Morgunblaðið - 11.12.2012, Blaðsíða 30

30 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. DESEMBER 2012
✝ Anna Krist-jana Torfa-
dóttir fæddist í
Reykjavík 25. jan-
úar 1949. Hún lést
á líknardeild Land-
spítalans 30. nóv-
ember 2012.
Foreldrar henn-
ar voru Torfi Ás-
geirsson hagfræð-
ingur, f. 1908, d.
2003, og Vera
Pálsdóttir, f. 1919. Systkini
hennar eru þrjú: Ásgeir Torfa-
Menntaskólanum í Reykjavík
1969, lauk BA-prófi í bóka-
safnsfræði og almennri bók-
menntasögu frá Háskóla Ís-
lands 1976, og meistaragráðu í
stjórnun frá University of Wa-
les, Aberystwyth árið 1995.
Frá 1976-8 starfaði Anna á
Amtsbókasafninu á Akureyri,
en síðla árs 1978 hóf hún störf
hjá Borgarbókasafni Reykja-
víkur, sem varð hennar starfs-
vettvangur eftir það. Fyrst
starfaði hún sem bókasafns-
fræðingur, en varð síðar safn-
stjóri aðalsafns. Í janúar 1998
tók hún við stöðu borg-
arbókavarðar og gegndi því
starfi þar til í maí 2012.
Útför Önnu fer fram frá
Dómkirkjunni í dag, 11. desem-
ber 2012, kl. 15.
son, Ólafur Torfa-
son og Ragnheiður
Torfadóttir.
Anna giftist Júl-
íusi Kr. Magn-
ússyni árið 1971.
Þau skildu árið
1985. Anna og Júl-
íus eignuðust eina
dóttur, Veru Júl-
íusdóttur, sem gift
er Gauta Sigþórs-
syni. Þau eru bú-
sett í London.
Hún varð stúdent frá
Hver vegur að heiman er vegur heim
Blessað veri grasið
sem grær kringum húsin
bóndans og les mér
ljóð hans,
þrá og sigur
hins þögula manns.
Blessað veri grasið
sem grær yfir leiðin,
felur hina dánu
friði og von.
Blessað veri grasið
sem blíðkar reiði sandsins,
grasið
sem græðir jarðar mein.
Blessað veri grasið,
blessað vor landsins.
(Snorri Hjartarson)
Elsku Anna, það er þyngra en
orð fá lýst að sjá á eftir þér í
blóma lífs þíns. Þú áttir svo margt
eftir að gera og að skoða. Þú sem
unnir öllu því fallega og góða í líf-
inu. Söknuðurinn er mikill við
missi stóru systur, góðs vinar og
mágkonu. Sorgin er ekki síður
þungbær fyrir aldraða móður.
Það voru ófáar stundirnar sem við
áttum saman í gegnum tíðina í
Evrópuferðum og nú hin síðari ár
á Spáni. Á þeim ferðum og heima í
Lækjarberginu tengdust þið Stef-
án Davíð órjúfanlegum böndum
og átt þú þökk fyrir.
Takk fyrir allt og allt.
Elsku Vera og Gauti, megið þið
finna styrk í minningunni um
kæra móður og góðan vin.
Ragnheiður, Stefán
Davíð og Stefán.
Við Anna höfum alltaf þekkst.
Fæddar á sama árinu og í sömu
götu, vinkonur allt frá því að tvær
húsalengdir voru ekki lengur óyf-
irstíganlegur farartálmi fyrir
stutta fætur. Við upphaf skóla-
göngu í Melaskóla bættist Þóra
Stína við vinkonuhópinn og hefur
vinátta okkar þriggja varað æ síð-
an. Anna var okkar elst og vitrust.
Gatan okkar Önnu, Faxaskjól-
ið, er lítil gata við sjóinn í Vest-
urbænum. Umhverfið var á þess-
um tíma nokkurs konar sveit þar
sem holt, melar, hagar og tún
voru ekki langt undan, grásleppu-
karlar við Ægisíðu, Austurkotið,
hlaðan, hænsnakofinn, fjaran og
sílapollurinn; umhverfi sem bauð
upp á leiðangra, ævintýri og
frjálsræði. Síðar uppgötvuðum
við Bæjarbókasafnið, ævintýra-
höllina í Þingholtsstræti, sem við
umgengumst af mikilli virðingu.
Sem dáleiddar af útlánaferlinu,
ferð og stimplun spjalds úr poka í
bókinni yfir í útlánaumslögin og
röðun þeirra í útlánaskrána, út-
bjuggum við okkar eigið kerfi og
stunduðum bókasafnsleik á köld-
um vetrardögum í holinu heima
hjá Önnu. Vísir að því sem koma
skyldi.
Tíminn leið. Við stöllurnar fór-
um hver sína leið um skeið og
stunduðum framhaldsnám hver í
sínu landinu. Þóra Stína ílentist í
Amsterdam en við Anna snerum
aftur á vit bókasafna, Dóra í Þjóð-
arbókhlöðu, Anna í Borgarbóka-
safn.
Bæjarbókasafnið var orðið að
Borgarbókasafni og ævintýrahöll-
in við Þingholtsstræti er nú orðin
að lifandi fjölmenningarstofnun í
Grófarhúsi, spjaldskrár, útlán og
safngögn eru meira eða minna
orðin rafræn. Anna hefur á 33 ára
löngum og glæsilegum starfsferli
í Borgarbókasafni og sem borg-
arbókavörður síðustu 14 árin tek-
ið ríkan þátt í þessari þróun bæði
sem frumkvöðull og leiðandi þátt-
takandi. Anna var góðum gáfum
gædd; hún var stjórnandi af lífi og
sál, opin og fljót að tileinka sér
nýjungar, áræðin og stórhuga, já-
kvæð og sanngjörn, hafði
ákveðnar skoðanir sem hún þorði
að bera á borð.
Nú hefur Anna verið kvödd á
brott en minningarnar lifa, minn-
ingar um góða vinkonu og ljúfar
samverustundir í Faxaskjólinu
forðum og á síðari heimilum sem
ávallt voru í Vesturbænum og
báru listfengi hennar og smekk-
vísi fagurt vitni. Minningar frá
ferðalögum, innanlands og utan:
brúðkaup barna okkar í Amster-
dam og Berlín, afmælisferð til
Parísar, London, Krakow og ráð-
stefnuflakk bókavarðanna til fjar-
lægra staða. Minningar um vin-
áttu sem styrktist enn meir í
erfiðum veikindum Önnu síðustu
misserin.
Vera, síðasti frumbygginn í
götunni okkar í Vesturbænum,
horfir nú á eftir dóttur sinni. Við
vottum henni, Veru, Gauta, systk-
inum Önnu og fjölskyldum þeirra
okkar dýpstu samúð.
Halldóra Þorsteinsdóttir og
Þóra Kristín Johansen.
Mín kæra, góða vinkona, Anna
Kristjana Torfadóttir, er látin, að-
eins 63 ára að aldri eftir hetjulega
baráttu við illvígt krabbamein.
Það var lítil von gefin um bata
þegar hún greindist fyrir um einu
og hálfu ári og fljótlega eftir
greiningu var hin veika von um
bata tekin frá henni. Hún mátti
horfast í augu við dauðann á
næsta leiti; engin grið voru gefin.
En hún barðist samt, staðráðin í
að treina lífið í lengstu lög og
njóta alls þess sem mögulegt var
þann tíma sem eftir var. Og hún
stóð við það. Hún ferðaðist, innan-
lands og utan, fór í leikhús og á
tónleika og naut samveru við vini
og ættingja. Hún ræddi örlög sín
af þeirri hreinskilni sem henni var
í blóð borin og einkenndi hana alla
tíð og skoraði mann á hólm í um-
ræðum um hvað biði hennar og
dró ekkert undan. Það var erfitt
en samt svo miklu betra því þann-
ig gátum við rætt hlutina um-
búðalaust, um tilgang lífsins og
hinstu rök tilverunnar – umræða
sem við tókum oft á upphafsárum
vináttu okkar þegar við vorum
ungar í menntaskóla og spáðum í
lífið af forvitni og bjartsýni æsk-
unnar. Umræðan nú var í stórum
dráttum sú sama en lituð dekkri
skuggum.
Við vorum jafngamlar og ól-
umst upp í Vesturbæ Reykjavík-
ur. Gengum í Melaskóla, vissum
hvor af annarri, þekktumst þó
ekki, vorum í sama bekk í Haga-
skóla en urðum ekki vinkonur
fyrr en við lentum hlið við hlið í
MR. Þá kviknaði á milli okkar vin-
átta sem entist til síðustu stundar
Önnu. Við eignumst marga kunn-
ingja á lífsleiðinni en fáa vini.
Anna var vinur minn og það var
heiður að eiga Önnu að vini; hún
var falleg, gáfuð, hreinskiptin og
örlát. Við fórum saman í gegnum
menntaskóla- og háskólaárin,
djömmuðum og nutum lífsins,
stofnuðum fjölskyldur og eignuð-
umst stelpurnar okkar á svipuð-
um tíma. Höfðum áhuga á sömu
hlutum; bókmenntir og listir voru
endalaus uppspretta umræðna og
vangaveltna. Vorum saman í bók-
menntaklúbbi með góðum vinkon-
um okkar, ferðuðumst og áttum
ómetanlegar samverustundir
saman. Plönuðum að vera saman
á elliheimilinu, drekka púrtvín og
ræða bókmenntir. Af því verður
ekki nú, við geymum það til betri
tíma.
Borgarbókasafnið var megin-
starfsvettvangur Önnu og hafði
hún mikinn metnað fyrir hönd
safnsins alla tíð. Sem borgarbóka-
vörður vann hún það þrekvirki á
starfsferli sínum að breyta safn-
inu úr hefðbundnu almenningsútl-
ánasafni í lifandi menningarmið-
stöð. Þó tranaði hún sér aldrei
fram í fjölmiðlum í nafni safnsins.
Þegar að því kom að kynna ný-
stárleg og framsækin verkefni á
vegum safnsins tefldi hún ávallt
fram samstarfsmönnum sínum en
ekki sjálfri sér. Þannig var Anna,
ávallt örlát. Og ekki aðeins í starfi
heldur einnig í einkalífinu. Ég
naut þess ríkulega og er þakklát
fyrir allt það góða sem hún gaf
mér í gegnum tíðina.
Elsku Vera mín og Gauti, ég
votta ykkur innilega samúð mína
á þessum erfiðu tímum. Einnig
votta ég Veru, móður Önnu,
systkinum hennar, Óla, Ragnheiði
og Ásgeiri og fjölskyldum þeirra
innilegar samúðarkveðjur okkar
Björns Vignis.
Kristín Ólafsdóttir.
Á umslagi plötunnar „Áfram
Stelpur!“ er mynd af mannfjöld-
anum á Lækjartorgi á kvennafrí-
daginn 1975. Við vorum varla
greinanlegar á myndinni, Anna og
mamma, ungar og fallegar, með
okkur Veru pínulitlar í fanginu, en
ef maður leitaði vel, og vissi að
hverju átti að leita, þá vorum við
þarna saman. Og mikið fannst
mér það gaman.
Anna var vinkona mömmu, og
því eins konar tanta mín. Við Vera
vorum bernskuvinkonur og vörð-
um talsverðum tíma á heimilum
hvor annarrar, og Anna reyndist
mér sannur verndari og vinur.
Henni datt ekki í hug að skamma
mig þegar ég strauk í sumarbú-
staðaferð með þeim Veru og Júlla,
og týndist klukkutímum saman,
svo nærri lá að hringja þyrfti á
lögregluna til að leita mín. Þegar
krakkinn rataði loks á réttan bú-
stað, blautur, kaldur og skelfingu
lostinn, tók hún mér opnum örm-
um, huggaði mig og háttaði, og
fékk mig loks til að hlæja að öllu
saman.
Anna var ástríðumanneskja
um bókmenntir. Hún átti meira
að segja sérstakan sófa til að lesa
í, svokallaðan chaise-longue, og
mikið fannst mér það merkilegt
húsgagn. Hún var örlát á bækurn-
ar sínar og fannst gaman að lána
bókhneigðum unglingum lesefni.
Mig grunar þó að hún hafi iðrast
örlætisins þegar mér tókst að
týna bók eftir Vonnegut, sem höf-
undurinn hafði áritað handa
henni. En hún fyrirgaf mér það,
eins og annað, og átaldi mig aldrei
fyrir að týna bókinni.
Anna var þó allt annað en skap-
laus. Seinna kynntist ég henni
sem ákveðinni, gáfaðri og hrein-
skiptinni konu með ríka réttlæt-
iskennd. Því kom það mér ekki á
óvart þegar hún ákvað að ganga
fram fyrir skjöldu í haust, og lýsa
því í fréttum hvernig móttöku
krabbameinssjúklinga á Land-
spítalanum væri ábótavant. Það
hefði ekki verið Önnu líkt að þegja
yfir slíku, og frásögn hennar varð
vonandi til þess að hnika málum
þar til betri vegar.
Fyrst og fremst minnist ég
Önnu þó fyrir örlæti hennar og
hlýju, húmorinn og skjólið sem ég
átti hjá henni, allt frá því í
manngrúanum á Lækjartorgi
forðum.
Elsku Vera, ég sendi þér og
fjölskyldunni mínar innilegustu
samúðarkveðjur.
Sigríður Hagalín
Björnsdóttir.
Við vorum fjórar bekkjarsyst-
ur í A bekk Menntaskólans í
Reykjavík sem urðum bókasafns-
og upplýsingafræðingar. Anna
varð fyrst til að ljúka náminu og af
okkur fjórum má segja að hún
hafi náð lengst. Eftir tveggja ára
starf á Amtsbókasafninu á Akur-
eyri hóf hún störf á Borgarbóka-
safni Reykjavíkur og vann á því
safni alla tíð síðan, sem borgar-
bókavörður frá árinu 1998. Anna
var einkar farsæll forstöðumaður.
Hún hafði lag á að ráða til starfa
hæft fólk og metnaðarfullt með
ólíkan bakgrunn. Það endurspegl-
aðist í lifandi safni, þar sem ótal
verkefnum af ýmsu tagi var hrint
í framkvæmd. Nægir að nefna
skemmtilegt barnastarf, ritsmiðj-
ur, fjölskyldumorgna, starf í þágu
kvenna af erlendum uppruna,
verkefnið lifandi bækur og bók-
menntavef safnsins, bokmenntir-
.is, sem var opnaður árið 2000.
Borgarbókasafn blómstraði í tíð
Önnu. Við Anna hittumst oft bæði
á vettvangi starfsins og utan þess.
Þegar hún greindist með illkynja
sjúkdóm vorið 2011 var það mikið
áfall. Auðvitað fást engin svör við
því hvers vegna hæfileikarík kona
á besta aldri hafi ekki fengið að
lifa lengur. En maður spyr sig
samt, því það er mikil eftirsjá að
Önnu. Það var gaman að hittast í
prjónaklúbbi sem nokkrar bekkj-
arsystur og vinkonur stofnuðu
eftir að veikindin voru orðin kunn
og haldinn var heima hjá Önnu.
En því miður urðu fundir okkar
allt of fáir. Það er vissulega sárt
að þurfa að kveðja Önnu svona
snemma. Hún afrekaði mikið um
ævina og hennar verður ekki síst
minnst fyrir frábæran árangur á
sínum starfsvettvangi. En ég
sakna hennar mest sem góðrar
vinkonu.
Áslaug Agnarsdóttir.
Það var kátur hópur sem út-
skrifaðist frá MR 16. júní 1969.
Okkur í 6. A fannst við náttúrlega
flottastar. Við vorum kvenna-
bekkur, eins og þá tíðkaðist, í
máladeild. Við vorum tuttugu og
fimm. Þá var annaðhvort mála-
deild eða stærðfærðideild, ekkert
til boða að velja þetta eða hitt.
Annaðhvort vorum við í latínu sex
tíma á viku eða í stærðfræði sex
tíma, um það stóð valið.
Anna Kristjana, Anna Krist
eins og við gjarnan kölluðum
hana, er sú fyrsta okkar sem
kveður þennan heim. Okkur setur
hljóðar og söknuður og sorg fylla
hug og hjarta.
Við vorum saman í þrjú ár. Í
fjórða bekk í Þrúðvangi, í fimmta
bekk á Hanabjálkanum og í sjötta
bekk í A-stofunni á annarri hæð
aðalbyggingarinnar. Sumar okk-
ar höfðu verið saman í þriðja
bekk, og í stað þeirra sem fóru í
stærðfræðideild, bættust nýjar í
hópinn í fjórða bekk. Enn aðrar
höfðu verið með Önnu í bekk eða í
næsta nágrenni við hana frá því
þær hófu skólagöngu það voru
stelpurnar sem komu úr Haga-
skólanum.
Við komum sem sagt úr ólíkum
skólum og úr ólíkum áttum, en við
urðum allar vinkonur. Anna Krist
var alvörugefin, aldrei man ég þó
eftir að hún hafi orðið pirruð á
okkur galgopunum, en stundum
hristi hún höfuðið minnir mig.
Hún var bókelsk og ólíkt mörgum
skólabræðrum okkar, sem lásu
helst bara aftan á bækur, las hún
bækurnar. Þeir höfðu því ekki
mikið í hana þegar kom til um-
ræðu um bókmenntir. Enda voru
bókmenntir og bókasafnsfræði
það sem hún lagði fyrir sig. Það
kom engri okkar sem vorum í 6. A
’68-’69 á óvart þegar Anna var
skipuð borgarbókavörður og vor-
um við vissulega stoltar af okkar
konu.
Í þau rúmlega fjörutíu ár sem
liðin eru frá því að við urðum stúd-
entar hefur árgangurinn hist að
minnsta kosti á fimm ára fresti. 6.
A hefur lagt sig fram um að hafa
góð og vel æfð skemmtiatriði á
þessum gleðistundum. Þau hafa
jafnan byggst á söng og einhvers
konar dansi eða fimleikum með
nostalgíuívafi. Þá kom sér vel hve
Anna var ætíð fim. Frammistaða
hennar árið 1994 í Skíðaskálanum
í Hveradölum er sérstaklega
minnisstæð. Þá voru sýnd brot úr
leikfimitímum í MR, þar sem há-
punkturinn var „skoska hoppið“.
Anna mundi hoppið upp á hár og
túlkaði það af ógleymanlegri inn-
lifun.
Fyrir hönd okkar bekkjar-
systranna í 6. A færi ég Veru dótt-
ur hennar, Veru móður hennar og
öllum aðstandendum okkar inni-
legustu samúðarkveðjur. Guð
blessi minningu Önnu Kristjönu
Torfadóttur.
Valgerður Bjarnadóttir,
bekkjarráðsmaður
6. A ’68-’69.
Kveðja frá bókmennta-
klúbbnum
Vorið 1975 lukum við undirrit-
aðar þriðja stigs prófi, eins og það
hét þá, í almennri bókmennta-
fræði við Háskóla Íslands. Hluti
hópsins sem kvaddi prófborðið
var orðinn svo náinn og háður
heimsbókmenntunum að ekki
kom til greina að láta leiðir skilj-
ast og því var ákveðið að stofna
bókmenntaklúbb. Það kvarnaðist
aðeins úr hópnum vegna fram-
haldsnáms og flutninga lands-
horna í milli en þá gekk Anna til
liðs við klúbbinn þótt hún hafi til-
heyrt stúdentunum sem voru ári á
undan okkur í náminu. Við erum
sex sem haldið höfum hópinn í öll
þessi ár en nú hefur dauðinn kvatt
dyra og tekið Önnu með sér yfir
móðuna miklu, svo allt of fljótt.
Bækurnar sem við höfum lesið
og rætt á um það bil mánaðarleg-
um fundum skipta hundruðum.
Þjóðmálin fengu líka sinn skerf af
umræðunni enda virkar og skap-
miklar konur á ferð. Við fylgd-
umst með börnum vaxa úr grasi,
ræddum störf hver annarrar,
ferðir okkar um heiminn eða
framhaldsnám um lengri eða
skemmri tíma. Anna var iðin við
að mennta sig og það var spenn-
andi að fylgjast með þróun Borg-
arbókasafnsins eftir að hún tók
þar við forystu og kom á alls kyns
nýjungum.
Bókmenntaklúbburinn okkar
hefur gert margt fleira en að lesa
og spjalla því það er ekki nóg að
næra sálina, það þarf líka að
hugsa um líkamann. Í fyrstu var
þetta teklúbbur en smátt og
smátt urðu máltíðirnar girnilegri
og þar átti Anna ekki sístan hlut
að máli með frumlegum og fram-
andi réttum. Klúbburinn hefur
einnig lagt land undir fót, ýmist
við allar eða hluti hópsins og farið
í menningarreisur á slóðir skálda
og annarra listamanna í London,
Dublin, Prag, Veróna, Berlín og
Kaupmannahöfn og er þá ekki allt
upptalið. Þetta voru frábærar
ferðir með heimsóknum í söfn,
kirkjur, leikhús og óperur. Glæsi-
lega balletta létum við heldur ekki
fram hjá okkur fara.
Fyrir um það bil einu og hálfu
ári kom reiðarslagið er Anna
greindist með illkynja krabba-
mein. Sem betur fer fékk hún
lengri tíma með okkur sem hana
þekktum en útlit var fyrir í fyrstu.
Við þökkum langar og góðar sam-
vistir við Önnu. Hennar verður
sárt saknað í okkar litla og sam-
heldna hópi. Það verður mikill
missir að ákveðnum skoðunum
hennar, hugmyndaauðgi, þekk-
ingu og þeirri hlýju og væntum-
þykju sem einkenndi hana. Um
leið og við kveðjum góða vinkonu
Anna Kristjana
Torfadóttir
HINSTA KVEÐJA
Vel sé þér, vinur,
þótt vikirðu skjótt
Frónbúum frá
í fegri heima.
Ljós var leið þín
og lífsfögnuður,
æðra, eilífan
þú öðlast nú.
(Jónas Hallgrímsson)
Með þessu erindi Jónas-
ar kveð ég Önnu Kristjönu
vinkonu mína með þakklæti
fyrir dýrmæta vináttu og
sendi ástvinum hennar
innilegar samúðarkveðjur.
Anna Norland.
24 tíma vakt
Sími 551 3485
Davíð H. Ósvaldsson S: 896 8284 Óli Pétur Friðþjófsson S: 892 8947
ÞEKKING–REYNSLA–ALÚÐ
ÚTFA
RARÞJÓNUSTA
✝
Ástkær móðir okkkar, tengdamóðir, amma,
langamma og langalangamma,
ERLA MARGRÉT HALLDÓRSDÓTTIR,
Auðnum II,
Öxnadal,
sem lést þriðjudaginn 4. desember, verður
jarðsungin frá Akureyrarkirkju fimmtudaginn
13. desember kl. 13.30.
Jarðsett verður að Bakka í Öxnadal.
Sólveig Gestsdóttir, Hjörleifur Halldórsson,
Jósavin H. Arason, Eygló Jóhannesdóttir,
Hlíf Aradóttir, Haukur Jóhannsson,
Guðríður Aradóttir, Hjörtur Jóhannsson,
Ari Erlingur Arason, Aðalheiður Ólafsdóttir,
Birgir H. Arason, Lilja Sverrisdóttir,
Ingunn H. Aradóttir, Valdimar Gunnarsson,
barnabörn, barnabarnabörn og langalangömmubörn.