Morgunblaðið - 04.07.2012, Qupperneq 12

12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 4. JÚLÍ 2012
VIÐTAL
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Maria Damanaki, sjávarútvegsstjóri
Evrópusambandsins, fór ekki í graf-
götur með afstöðu sambandsins til
makríldeilunnar á blaðamannafundi í
Reykjavík í gær. Síðan samninga-
viðræður hófust fyrir þremur árum
hafi sambandið lagt fram tilboð til ís-
lenskra stjórnvalda sem hafi verið
hafnað. Í kjölfarið hafi verið lagt fram
nýtt tilboð sem kvað á um 60% meiri
makrílkvóta en hið fyrra. Nú sé að
mati ESB komið að ríkisstjórn Ís-
lands að leggja fram gagntilboð og
binda enda á deiluna með samningi.
Eftir fundinn gaf Damanaki kost á
stuttu viðtali um makríldeiluna og
tengsl hennar við aðildarumsókn
Íslands að Evrópusambandinu.
Tilefni heimsóknarinnar er fundur
sjávarútvegsráðherra Norður-
Atlantshafsríkjanna í Reykjavík þar
sem makríldeilan er í brennidepli.
Deilan hefur farið harðnandi síðan
makríll tók að ganga í meira mæli inn
í íslenska lögsögu árið 2008 og hótar
ESB nú að refsa Íslandi og Fær-
eyjum vegna meintrar ofveiði.
Virði heildarlöggjöf ESB
– Árni Þór Sigurðsson, formaður
utanríkismálanefndar, hefur lýst yfir
áhyggjum með að innan ESB sé mak-
ríldeilan tengd við umsókn Íslands
um aðild að sambandinu. Er það rétt?
„Ég hef þegar svarað því til að öll
aðildarríkin vilja að Ísland gangi í
Evrópusambandið. Ég tel að þessi
staða sé hættuleg fyrir báða aðila. En
við verðum að halda því ákveðið fram
að Ísland virði heildarlöggjöf
Evrópusambandsins [e. European
acquis], með vísan til alþjóðlegra
samninga um deilistofna. Við verðum
að komast í gegnum aðildarferlið. Við
leggjum hart að okkur og ætlum að
leggja enn harðar að okkur til að yfir-
stíga þessa erfiðleika.“
– Þú lagðir mikla áherslu á að fara
samningaleiðina í makríldeilunni þeg-
ar þú ræddir við fjölmiðla áðan.
Án þess að ég vilji oftúlka orð þín
verð ég að spyrja hvort lausn deil-
unnar sé skilyrði þess að aðildar-
viðræðurnar geti haldið áfram?
„Aðildarferlið er ekki grundvallað á
skilyrðum eins eða neins. Eina skil-
yrðið er að allir nýliðar virði heildar-
löggjöf Evrópusambandsins. Það er
ekki skilyrði. Þetta er mjög sann-
gjarnt og er til vitnis um vilja þess
sem vill ganga í fjölskylduna. Við
þurfum því að leggja harðar að okkur.
Það er það eina sem ég get sagt,“ seg-
ir Damanaki en með fjölskyldu á hún
við aðildarríki Evrópusambandsins.
– Írski Evrópuþingmaðurinn Pat
the Cope Gallagher hefur beitt sér
fyrir nýjum samningi á vettvangi
þingsins um refsiaðgerðir gegn
ríkjum sem stunda ósjálfbærar veið-
ar. Hvaða líkur eru á því að þínu mati
að þessum refsiákvæðum verði beitt
gegn Íslandi og Færeyjum, takist
ekki að ná samkomulagi í makríl-
deilunni hér í Reykjavík?
Taki á ósjálfbærum veiðum
„Það sem ég get sagt er að fram-
kvæmdastjórn Evrópusambandsins
hefur lagt fram tillögu um þau laga-
legu úrræði sem grípa má til. Við
stöndum frammi fyrir því að nokkur
ríki stunda ósjálfbærar veiðar … Úr
því að Evrópuþingið og fram-
kvæmdastjórnin hafa þegar lýst yfir
stuðningi við tillögurnar get ég reikn-
að með því að málinu verði lokið í
september og að úrræðin verði þá
tiltæk. En ég tek fram að þessi úr-
ræði ná til allra þeirra sem ekki fara
að alþjóðalögum. Þetta eru ekki ís-
lensk úrræði. Við unnum þau ekki
með Ísland í huga. Þau eru fyrir alla.“
– Ganga verður út frá því að úr-
ræðin hafi verið smíðuð til að beita
þeim gegn ríkjum sem talin eru brot-
leg. Ef samningaviðræðurnar fara út
um þúfur og Ísland heldur að ykkar
áliti áfram að stunda ósjálfbærar
makrílveiðar, hvenær gætu slíkar
refsiaðgerðir litið dagsins ljós?
Úrræði fyrst, svo útfærslur
„Á þessari stundu er áherslan á að
reyna að ná samkomulagi. Við verð-
um að bíða þar til þessi úrræði liggja
fyrir og þá munum við ræða hvernig
þeim verður beitt. Það er ótímabært
að ræða þetta á þessu stigi.“
– Hversu mikla þolinmæði hefur
Evrópusambandið? Horfið þið til
þess að ljúka samningum um makríl-
inn á meðan Kýpur fer með for-
mennsku í sambandinu til áramóta
eða á að ljúka þeim fyrir sumarlok?
„Ég tel að við þurfum að ljúka
samningaviðræðum þannig að samn-
ingar liggi fyrir áður en næsta fisk-
veiðitímabil hefst. Það er markmið
okkar. Það þýðir að við þurfum að ná
samkomulagi í haust. Það virðist vel
vera hægt að ná því markmiði.“
Úrvalssveit lögfræðinga
– Því hefur verið haldið fram í um-
ræðunni á Íslandi að fyrirhugaðar
viðskiptaþvinganir brjóti gegn
ákvæðum EES-samningsins og
ákvæðum samninga á vegum
Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar.
Hvernig bregstu við því?
„Markmið okkar er skýrt. Við höf-
um lýst því yfir að við viljum að farið
sé að alþjóðalögum. Tillögur okkar að
umræddum úrræðum taka mið af því.
Lögmenn okkar hafa séð um málið og
þeir geta sagt þér að framkvæmda-
stjórn Evrópusambandsins hefur upp
á að bjóða bestu lagalegu ráðgjöfina
sem fyrirfinnst.
Úrræðin verða í samræmi við
alþjóðalög. Ég er ekki lögfræðingur
en ég treysti lögmönnum okkar. Þeir
eru afar færir.“
– Hluti forystunnar í Vinstrihreyf-
ingunni - grænu framboði gerir kröfu
um að aðildarsamningur verði á borð-
inu, eða að minnsta kosti megin-
útlínur hans, áður en gengið verður
til þingkosninga á Íslandi næsta vor.
Er þetta raunhæft markmið?
„Við erum að reyna að hafa þessi
úrræði tiltæk svo fljótt sem auðið er
vegna þess að við þurfum mikið á
þeim að halda, almennt séð. Ég get
ekki tengt málið við kosningarnar.“
– Er raunhæft að flýta aðildar-
viðræðunum svo þessi tímarammi
sem hér er til umræðu fái staðist?
„Það get ég ekki sagt. Ég get hins
vegar sagt að markmið okkar er að
leita lausnar eins fljótt og auðið er.“
Refsiákvæðin tilbúin í haust
 Sjávarútvegsstjóri ESB segir nýsamþykktan refsiramma gegn þjóðum sem stunda ofveiði hvíla á
traustum lagagrunni  Vill fara samningaleiðina í makríldeilunni  Ákvæðin taka gildi í haust
Morgunblaðið/Kristinn
Í Reykjavík Maria Damanaki, sjávarútvegsstjóri ESB, svarar spurningum blaðamanna í gær.
Refsiákvæðin sem Damanaki vík-
ur að hér í viðtalinu fyrir ofan
eru í sjö svohljóðandi liðum sem
eru hér endursagðir í réttri röð í
lauslegri þýðingu á íslensku:
1) Takmarkanir á magni innflutts
fisks til Evrópusambandsins,
þar með talið af stofnum sem
snerta sameiginlega hagsmuni
og tengdar tegundir.
2) Skilgreiningin á tengdum teg-
undum er almenn og nær til
nokkurra tegunda annarra en
til dæmis makríls og er byggð
á reglum Matvæla- og land-
búnaðarstofnunar SÞ.
3) Ákvæðin veita svigrúm til
frekari aðgerða reynist upp-
haflegu aðgerðirnar ekki
árangursríkar.
4) Takmörkun á notkun hafna í
ESB fyrir skip sem sigla undir
fána landsins eða svæðisins
sem talið er stunda ofveiði.
5) Takmörkun á notkun hafna í
ESB fyrir skip sem flytja fisk
og sjávarafurðir úr stofnum
sameiginlegra hagsmuna og
tengdra tegunda.
6) Bann við sölu á fiskveiði-
skipum, veiðarfærum og
birgðum til landsins eða
svæðisins sem talið er stunda
ofveiði.
7) Bann við
útflöggun
fiskiskips
frá aðild-
arríki ESB
við land
eða svæði
sem talið
er stunda
ofveiði.
Írski Evr-
ópuþing-
maðurinn
Pat the
Cope Gallagher leiddi samninga-
viðræðurnar og greindi frá því
27. júní sl. að samningar hefðu
tekist milli Evrópuþingsins og
danskrar forystu í ESB um ofan-
talin refsiákvæði, en Danir létu
af forsæti í sambandinu 1. júlí sl.
Sendiherrar ESB-ríkjanna
hefðu samþykkt samkomulagið
27. júní sem ætlunin sé að sam-
þykkja innan sjávarútvegs-
nefndar Evrópuþingsins dagana
10-11. júlí nk. Loks sé stefnt að
því að samþykkja samninginn á
Evrópuþinginu í vinnuvikunni
sem hefst 10. september.
Fram kemur í máli Damanaki
hér fyrir ofan að hún líti svo á að
framkvæmdastjórn ESB leggi
blessun sína yfir refsiákvæðin.
YFIRVOFANDI REFSIAÐGERÐIR ESB
Takmarkanir yrðu settar
á löndun íslenskra skipa
Pat the Cope
Gallagher