Morgunblaðið - 03.08.2012, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 3. ÁGÚST 2012
–– Meira fyrir lesendur
Katrín Theódórsdóttir
Sími
:
569 1105
kata@mbl.is
Meðal efnis verður:
Endurmenntun, símenntun,
iðnnám, tómstundarnámskeið,
tölvunám, háskólanám,
framhaldsskólanám, tónlistarnám,
skólavörur, skólatölvur,
ásamt full af spennandi efni.
NÁNARI UPPLÝSINGAR GEFUR:
PÖNTUNARTÍMI AUGLÝSINGA:
Fyrir kl. 16, mánudaginn 13. ágúst
Þann 17. ágúst
kemur út glæsilegt
sérblað um skóla
og námskeið
sem mun fylgja
Morgunblaðinu
þann dag
Skólar & námskeið
SÉRBLAÐ
Skó
lar &
nám
ske
ið
SVIÐSLJÓS
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
„Sumarið hefur verið afskaplega
gott. Alveg einstaklega gott,“ sagði
Bjarni Magnússon, fyrrverandi
hreppstjóri, í Grímsey. „Það má
heita að það hafi verið sól meiripart-
inn í sumar. Það gerði tveggja daga
hret fyrir tíu dögum, rigningu, og
veitti ekki af því það var allt orðið
svo skráþurrt hérna. Ég held að það
hafi ekki komið dropi úr lofti í eina
tvo mánuði. Bara sól, sól, sól.“
Bjarni fæddist árið 1930 og varð
82 ára í sumar. Hann man því mörg
sumrin í eynni. „Þau hafa ekki verið
skemmtileg undanfarin ár – heldur
leiðinleg,“ sagði Bjarni. „Þetta er
búið að vera allt, allt annað sumar nú
en verið hefur mjög lengi. Þeir sem
eru dálítið yngri en ég segjast ekki
muna eftir öðru eins veðri og nú.“
Hann sagðist muna eftir mjög góð-
um sumrum í gamla daga.
„Þegar maður var strákur, fyrir
1940, voru sumrin þvílíkt góð! Það
var sérstaklega gott tíðarfar þá. Ég
man sérstaklega eftir því þegar Ís-
land var hernumið í maí 1940 að þá
var komið ægilega gott veður, það
voraði svo snemma þá.“ Bjarni sagði
að á æskuárum hans hefði verið mik-
ill munur á sumri og vetri. Á vetrum
snjóaði samfleytt svo dögum eða vik-
um skipti í norðanátt og allt var á
kafi í snjó.
Fuglinn alltaf á kafi í átu
En hvernig hefur bjargfuglinum
reitt af í sumar?
„Ja, hérna, hérna,“ sagði Bjarni.
„Svartfuglinn er alltaf á kafi í átu.
Hún hefur aldrei komið svona
snemma eins og núna. Loðnan kom
svo snemma. Þegar ég var seinast á
vertíð, árið 1960, var verið að gera
tilraunir með að veiða loðnu og
bræða. Síðan hefur aldrei komið eins
mikil loðna inn á Grímseyjarsund
eins og í vetur.“
Bjarni sagði að netabátar hefðu
fiskað vel af mjög fallegum fiski á
Grímseyjarsundi í sumar. Nú eru
allir búnir með kvótann í Grímsey og
einungis strandveiðimenn að róa.
Svartfuglsungar eru margir
komnir á legg og farnir úr bjarginu.
Ungar úr varpi, þar sem egg voru
tínd í vor, eru hálfum mánuði seinna
á ferðinni og stutt í að þeir fari.
Bjarni sagði að ekkert hefði orðið
vart við dauðar lundapysjur.
„Lundinn er með troðfullt nefið af
æti. Meira að segja get ég sagt þér
að álkan er ekki vön að bera í nefinu,
hún er eins og langvían og ælir í
ungana. Nú hef ég séð óhemju af
álku með síli í nefinu. Þetta er svo
mikið að hún getur ekki kyngt því
öllu svo hún verður að bera það í nef-
inu til unganna. Það er geysimikið af
sílaberum núna. Það er enginn
skortur.“
Fjölgun í lunda og langvíu
Bjarni var búinn að háfa svolítinn
lunda í sumar. Undanfarið hefur
ekkert gengið að háfa vegna blanka-
logns dag eftir dag. Hann sagði að
fuglinn væri vel haldinn.
„Þetta er bara svona rétt til til-
breytingar sem maður er að háfa,“
sagði Bjarni. „Það er langtum mesta
fjölgunin í lunda og langvíu. Álkan
þarf jafnvel að flýja undan langví-
unni, hún er svo frek.“ Bjarni sagði
að eina breytingin sem hann sæi til
hins verra í fuglalífinu væri hjá rit-
unni og fýlnum eða múkkanum. „Nú
er öll lifur hirt í Grímsey og send
suður. Múkkinn fær enn minna af
lifur en verið hefur. Honum og rit-
unni gengur svolítið illa. Henni
gengur illa að koma upp ungum.
Þetta virðist ætla að fara sömu leið
og undanfarin ár.“
Kría hefur aldrei verið meiri í
Grímsey en nú, að sögn Bjarna.
„Ungarnir fljúga hér út um allt.
Það er fullt af þessu og svo verður
þetta plága hér á flugvellinum. Þetta
situr svo mikið á honum og ekkert
sem getur fælt þetta í burtu. Krían
virðist hafa nóg æti. Maður sér
kríuna alveg látlaust stinga sér, al-
veg látlaust. Það er alltaf kría að
stinga sér á Básavíkinni, en ritan
getur það ekki neitt. Ritan og fýllinn
hirða bara af yfirborðinu.“
„Bara sól, sól, sól“ í Grímsey í sumar
 Yngra fólk í Grímsey man ekki eftir annarri eins blíðu og í sumar  Bjargfugli, nema ritu og fýl,
hefur reitt mjög vel af  Lundar og álkur með troðfulla gogga af æti  Kríuungar flögra um allt
Morgunblaðið/ÞÖK
Grímseyingar Veðrið hefur verið mjög gott í Grímsey. Bjarni Magnússon
eldri (t.h.) með alnafna sínum við bátinn Fiske. Myndin er frá árinu 2006.
Verður sumarið
2012 eitt af
þessum allra
bestu sumrum
sem við þekkj-
um m.t.t. hita
og sólar síð-
ustu 150 árin
eða svo?
Svo ritar Ein-
ar Sveinbjörnsson veðurfræð-
ingur á bloggi sínu á mbl.is.
„Undanfarin ár hefur verið
hálfgerð fýla norðaustan- og
austanlands að sumrinu, en nú
bregður svo við að þar hefur tíð-
in ekki verið síðri en annars
staðar, svona lengst af. Við er-
um hálfnuð með sumarið í skiln-
ingi veðurfarsins, en það nær
frá júní til september. Sumrin
1939, 2003 og 2010, sem eru
með þeim allra, allra bestu, ein-
kenndust m.a. af því hversu tíð-
in hélst góð langt fram í sept-
ember. 1939 og 2003 gerði
ágætar hitabylgjur, þá sér-
staklega 1939.“
En það er kannski frekt að
biðja um almennilega hitabylgju
svo þetta sumarið toppi nú flest
það sem við höfum séð hingað
til, spyr Einar.
Með bestu
sumrum?
SPÁÐ OG SPEKÚLERAÐ UM
VEÐRIÐ Á BLOGGSÍÐUM
Einar
Sveinbjörnsson
Ingvar P. Guðbjörnsson
ipg@mbl.is
„Það eru margir hektarar af því sem
við bárum á glaðir í vor alveg bráð-
ónýtir og það verður ekki slegið. Það
er bara brúnt yfir að líta og graslaust.
Þannig er nú ástandið hérna,“ sagði
Þórarinn Þórarinsson, bóndi á Vog-
um í Kelduhverfi, um heyskap og
heyfeng þar í sumar. „Ef við höldum
okkur við Kelduhverfið þá hefur
hann nánast ekki gengið. Menn eru
varla farnir að slá. Það er fyrst og
fremst fyrir grasleysi,“ sagði Þórar-
inn og segir fyrst og fremst langvar-
andi þurrki um að kenna.
Rignt einu sinni í allt sumar
„Þetta er nú misjafnt á milli bæja
en víða hérna er grunnt á hraunið eða
sendin tún. Svo hefur nánast ekki
komið hér dropi úr lofti. Það voru hér
krapahríðar um miðjan maí og
bleytti þá sæmilega vel í. Síðan hefur
ekki komið hér ærleg rigning nema
einu sinni, núna fyrir hálfri annarri
viku,“ sagði Þórarinn og sagði að
óvíst hvert framboð af heyi yrði í
haust, en hann telur að á einhverjum
bæjum verði ekki óbreyttur bústofn
nema til komi aðkeypt fóður. Það sé
þó erfitt að fá þar sem riða hafi komið
upp á svæðinu og ekki megi einu
sinni færa hey á milli bæja. Opinber
leyfi þurfi til.
„Við áttum dálitlar fyrningar og
erum ekkert mjög illa settir þannig,
en heyfengurinn verður 30-40%
minni heldur en í fyrra. Það getur
ekkert orðið annað,“ sagði Þórarinn
og útilokaði ekki að hann yrði að
fækka gripum í haust vegna þess.
Sömu sögu af heyskap er ekki að fá
af Suðurlandi. Hafsteinn Jónsson,
bóndi í Akurey í Vestur-Landeyjum,
segir meiri heyfeng í ár en í fyrra og
að heyskapurinn hafi fengið einstak-
lega vel, en fyrri sláttur er búinn og
búið að bera á fyrir seinni slátt. Haf-
steinn kemur að útflutningi á heyi til
Færeyja og segir að mjög vel hafi
tekist til við fóðuröflun á þann mark-
að. Hann segir að farin hafi verið sú
leið að bera mjög snemma á í vor og
auka áburðarmagn á hvern hektara
og að það hafi skilað sér vel.
Allt að 40% kal í sumum túnum
Í Þistilfirði er heyskapur kominn
misjafnlega á veg. Axel Jóhannesson,
bóndi á Gunnarsstöðum, segir að
fyrri sláttur sé á lokametrum og að
búið sé að bera á fyrir seinni slátt.
Hann segir uppskeruna minni en í
fyrra. Það sé vegna langvarandi
þurrka og eins kals í túnum í vor, en í
sumum túnum hjá honum kólu um
30-40% túnanna og því bar hann í vor
á um 20 hektara til viðbótar af túnum
á öðrum bæjum og var síðast að slá í
Finnafirði á jörð þar sem enginn
búskapur er.
Uppskeran í slæmu meðaltali
„Hún er svona í slæmu meðaltali,“
sagði Bjarki Fannar Karlsson, bóndi
á Hafrafellstungu í Öxarfirði, um
heyuppskeru sumarsins en heyskap-
ur hjá þeim er að klárast. Hann segir
vel hafa tekist til við heyskapinn.
„Það hefur nánast aldrei rignt svo
það hefur gengið vel að ná því,“ sagði
Bjarki Fannar. Hann segir þau vel
sett með heyforða fyrir veturinn. Það
sé orðið nóg til af heyi og búið að bera
á milli 15 og 20 hektara fyrir seinni
sláttinn sem Bjarki Fannar reiknar
með að verði um miðjan ágúst.
Margir hektarar af tún-
um ónýtir vegna þurrka
 Bændur í Kelduhverfi vart byrjaðir að slá vegna grasleysis
Morgunblaðið/Sigurður Sigmundsson
Misskipt gæði Á meðan einhverjir bændur sunnanlands tala um meiri hey-
feng í ár búa margir starfsbræður þeirra norðan heiða við uppskerubrest.
Betur fór en á horfðist í gærkvöldi
þegar olía lak úr jeppa sem valt ofan
í vatnsverndarsvæði í Elliðavatni.
Hreinsunarbíll mætti á vettvang
rétt fyrir klukkan tíu í gærkvöldi til
þess að ljúka hreinsunarstarfi. Sem
betur fer náði olían úr jeppanum
ekki að breiðast út af ráði en vindátt
á svæðinu var hagstæð og skipti það
sköpum. Þegar blaðamaður mbl.is
hafði samband við slökkvilið höf-
uðborgarsvæðisins um tíuleytið í
gærkvöldi fengust þau svör að
hreinsunarstarfið gengi vel miðað
við aðstæður. Þá mun óhappið ekki
hafa áhrif á vatnsból Reykvíkinga en
svæðið var strax girt af með þar til
gerðum búnaði til að koma í veg
fyrir útbreiðslu olíunnar.
Olía lak úr jeppa á
vatnsverndarsvæði
Morgunblaðið/Eggert
Umhverfisslys Olía lak úr jeppa á
vatnsverndarsvæði í Elliðavatni.