Morgunblaðið - 03.08.2012, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 3. ÁGÚST 2012
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Markaður-inn, þaðer nú
meiri karlinn. Fyr-
ir svo sem viku
hafði Mario
Draghi, forstjóri seðlabanka
evrusvæðisins, þekkst að mæta
á fund um efnahagsmál í Lond-
on. Eitthvað varð hann að segja
þar. Og það gerði hann: Enginn
mætti vanmeta vilja leiðtoga
Evrópu og ESB til að verja evr-
una falli. Seðlabankinn, sem
hann væri í forsvari fyrir, hefði
það verkefni með öðrum að
tryggja að lántökukostnaður
aðildarríkja myntarinnar yrði
ekki óeðlilega hár. Og fyrst
bankinn hefði slíkt verkefni þá
hefði hann þar með þær heim-
ildir sem þyrfti. – Fjárfestar
þurftu ekki meir.
Þetta vildu þeir heyra og
markaðurinn tók viðbragð. Bréf
hækkuðu í verði og lántöku-
kostnaður Spánar, sem hvað
mest er horft til um þessar
mundir, lækkaði svo um
munaði.
Viðurkenna verður að
Morgunblaðið var ekki sann-
fært um að tímabært væri að
taka þátt í jólagleðinni í lok júlí.
Batinn á mörkuðum hélt vissu-
lega áfram alla vikuna en í rit-
stjórnargrein í upphafi hennar
var skrifað á þessum vettvangi:
„Vera má að eitthvert hald
verði í þeim bata og ekki er úti-
lokað að hann aukist jafnvel enn
þá meir. Það ræðst einkum af
því hvort orðin reynast
innstæðulaus eða hið gagn-
stæða, því að á daginn komi að
þau séu sem höggv-
in í stein og stand-
ist skoðun. Það
veltur því á miklu.
Ef hið fyrra
verður raunin er
vafalaust að betra væri að
bankastjórinn hefði stigið var-
legar til jarðar en hann gerði.
Fylgi hann orðum sínum eftir af
afli og hafi til þess stuðning, til
að mynda frá ráðamönnum
Þýskalands, gætu þau haft
verulega og jafnvel varanlega
þýðingu. Reynslan sýnir að
vissulega er hægt að tala upp
efnahagslífið um hríð, en hún
sýnir ekki síður vel að talið eitt
dugar skammt. Rétt er í þessu
tilviki að hafa hemil á gleði
sinni, en vona það besta.“
Stjórnarfundur seðlabanka
evrunnar var haldinn í gær. Og
þótt bankastjórinn reyndi að
bera sig vel og vísa verkefn-
unum inn í framtíðina gat hann
engan blekkt. Hann hafði ekki
fengið umboð til að standa við
stóru orðin, eða við þann skiln-
ing sem í þau var lagður, án
þess að honum væri andmælt.
Andstaðan við að axla ann-
arra ríkja öngþveiti fer vaxandi
í Þýskalandi dag frá degi. Landi
bankastjórans og nafni, Monti
forsætisráðherra, flýgur um
álfuna til að safna fylgi við
björgunarlausnir sem ekkert
takmarka, hvorki reglur um
seðlabanka, stjórnlög ESB eða
valdheimildir einstakra ríkja.
Hann var hryggbrotinn af Finn-
um. Þeim markaðsmönnum líð-
ur skást núna sem náðu að hafa
„hemil á gleði sinni“.
Vindurinn í seglin
reyndist Dragh-
súgur}
Gleðin stóð stutt
Í rúma tvo ára-tugi hefur stað-
ið yfir verkefni hér
á landi undir yfir-
skriftinni Bændur
græða landið og
fjallað var um í
Morgunblaðinu í gær. Þetta
verkefni hefur ekki farið mjög
hátt en hefur þó ekki farið
framhjá þeim sem ferðast um
landið og sjá árangurinn, sem
víða er ótrúlegur. Berang-
urslegir melar og svartir sand-
ar hafa breyst í gróin og falleg
landsvæði. Uppblástur og
sandfok hafa minnkað og land-
ið fær annan svip.
Verkefnið Bændur græða
landið byggist annars vegar á
stuðningi Landgræðslunnar og
hins vegar á vinnu og kappsemi
bænda að bæta landið og efla
gæði þess. Þátttakendum hefur
farið stöðugt fjölgandi og eru
nú vel á sjöunda hundrað um
allt land og dreifa þeir á annað
þúsund tonnum af áburði og á
níunda tonni af fræjum.
Þessi mikli dugnaður hefur
skilað því að búið
er að græða upp
300 ferkílómetra af
landi, sem skýrir
hvers vegna svo
margir sjá víða
mun á landinu nú
og fyrir tveimur áratugum.
Íslendingar efast ekki um að
þeir byggja fagurt land, en
verkefni á borð við Bændur
græða landið og sá áhugi og
metnaður sem bændur sýna
með þátttöku í því stuðlar að
því að landið verði enn fegurra.
Sömu sögu er að segja um
fjölda annarra áhugasamra
landsmanna sem leggja sitt af
mörkum til uppgræðslu lands-
ins.
Smám saman mun landið
grænka og gróður færast ofar
og innar í landið. Uppgræðsla
landsins er þó ekki verkefni
sem sér fyrir endann á. Þvert á
móti er þetta viðvarandi verk-
efni um langa framtíð en á
meðan árangurinn er svo aug-
ljós er mikilvægt að því verði
haldið áfram af afli.
Bændur hafa á und-
anförnum áratugum
unnið geysilegt
uppgræðslustarf}
Landið græðir
S
umir gerðu það að leik sínum að hía á
þá örfáu erlendu ferðamenn sem
sáust á stjákli um Austurstræti,
líklega í leit að næstu minjagripa-
verslun til að máta lopapeysur eða
klappa uppstoppuðum lundum. Sögur bárust af
taumlausri nísku þeirra, ef þeir komu ekki á
hjóli, þá húkkuðu þeir sér far. Gott ef þetta kom
ekki með nesti með sér. Útlenskar samlokur í
kæliboxi. Svakalegar hneykslissögur voru sagðar
af útlenskum nískupúkum sem tæmdu öll sykur-
molakör á veitingastöðum og jöpluðu svo á
molunum fram eftir degi til þess að komast
hjá því að eyða svo mikið sem einum grænum
eyri á íslenskri grundu.
En svo gerðist eitthvað.
Allt í einu streymdi hingað fullt, fullt af
ferðafólki alls staðar að, allan ársins hring. Og
þau voru ekki með nesti. Kaupmenn töluðu um metsölu á
rándýrum merkjavörum, nýsköpun í ferðaþjónustu var
orð dagsins; hvalaskoðun, þyrluflug, lundaferðir, þema-
ferðir, snjósleðar á jöklum, íslensk matargerð, menning,
tónlist, myndlist og bara öll list. Allt í einu höfðu svo
margir áhuga á að koma hingað, ekki bara nískupúkar
með nesti (sem eru þó vonandi ekki hættir að koma).
Af hverju var Ísland farið að höfða til svona fjölbreytts
hóps? Hvað breyttist? Örugglega margt. Annars konar
ferðavenjur, jafnvel breytt heimsmynd. En aðalástæðan
hlýtur að vera linnulaust starf þeirra sem vinna í ferða-
þjónustu og landkynningarmálum. Sú vinna hefur staðið
lengi yfir og fallið misvel í kramið hjá inn-
fæddum. Til dæmis vissu landsmenn ekki al-
veg hvaðan á sig stóð veðrið þegar flugfélag
nokkurt fór að bjóða útlendingum hingað til að
eiga einnar nætur gaman með Íslendingum.
Reyndar hefur aldrei verið upplýst hversu
margir urðu við þessari áskorun flugfélagsins.
En það er efni í annan pistil.
Burtséð frá því, þá njótum við öll góðs af. Því
þetta fólk skilar hátt í tvö hundruð milljarða
eftir sig í beinhörðum peningum á hverju ein-
asta ári. Búist er við því að á sjötta hundrað
þúsund erlendra ferðamanna ákveði að
leggja leið sína hingað í ár og gangi spár eftir
verða þeir ein milljón eftir átta ár.
Í þessu sambandi er vert að rifja upp að
það eru ekki nema rúm 20 ár síðan fjöldi er-
lendra ferðamanna á ári hverju fór yfir
100.000. Það var árið 1991. Þá var því spáð í Staksteinum
Morgunblaðsins að erlendir ferðamenn gætu verið
250.000 á ári upp úr aldamótum ef rétt yrði haldið á spöð-
um. Í sömu grein er velt upp ýmsum möguleikum varð-
andi það að auka ferðamannastrauminn yfir vetrarmán-
uðina, en þá komu erlendir ferðamenn hingað fyrst og
fremst á tíu vikna tímabili yfir sumarið.
Öll þessi uppbygging ferðaþjónustunnar er ekki bara
fyrir útlendingana. Hún er líka fyrir okkur. Það þarf
nefnilega ekki að vera með erlent ríkisfang til að skella
sér í þyrluflug yfir landið eða fara út á sjó að skoða hvali.
annalilja@mbl.is
Anna Lilja
Þórisdóttir
Pistill
Ekki bara nískupúkar með nesti
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
SVIÐSLJÓS
Hólmfríður Gísladóttir
holmfridur@mbl.is
S
ú þróun hefur átt sér stað
undanfarin ár, að versl-
unarmannhelgin er ekki
lengur áberandi stærsta
ferðahelgi sumarsins, líkt
og forðum. Nú má segja að lands-
menn nýti allar sólríkar helgar til að
leggja land undir fót en fyrsta helgin
í ágúst sker sig þó eflaust enn úr
hvað varðar fjölda útihátíða og
skemmtana sem þá er efnt til um
land allt. Meðal annars þess vegna
finna þeir, sem láta sig öryggi lands-
manna varða, sig knúna til að minna
fólk á að ganga, og aka, hægt inn um
gleðinnar dyr.
„Það hafa ekki orðið að heita mjög
alvarleg slys um verslunarmanna-
helgina í langan tíma. Það hefur allt
breyst til betri vegar, getum við
sagt,“ segir Einar Magnús Magnús-
son, upplýsingafulltrúi Umferðar-
stofu um jákvæða þróun mála síðast-
liðin ár. Það sé þó ekki vanþörf á því
að minna fólk á að fara varlega í um-
ferðinni, því það séu alltaf sömu at-
riðin sem vilja gleymast; bílbeltin, að
aka ekki undir áhrifum vímuefna og
að aka á löglegum hraða og eftir að-
stæðum. „Þetta eru atriði sem geta
skipt sköpum í að tryggja öryggi veg-
farenda en einhverra hluta vegna eru
alltaf einhverjir einstaklingar sem
virðast þurfa áminningu,“ segir hann.
Tillitssemin gleymist í bílnum
Einar segir minna bera á hrað-
akstri nú en áður en hann sé þó enn
vandamál í umferðinni. Þá segir hann
að mörgu að hyggja hvað varðar
akstur með eftirvagna en þar skapist
helst hætta þegar vagnarnir séu ekki
tryggilega festir og frágengnir. Hann
segir mikilvægt að fólk sýni þolin-
mæði í umferðinni og fari sér að engu
óðslega. Hann nefnir framúrakstur
sem dæmi en menn verði að virða
óbrotna línu milli akstursstefna og
sýna skynsemi og tillitsemi, hvort
sem þeir eru sá sem er að taka fram
úr eða sá sem tekið er fram úr.
„Ef við ímyndum okkur að við
séum í röð í banka eða búð, eða ein-
hvers staðar þar sem við erum í nán-
um samskiptum við fólk, þá yfirleitt
sýnum við hvort öðru tillitsemi. En
síðan er eins og sum okkar hagi sér
allt öðruvísi þegar við sitjum í bíl. Þá
er eins og önnur persóna komi fram,
sem oft er ekki alveg til fyrirmyndar,“
segir hann.
Umferðarþunga fylgja kostir
Einar segir það stundum vilja
verða að menn taki þá áhættu að aka
undir áhrifum vímuefna ef um stuttar
vegalengdir er að ræða, en segir Um-
ferðarstofu vilja brýna fyrir fólki að
grípa inn í ef ástvinur gerir sig líkleg-
an til að setjast undir stýri undir
áhrifum.
„Auðvitað reynir maður að gera
það í góðu en ef það er ekki hægt þá
geta mál þróast þannig að maður ætti
hreinlega að hafa samband við lög-
reglu,“ segir Einar. „Þau leiðindi sem
skapast af því eru mjög lítilvæg í sam-
anburði við þær hrikalegu afleiðingar
sem það gæti haft að horfa á eftir ást-
vini setjast undir stýri og valda síðan
slysi,“ segir hann.
Guðbrandur Sigurðsson, aðalvarð-
stjóri umferðardeildar lögreglunnar á
höfuðborgarsvæðinu, segir veðrið oft
ráða því hvernig umferðin dreifist á
sunnudegi og mánudegi en að aukinn
umferðarþungi hafi ákveðna kosti.
„Það vill nú þannig til að í mjög
mikilli umferð verður hraðinn oft
minni og þó það verði árekstrar eða
minni háttar óhöpp þá verða ekki slys,
sem betur fer. En í minni umferð
verður hraðinn oft meiri og slysin
stærri, ef þau verða á annað borð,“
segir hann.
Ökum hægt inn um
gleðinnar dyr
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Aðgát Um verslunarmannahelgina 2011, frá fimmtudegi til mánudags, fóru
40.206 bílar um Hvalfjarðargöng og 47.331 um Hellisheiði.
Verslunarmannahelgin
» Í tilkynningu frá lögreglunni
á höfuðborgarsvæðinu leggur
hún áherslu á að ökumenn hafi
ferðavagna í lagi, spenni beltin,
aki ekki undir áhrifum og gæti
varúðar við framúrakstur.
» Þá minnir hún fólk á að
ganga tryggilega frá heimilum
sínum áður en lagt er í hann.
» Í könnun Umferðarstofu frá
því í nóvember í fyrra, kom í
ljós að af 929 aðspurðum
höfðu 283 ekið eftir að hafa
drukkið einn áfengan drykk á
síðastliðnum sex mánuðum.
» 85 höfðu gert það oftar en
einu sinni.
» 20% banaslysa í umferðinni
verða þegar ökumaður er undir
áhrifum áfengis.
» 20% þeirra sem láta lífið í
bílslysum deyja af því að þeir
voru ekki í öryggisbelti.
» Samkvæmt könnun Umferð-
arstofu höfðu 39 svarendur af
439 ekið utanbæjar án þess að
nota öryggisbelti á síðustu 6
mánuðum.