Morgunblaðið - 13.08.2012, Side 15

15
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 13. ÁGÚST 2012
Fjör í Reykjadal Lokaball Reykjadals í Mosfellsdal fór fram í gær, en það hefur verið einn af hápunktum sumarsins hjá vinum og velunnurum Reykjadals. Þar hafa verið starfræktar sumarbúðir
fyrir fötluð börn og ungmenni frá árinu 1963. Á hverju sumri dvelja þar um 200 börn og ungmenni á aldrinum sex til 20 ára. Einkunnarorð Reykjadals eru Gleði – Árangur – Ævintýri.
Ómar
Þeir, sem eiga á þingi
sess
og þurfa að éta,
verða að beygjast eins
og ess,
en ekki seta.
(Eir. E.)
Þannig kvað skáldið,
sé pólitíkin skoðuð eru
þessi orð nokkuð sönn.
Klókustu stjórn-
málamönnum hvers tíma er það lag-
ið í stórum málum að aka seglum
eftir vindi og forðast að stranda eða
brotlenda. Oft eru þeir nefndir refir
eða þeir sagðir hafa refseðli en
þetta er merki reynslu og hygginda.
Mesti pólitíski refurinn í dag er
Össur Skarphéðinsson; hann er
marglitur og brögðóttur og hefur
marga fjöruna sopið á löngum póli-
tískum ferli. Hann býr yfir klók-
indum fjallarefsins og áttar sig fljótt
á mannaferðum og straumum og
stormum samtímans. Hann hefur
jafnmörg líf og kötturinn og kemur
alltaf standandi niður.
Ennfremur kann hann best allra
manna að rugla spilin og hræra í
pólitískri óvissu, ekki bara í sínum
eigin flokki heldur
einnig og ekki síður
meðal andstæðing-
anna.
Össur afneitar for-
ingjanum. Össur hefur
gefið það út að Jó-
hanna Sigurðardóttir
leiði ekki flokkinn
gegnum næstu kosn-
ingar, með þeirri yf-
irlýsingu skapaði hann
glundroða. Og nú virð-
ast allir litlu refirnir í
Samfylkingunni halda
að þeir séu formannsefni. Gamli ref-
urinn bíður hins vegar rólegur og
skemmtir sér. Hann verður sá sem
ræður ferðinni þegar nær dregur.
Össur er utanríkisráðherra og þar
heldur hann utan um draum Sam-
fylkingarinnar að koma Íslandi í
ESB. Enginn hefur komið þessu
máli jafnlangt og hann og enginn
veit jafnvel að málið er í vonlausri
stöðu. Það er tapað beggja vegna
Atlantsálanna og ekkert að gerast
og getur ekkert gerst í því eins og
staðan er núna og næstu árin.
Erfiðleikarnir innan ESB eru
ógnvænlegir; ríkjabandalag að fæð-
ast og mistökin augljós, ekki síst í
gjaldmiðilsmálum. Íslenska ríkis-
stjórnin klofin í málinu og þjóðin á
móti inngöngu. Hverjum dettur í
hug að leiða Ísland inn í „brennandi
hús“, eins og Þóra Arnórsdóttir
sagði svo skýrt í kosningabarátt-
unni um ætlunarverk Samfylking-
arinnar.
ESB-samningarnir strand
Sennilega ræðir Össur við
fremstu samningamenn ESB í
„reykfylltum bakherbergjum“, um
að staðan sé vonlaus. En þeir leyfa
okkar manni að velja tímann hve-
nær umsóknin verður lögð til hliðar.
Evran brennur og makríllinn reynir
á allar viðræðurnar. Vinstri-grænir,
sem gengu gegn grundvallarloforði
sínu í síðustu kosningum, engjast í
málinu. En Steingrímur J. Sigfús-
son getur ekki snúið við sem tapari
af því að þá fá Ögmundur Jónasson
og þjóðfrelsishreyfing Vinstri-
grænna lykilstöðu í flokknum.
Steingrímur búinn að gefa eftir osta
úr ógerilsneyddri mjólk til franskra
kúabænda og auglýsa lambakjöts-
kvóta handa ESB á Íslandi, allt gert
fyrir Samfylkinguna. Samstarfið er
honum dýrmætt, hann dregur rauða
vagninn með Jóhönnu í hásætinu,
orðinn þungstígur og sárfættur.
Icesave-snaran
Össur veit að það þýðir ekkert að
ræða um undanþágur í sjávarútvegi
eða landbúnaði enda engar und-
anþágur á dagskrá hjá ESB. Svo
hangir Icesave-snaran í húsi ESB í
Brussel. Að þeirri snöru er utanrík-
isráðherrann leiddur reglulega og
spurður hvenær Ísland ætli að
borga, til þess að Bretarnir verði
sáttir. Jóhanna og Steingrímur eru
einnig spurð sömu spurningar en
þau andvarpa og segja að sami for-
seti sé áfram á Bessastöðum.
Össur Skarphéðinsson ætlar enn
að ráða Samfylkingunni. Hann mun
ráða hver verður formaður Sam-
fylkingarinnar, kannski hann sjálf-
ur? Þótt líklegast sé nú að Guð-
bjartur Hannesson verði fyrir
valinu sem biðleikur og sáttanið-
urstaða stríðandi fylkinga. Guð-
bjartur mun una vel aftursætisbíl-
stjóra enda friðsamur skátahöfðingi.
Svo skarpt hefur Össur ruglað spil
Samfylkingarinnar að mestu pók-
ermeistarar átta sig ekki á því
hverju verður spilað út næst, eitt er
þó nokkuð víst; Jóhanna er á förum.
Össur og baunadiskurinn
Nú veltir Össur því fyrir sér hve-
nær hann eigi að hætta viðræðunum
um inngöngu í Evrópusambandið.
Það er vont að hrökklast eða verða
tapari. Hann veit sem er að til að
lifa af og hafa að éta í næstu rík-
isstjórn er betra að klára málið fyrir
kosningar, það snýst enn um S og Z.
Þess vegna gæti málið þróast svo að
Steingrímur J. og flokkur hans sitji
uppi með svartapéturinn í ESB-
málinu. Það verði hinn klóki bragða-
refur Össur Skarphéðinsson sem til-
kynni fyrirvaralaust að viðræðunum
beri að slíta vegna ástandsins í
ESB. Hann muni ekki selja frelsi
landsins fyrir einn baunadisk. Þar
með blasa við grænar grundir og
Össur og Samfylkingin verða í
næstu ríkisstjórn. En Steingrímur
J. situr eftir með sárt ennið og
strýkur sveittan skallann og verður
utangátta að kosningum loknum.
Eftir Guðna
Ágústsson »Mesti pólitíski ref-
urinn í dag er Össur
Skarphéðinsson; hann
er marglitur og brögð-
óttur og hefur marga
fjöruna sopið á löngum
pólitískum ferli.
Guðni Ágústsson
Höfundur er fyrrv. landbún-
aðarráðherra og stjórnarmaður
í Heimssýn.
Aðildarumsóknin að ESB færist á lokastig
Ný lög um vernd-
un Mývatns og Lax-
ár voru samþykkt
árið 2004. Lögin
kveða á um gerð
Verndaráætlunar og
var hún loks und-
irrituð í sum-
arbyrjun 2011. Þann
25. júlí var staðfest
reglugerð, sem byggir á Vernd-
aráætluninni og tekur til þriggja
sveitarfélaga, Skútustaðahrepps,
Norðurþings og Þingeyjarsveitar,
langstærsti hluti svæðisins er í
Skútustaðahreppi.
Við gerð Verndaráætlunarinnar
komu berlega í ljós skiptar skoðanir
sveitarstjórnar og Umhverfisstofn-
unar, sem bar ábyrgð á verkinu.
Niðurstaða fékkst að endingu nema
hvað ágreiningur var enn um varg-
eyðingu/afránsstjórnun. Sátt varð
um að á vargeyðingu yrði tekið í
reglugerð. Í þeirri trú samþykkti
sveitarstjórn Skútustaðahrepps
Verndaráætlunina fyrir sitt leyti.
Skoðanamunur fólst og felst fyrst
og fremst í því að heimamenn telja
nauðsynlegt að stemma stigu við
fjölgun á ref, stórum mávum og
jafnvel hröfnum til að vernda við-
kvæmt fuglalíf á Mývatns- og Lax-
ársvæðinu. Umhverfisyfirvöld eru
þessu ekki sammála og viðurkenna
einungis að eyða þurfi mink, þar
sem hann er framandi dýr í ís-
lenskri náttúru.
Um mitt sumar 2011 bárust
sveitarstjórn Skútustaðahrepps, til
umsagnar drög að nefndri reglu-
gerð, en þá leitaði Umhverfisráðu-
neytið ekki umsagnar hinna sveitar-
félaganna, Norðurþings og
Þingeyjarsveitar. Á þessum tíma
var reglugerðin 18 greinar og við
hana voru gerðar nokkrar at-
hugasemdir þ.á m. að ekki væri
minnst á hvernig verja skyldi hið
fjölskrúðuga fuglalíf Mývatns og
Laxár. Engin viðbrögð bárust frá
ráðuneytinu vegna athugasemd-
anna, því leit sveitarstjórn svo á að
undir hennar sjónarmið hefði verið
tekið.
Í apríl 2012 fréttir sveitarstjórn
Skútustaðahrepps svo af því fyrir
tilviljun að reglugerðin, þá í 27.
greinum, sé til umsagnar í sveit-
arfélögunum Þingeyjarsveit og
Norðurþingi, alvarlegar athuga-
semdir voru gerðar við vinnubrögð
ráðuneytisins hvað þetta varðar og
fékk Skútustaðahreppur reglugerð-
ina til umsagnar. Tveir dagar voru
þá eftir af athugasemdafresti sem
fékkst þó aðeins rýmkaður.
Vert er að minna á að reglugerð-
in er sértæk og varðar einungis
þessi þrjú sveitarfélög og gerðu þau
öll samhljóða athugasemdir og ósk-
uðu eftir fundi um málið.
Við því var reyndar orðið, en eng-
ar breytingar sem máli skiptu voru
gerðar hvað umræddan málaflokk
varðar. Þrátt fyrir bókanir, tölvu-
pósta, fundi, símafundi og bréfa-
skriftir var ráðuneytið ekki fáanlegt
til að taka tillit til þessara athuga-
semda sveitarstjórnanna á svæðinu.
Það er ljóst að umhverfisyfirvöld
líta varg ekki sömu augum og Mý-
vetningar. Áratuga reynsla heima-
manna er virt að vettugi. Gífurleg
vinna og fjármunir hafa verið lagðir
í að stemma stigu við fjölgun þess-
ara vágesta til verndar fuglalífi sem
er einstakt á heimsvísu. Það skýtur
því skökku við að heimamenn séu í
stríði við umhverfisyfirvöld um
hversu langt megi ganga í þeim efn-
um. Af fenginni reynslu óttast
menn afleiðingar þess að draga úr
eða hætta veiðum á ref, mávum og
hrafni.
Reynsla, vinna og fjárútlát
heimamanna eru einskis metin af
yfirvöldum, sem þvinga nú reglu-
gerðina í gegn. Málið snýst samt
ekki bara um lagasetningu og
vinnubrögð æðra stjórnvalds gagn-
vart litlum sveitarfélögum. Þetta
snýst líka um daglegt líf, tilfinn-
ingar, meðvitund og þekkingu fólks
sem lætur sig umhverfi sitt varða,
fólks sem hefur þekkingu og skiln-
ing á náttúrunni og lifir og hrærist
með henni alla daga.
Það eru gífurleg vonbrigði að árið
2012 verði orð eins og samráð og
íbúalýðræði merkingarlaus. Þetta
eru ólíðandi vinnubrögð og það ferli
sem rakið hefur verið hér að ofan
sýnir það. Íbúar á verndarsvæðinu
þurfa að lúta valdi umhverfisvernd-
aryfirvalda í umgengni um náttúr-
una og hafa gert það fram til þessa.
Heimamenn þekkja svæðið og verð-
skulda ekki þessa framkomu, þeim
er náttúran afar kær og þeir eru
meðvitaðir um ábyrgð sína og hafa
sýnt frumkvæði gagnvart friðlýs-
ingum utan við verndarsvæðið.
Hætt er við að breyting verði á
og sveitarstjórn Skútustaðahrepps
mun endurskoða afstöðu sína og
vinnubrögð í þessum málaflokki.
Okkur hugnast ekki að láta hampa
náttúru Mývatns og flagga fuglalífi
og einstæðri náttúru þegar á að
laða að ferðamenn eða skrifa undir
plögg sem líta dagsins ljós mörgum
árum eftir að eðlilegt hefði talist.
Í bókun sinni hvatti sveitarstjórn
til að haldinn yrði kynningar- og
samráðsfundur með íbúum sveitar-
félaganna þriggja, enda mjög mik-
ilvægt að skapa sátt í svo mik-
ilvægu máli. Við því var ekki orðið.
Valdníðsla?
Eftir Guðrúnu
Maríu Valgeirs-
dóttur og
Dagbjörtu
Bjarnadóttur
Dagbjört
Bjarnadóttir
» Það skýtur því
skökku við að
heimamenn séu í stríði
við umhverfisyfirvöld
um hversu langt megi
ganga í þeim efnum.
Guðrún er sveitarstjóri
Skútustaðahrepps, Dagbjört
er oddviti Skútustaðahrepps.
Guðrún María
Valgeirsdóttir