja. „Við erum nokkurn veginn
á miðju hlýskeiði sem hefur staðið í
tíu til 15 ár. Algengt er að þau standi
í svona 30 ár eða meira,“ segir Páll
og minnir á hlýindaskeiðið frá 1931
til 1960 og svo kaldara tímabil sem
stóð frá 1965 til 1995.
„Það er ólíklegt að það verði kalt í
sumar og til þess að gera er líklegt
að það verði hlýtt,“ segir Páll en
bætir við að lítið sé hægt að segja
fyrir um úrkomuna.
Útlit fyrir góða sprettu
Morgunblaðið/RAX
 Líklegt að sumarið verði hlýtt að mati Páls Bergþórssonar veðurfræðings
 Minni þörf á túnáburði en þurrkar gætu þó valdið talsverðum skaða
Páll
Bergþórsson
Heyskapur Margt bendir til þess að framundan sé hlýtt sumar og góð grasspretta.
Í kjölfar kuldatíðar og þurrka um
vorið og framan af sumri á sein-
asta ári rættist vel úr sumrinu.
Heyfengur var víðast hvar nægur í
flestum sveitum en á Norðurlandi
var júnímánuður óvenjukaldur og
heyfengur því minni á kalsvæðum
norðaustanlands.
Seinasta sumar var hlýtt suð-
vestanlands og var það 20. sum-
arið í röð sem hiti var yfir með-
allagi í Reykjavík. Úrkoma í
höfuðborginni var hins vegar að-
eins 68 prósent af meðalúrkomu
og var seinasta sumar hið þurr-
asta allt frá 1985.
Um norðvestanvert landið var
hiti á seinasta sumri 0,7-0,8 stig-
um fyrir ofan meðallag en kólnaði
svo austur eftir Norðurlandi að því
er fram kemur á tíðarfarsyfirliti
Veðurstofunnar.
Þó að víða hafi ræst úr heyskap
á seinasta sumri eyðulögðust
hundruð hektara túna við ut-
anverðan Eyjafjörð og í Þingeyj-
arsýslu vegna kals vorið 2011.
Uppskeran var aðeins um þriðj-
ungur eða fjórðungur á þeim tún-
um sem voru látin standa. Þegar
leið á sumarið rættist úr fyrir
norðan og var ágætis sprettutíð í
ágústmánuði og heyfengur ágætur
í bestu ræktunarsvæðunum.
Hlýnaði eftir mikið kuldakast
VEL RÆTTIST ÚR SUMRINU 2011 EFTIR VOR KULDA OG ÞURRKA
Ingveldur Geirsdóttir
ingveldur@mbl.is
Gamla varðskipið Þór III endar
brátt ævidaga sína. Skipið var
dregið af dráttarbátnum Auðuni
frá bryggjunni í Gufunesi og í
Njarðvíkurhöfn í gær þar sem það
verður rifið niður í brotajárn næstu
daga.
Það var Hringrás sem keypti
skipið til niðurrifs. Einar Ásgeirs-
son, framkvæmdastjóri Hringrásar,
segir að farið verði í það strax í dag
að dæla úr skipinu spilliefnum.
„Þegar búið verður að tæma það af
spilliefnum og taka það út af Heil-
brigðiseftirlitinu megum við hefja
verkið. Skipið verður flutt ásamt
öðru brotajárni frá Hringrás á er-
lendan markað þar sem það hefur
sitt framhaldslíf. Það kemur svo
heim til baka í formi gjaldeyris,“
segir Einar.
Þór III er skip sem ber mikla
sögu. Það var smíðað fyrir Land-
helgisgæsluna 1951 og var 920
tonn, 55,9 m á lengd og 9,5 m á
breidd. Þór gegndi veigamiklu
hlutverki í þorskastríðum milli Ís-
lands og Bretlands. Skipið var selt
Slysavarnafélagi Íslands árið 1982
og notað sem skólaskip fyrir Slysa-
varnaskóla sjómanna. Það fékk þá
nafnið Sæbjörg.
Frá árinu 1998 hefur Þór verið í
einkaeigu. Skipið var notað sem
veitingastaður á Húsavík sumarið
1999 og í því var vísir að safni um
sögu skipsins og landhelgisgæslu
við Ísland. Eftir það var skipið allt
sprautað gyllt og átti að fara til
Ibiza og gegna þar hlutverki fljót-
andi diskóteks í um tvö ár. Þegar
þeirri skemmtiferð átti að ljúka var
stefnan að gera úr því safn um
þorskastríðið á Thames-ánni í
Lundúnum. Aldrei var úr því að það
færi til Ibiza eða til Lundúna.
Síðast gegndi það hlutverki
sviðsmyndar í íslensku hryllings-
myndinni Reykjavík Whale Watch-
ing Massacre. Var skipið þá útbúið
eins og draugaskip sem varð ekki
til að bæta útlit þess.
Þór lá bundinn við höfnina í
Gufunesi. Skipið slitnaði frá höfn-
inni nokkrum sinnum og rak meðal
annars upp í fjöru sem varð til þess
að það skemmdist enn frekar.
Gamli Þór í brotajárn
 Gegndi veiga-
miklu hlutverki í
þorskastríðum
Morgunblaðið/Ómar
Gamli Þór Varðskipið hefur legið við Gufunesbryggju síðustu ár.
TIL HAMINGJU
VINNINGSHAFAR
Yfir 2O háskólabyggingar hafa
risið fyrir happdrættisfé.
Milljónaveltan
10 milljóna króna vinningur: Dregið er úr öllum miðum, bæði númer og bókstaf.
Tromp-miði margfaldar ekki vinningsupphæð en fimmfaldar vinningslíkur.
1 milljónar króna vinningar: Dregið er aðeins úr seldum miðum, bæði númer og bók-
staf. Tromp-miði margfaldar ekki vinningsupphæð en fimmfaldar vinningslíkur.
4. flokkur, 25. apríl 2012
Kr. 10.000.000,-
2511 B
11444 E
12143 H
26250 H
58108 B
57989 E
Kr. 1.000.000,-
Landhelgisgæslan tók í gær þátt í
björgunaræfingu í samstarfi við
Norðmenn þar sem settar voru á
svið þær aðstæður að eldgos hefði
átt sér stað í eldfjallinu Beerenberg
á Jan Mayen og flytja þyrfti á brott
þá einstaklinga sem þar hafa bú-
setu, en fjallað er virk eldstöð.
„Þetta snerist sem sagt um það
að koma á brott því fólki sem þarna
er, 25 manns, og að þessu unnum
við með norsku björgunarmiðstöðv-
unum. Megnið af þessu fór fram
sem leikur. Við sendum ekki skip,
flugvélar eða þyrlur á staðinn.
Norðmennirnir voru hins vegar
með eitthvað á svæðinu,“ segir
Hjalti Sæmundsson, aðalvarðstjóri
hjá Landhelgisgæslunni. Hann seg-
ir að æfingar sem þessi fari fram
annað slagið á milli Íslendinga og
Norðmanna. hjorturjg@mbl.is
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Björgun Gæslan tók þátt í æfingu í gær.
Sviðsettu eldgos
á Jan Mayen
með Gæslunni
Hæstiréttur hefur staðfest gæslu-
varðhaldsúrskurð Héraðsdóms
Vesturlands yfir karlmanni sem
dæmdur var í fjögurra ára fangelsi
fyrir að níðast kynferðislega á 11
ára gamalli dóttur sinni. Einn dóm-
ari skilaði séráliti og vildi sleppa
manninum úr haldi. Maðurinn verð-
ur í haldi til 15. júní nk.
Í greinargerð ríkissaksóknara
segir að það myndi særa réttarvit-
und almennings og valda almennri
hneykslan í samfélaginu ef mað-
urinn, sem dæmdur hefur verið í
fangelsi í héraðsdómi, gengur laus
á meðan mál hans bíður meðferðar
fyrir Hæstarétti.
Á þetta féllust bæði Héraðs-
dómur Vesturlands og Hæstiréttur.
Jón Steinar Gunnlaugsson hæsta-
réttardómari vildi hins vegar fella
úrskurðinn úr gildi og vísaði til
fyrri sérálita sinna vegna þess.
Barnaníðingur
áfram í haldi