Morgunblaðið - 04.07.2012, Síða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 4. JÚLÍ 2012
verði mætt með sanngjörnum hætti.“
Mikil áhersla er lögð á að gengið verði
frá samkomulagi um jöfnun lífeyris-
réttinda á milli almenna og opinbera
lífeyriskerfisins. Lagt verði til grund-
vallar það viðmið að lífeyrir verði um
76% af meðaltekjum á starfsævinni
miðað við 15,5% iðgjald í samtrygg-
ingarsjóði. Þá þurfi að gera upp baká-
byrgð ríkisins á B-deild Lífeyrissjóðs
starfsmanna ríkisins með löngu
skuldabréfi og afnema eigi framvirka
tengingu lífeyris við laun eftirmanns
og afnema ríkis- og launagreiðenda-
ábyrgðina.
Í drögum ASÍ segir að réttinda-
grunnur fyrir alla sjóði þurfi að vera
samræmdur. Lagðar eru til verulegar
breytingar á ellilífeyriskerfinu og
settar m.a. fram eftirfarandi tillögur:
„Réttur til eftirlauna taki mið af
76% meðalævitekna viðkomandi á
grundvelli 15,5% iðgjalds
Réttindakerfið verði aldurstengt
sem tryggir sjálfbærni kynslóðanna
Eftirlaunaaldur miðist við 67 ár en
breytist með breytingum á meðalævi
landsmanna, þó þannig að fyrir liggi
með 5-10 ára fyrirvara hver eftir-
launaaldurinn er hjá viðkomandi
sjóðsfélaga
Aukinn sveigjanleiki verði til töku
eftirlauna bæði hjá TR og lífeyris-
sjóðunum
Möguleiki á að hefja aftur greiðslur
inn í kerfið eftir að taka lífeyris
hefst.“
Verði þær breytingar gerðar sem
lagðar eru til í drögum ASÍ verða
reglur um skiptingu lífeyrisréttinda
milli hjóna endurskoðaðar með það að
markmiði að sameign hjóna verði
meginreglan ,,í kynlausu kerfi“.
Í umfjöllun um stjórnkerfi lífeyris-
sjóðanna er lögð áhersla á fjölmargar
breytingar, m.a. um að settar verði
gagnsærri reglur um kjör fulltrúa-
ráðs og stjórna sjóðanna þannig að
tryggt sé að félagsmenn og sjóðs-
félagar hafi tækifæri til að bjóða sig
fram til ábyrgðarhlutverka.
Fulltrúaráð sjóðanna hafi mikil-
vægt hlutverk með höndum, m.a. að
kjósa alla fulltrúa í stjórn lífeyrissjóðs
á hverju vori. Í fulltrúaráði sitji sjóð-
félagar eða greiðendur í viðkomandi
lífeyrissjóð og framboð til setu í
ráðinu verði auglýst hjá viðkomandi
stéttarfélögum.
Siðanefnd lífeyrissjóða
Þá er lagt til að settar verði stífari
reglur um stjórnir sjóðanna, m.a. um
að sett verði 8 ára hámark á sam-
felldan seturétt í stjórn lífeyrissjóðs.
Settar verði hæfisreglur og stjórnar-
menn og starfsmenn lífeyrissjóðanna
upplýsi um verðbréfaeign og viðskipti
sín.
Í tillögum um fjárfestingarstefnu
lífeyrissjóða segir að mikilvægt sé að
auka aftur hlutdeild erlendra eigna í
eignasafni lífeyrissjóðanna, þannig að
þeir hafi heimild til að fjárfesta allt að
helming eigna sinna í erlendum eign-
um og heimila þurfi að hlutdeild
hlutabréfa verði allt að 60%, þó þann-
ig að innlend hlutabréf verði að há-
marki fimmtungur af því.
Þá segir að eðlilegt sé að lífeyris-
sjóðir nýti sér reynslu Norska olíu-
sjóðsins, m.a. í tengslum við siðferði
og samfélagslega ábyrgð og lagt er til
að sjóðirnir setji sér samskipta- og
siðareglur fyrir starfsmenn og stjórn-
armenn, þ.m.t. reglur um þátttöku í
boðsferðum, gjafir og risnu, takmörk-
un á samhliða fjárfestingum og þátt-
töku í atvinnurekstri.
Loks er lagt til að komið verði á fót
siðanefnd lífeyrissjóðanna á vett-
vangi Landssamtaka lífeyrissjóða.
Boða umbætur og meira gagnsæi
 Starfsgetumat verði innleitt og réttur til örorkubóta verði fyrst til eftir 3 til 5 ára endurhæfingu
 Skýrar reglur um siðferði og samfélagslega ábyrgð  Átta ára hámark á setu í stjórn lífeyrissjóða
Í veg fyrir ofurlaun
» Í drögum ASÍ er lagt til að
lífeyrissjóðir setji sér skýrar
reglur um launagreiðslur
stjórnar og stjórnenda þeirra
fyrirtækja sem fjárfest er í
með það að markmiði að
koma í veg fyrir óeðlileg of-
urlaun.
» Til að ná 3,5% langtíma-
ávöxtun telur ASÍ óhjá-
kvæmilegt að lífeyrissjóðir
fjárfesti í ríkara mæli í eign-
um með breytilegum tekjum
– hlutabréfum og víkjandi
lánum.
FRÉTTASKÝRING
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Lagðar eru til ýmsar veigamiklar
breytingar í lífeyrismálum og á vett-
vangi lífeyrissjóðanna í nýjum drög-
um að stefnu ASÍ í lífeyrismálum.
Miðstjórn ASÍ afgreiddi drögin í sein-
asta mánuði og verða þau til skoðunar
hjá aðildarfélögunum í sumar en
markmiðið er að afgreiða þau á 40.
þingi ASÍ, sem haldið verður í haust.
Í umræðuskjali þar sem drögin eru
birt segir að mikill almennur vilji sé
til þess innan ASÍ að lífeyrissjóða-
kerfið grundvallist á skylduaðild,
samtryggingu, sjóðasöfnun og sjálf-
bærni kynslóðanna. En brýnt sé að
auka gagnsæi í stjórnkerfi sjóðanna
og efla þurfi alla upplýsingagjöf
þeirra.
,,Það er afdráttarlaust afstaða að-
ildarsamtaka Alþýðusambandsins að
lífeyrissjóðirnir eiga að setja sér
skýrar reglur um siðferði og sam-
félagslega ábyrgð, bæði hvað varðar
fjárfestingar sínar og innri starf-
semi,“ segir í drögunum.
Forystumenn ASÍ og SA sitji
ekki í stjórnum lífeyrissjóða
Lagðar eru til fjölmargar breyting-
ar, m.a. að við það verði miðað að for-
seti ASÍ og formaður SA ásamt fram-
kvæmdastjórum samtakanna taki
ekki sæti í stjórnum einstakra sjóða.
Lagt er til í kafla draganna um ör-
orku að tekið verði upp fjölþætt
starfsgetumat sem liggi til grundvall-
ar endurhæfingarlífeyri og „réttur til
varanlegra örorkubóta verði fyrst til
eftir 3 til 5 ára endurhæfingartíma-
bil“.
Sú stefna er sett fram að tekju-
tenging örorkubóta verði aflögð, en
bótaréttur skilgreindur miðað við
starfsgetumat. „Tekjuviðmið í ör-
orkubótarétti lífeyrissjóðanna verði
eingöngu gagnvart atvinnutekjum en
ekki gagnvart greiðslum frá TR.
Jafna verður örorkubyrði lífeyris-
sjóðanna með opinberum framlögum,
m.a. til að mismunandi byrði af rétt-
indaávinnslu ungs fólks sem lendir í
örorku eftir takmarkaða atvinnusögu
Morgunblaðið/Golli
Réttindi ASÍ vill að lífeyriskerfi launafólks byggist áfram á skylduaðild,
samtryggingu, sjóðasöfnun og sjálfbærni kynslóðanna.
Í drögum ASÍ að tillögum í lífeyris-
málum, sem miðstjórnin hefur af-
greitt til aðildarfélaganna, er
áhersla lögð á skýrari verkaskipt-
ingu milli Tryggingastofnunar rík-
isins og lífeyrissjóðanna í framtíð-
inni.
Er mikið upp úr því lagt að dregið
verði úr tekjutengingum örorkubóta-
og ellilífeyris. „Tryggja þarf að sjóð-
félagar hafi hag af því að greiða í líf-
eyrissjóð. Þetta verður best gert með því að draga verulega úr tekju-
tengingum í almannatryggingakerfinu,“ segir í tillögunum.
„Horfið verði frá tekjutengingum milli heilbrigðiskerfisins og lífeyris-
tekna í gjaldtöku á dvalar- og hjúkrunarheimilum fyrir aldraða en skil-
greind verði almennur húsnæðis- og fæðiskostnaður en hjúkrunarkostn-
aður verði á vegum opinberra aðila,“ segir enn fremur í drögunum.
Horfið frá tekjutengingum
SKÝRARI VERKASKIPTING MILLI TR OG LÍFEYRISSJÓÐA
Baldur, eftirlitsskip Landhelgis-
gæslunnar, stóð um hádegisbilið í
gær strandveiðibát að meintum
ólöglegum veiðum innan reglu-
gerðarhólfs suður af Skor í Breiða-
firði. Þar er í gildi bann við hand-
færa- og línuveiðum.
Bátnum var vísað til hafnar þar
sem málið verður tekið fyrir af við-
eigandi lögregluyfirvöldum.
Fjölmargir strandveiðibátar hafa
verið á sjó nú í byrjun vikunnar þar
sem nýtt tímabil strandveiðibáta
hófst með nýjum mánuði. Því er
heimilt að sækja á öllum fjórum
svæðunum. Alls hafa 715 bátar
fengið leyfi Fiskistofu til að stunda
strandveiðar í sumar.
Staðinn að meintum ólöglegum veiðum
Umsóknum um aðstoð hjá Umboðs-
manni skuldara hefur fækkað veru-
legu og umsvif stofnunarinnar drag-
ast því saman og starfsfólki fækkar,
eins og fram kom í Morgunblaðinu í
gær. Að sögn Svanborgar Sigmars-
dóttur, upplýsingafulltrúa Umboðs-
manns skuldara, fækkar starfsfólki í
haust um 20-30 manns en í lang-
flestum tilvikum er um að ræða fólk
sem er með tímabundinn ráðning-
arsamning, sem rennur út í haust.
Einkum er um að ræða sumarstarfs-
menn og nema sem hafa unnið hjá
umboðsmanni meðfram skólagöngu
en í örfáum tilvikum munu fastráðn-
ir starfsmenn láta af störfum.
Umboðsmaður er með starfsemi á
2. og 3. hæð í Kringlunni 1 en um
áramót rennur leigusamningur um
3. hæðina út og verður þá allri starf-
seminni komið fyrir á 2. hæð.
Heildarútgjöldin um milljarður
Svanborg segir að þrátt fyrir
fækkun mála sé umfang vinnslunnar
aðeins að breytast, m.a. þegar upp
koma tilvik þar sem breyta þarf
gerðum samnmingum á samnings-
tímanum, ef aðstæður skuldara
breytast óvænt t.d. vegna veikinda,
eða atvinnumissis.
Miklu færri mál berast nú til um-
boðsmanns en á seinasta ári. Að
meðaltali berast nú um 50 umsóknir
um greiðsluaðlögun á mánuði en
þær voru nálægt 200 á mánuði í
fyrra. Í frétt blaðsins í gær var mis-
sagt að 1.755 málum hefði verið lokið
með samningum. Hið rétta er að
vinnslu 1.755 mála er lokið og þar af
hefur 889 málum verið lokið með
samningum milli skuldara og kröfu-
hafa og 14 með nauðasamningum, að
sögn Svanborgar.
Við afgreiðslu fjárlaga fyrir yfir-
standandi ár var samþykkt 455
milljóna kr. viðbótarfjárheimild
vegna aukins málafjölda og alls gert
ráð fyrir 1.050 milljóna kr. heildar-
útgjöldum umboðsmanns á þessu
ári. Ákveðið var að ráðast í stórátak
til að ljúka afgreiðslu mála og var
því spáð að á síðari hluta þessa árs
myndi umfang stofnunarinnar drag-
ast verulega saman. Það er að ganga
eftir að sögn Svanborgar.
omfr@mbl.is
Umsóknum fækkað úr
200 á mánuði í um 50
 Fækka einkum
fólki með tíma-
bundna ráðningu
Morgunblaðið/Eggert
Afgreidd Með fækkun mála hjá umboðsmanni mun starfsemin dragast sam-
an. Útgjöldin eru fjármögnuð með gjaldtöku af fjármálastofnunum.
– FULLT HÚS ÆVINTÝRA
REYKJAVÍK • AKUREYRI
ellingsen.is
PIPA
R\TBW
A
•
SÍA
•
1123
43
Gönguskórnir frá Columbia
koma þér hvert á land sem
er. Gæði á góðu verði.